RSS 

Komunikadus

  • 20 dezembru 2023Sorumutuk Konsellu Ministrus nian iha loron 20 fulan-dezembru tinan 2023
    Aprova ona:

    1 - Rejime direitus titulár no membrus órgaun soberania no titulár kargu polítiku sira nian.
    hare tan
  • 19 dezembru 2023Pagamentu Extraordináriu ba Saláriu Adisionál ba Traballadór sira iha Administrasaun Públika Promulga Ona
    Governu Konstitusionál IX, tuir prátika ne'ebé estabelese ona husikedas tinan 2014, aprova ona pagamentu estraordináriu kona-ba saláriu adisionál fulan ida nian ba traballadór sira iha Administrasaun Públika no ninia ekiparadu sira, ne’ebé agora promulga ona liuhusi Dekretu Lei n. 86/2023, husi loron 18 fulan-dezembru. Subsídiu ida-ne'e, ne'ebé hanesan Subsídiu Natál ka fulan da-13, ninia objetivu mak atu rekoñese no valoriza empeñu no esforsu husi funsionárius, ajentes ka kontratadu, atu hetan sira-nia direitu no benefísiu hanesan ho traballadór nasionál sira seluk.
    hare tan
  • 15 dezembru 2023Governu IX Saúda Debate Konstrutivu kona-ba OJE 2024
    Governu Konstitusionál IX hato’o ninia kompromisu kontínuu ba prosesu orsamentál ida ne’ebé transparente no demokrátiku nomos hato’o apresiasaun ne’ebé boot tebes ba debate konstrutivu ne’ebé la’o hela iha Parlamentu Nasionál kona-ba Proposta Lei Orsamentu Jerál Estadu ba tinan 2024.
    hare tan
  • 06 dezembru 2023Sorumutuk Konsellu Ministrus nian iha loron 6 fulan-dezembru tinan 2023
    Aprova ona:

    1 - Gabinete Fronteiras Terrestres no Marítimas (GFTM);

    2 - akizisaun imóvel ida ba instalasaun Embaixada Timor-Leste nian iha Londres, Reinu Unidu;

    3 - apoiu materiál no finanseiru ba vítima sira ne’ebé lakon hela-fatin tanba ahi han sira nia uma rasik ne’ebé sai hanesan sira nia hela-fatin permanente;

    4 - Ijiene no Orden Públika;

    5 - Planeamentu Dezenvolvimentu Komunitáriu;

    6 - Programa Nasionál Dezenvolvimentu Suku (PNDS);

    7 - doasaun veíkulu motorizada ba xefe suku sira ne’ebé ezerse ona mandatu iha períodu tinan 2016-2023;

    8 - Medidas defeza komersiál;

    9 - revogasaun Dekretu-Lei n. 22/2021, loron 10 fulan-novembru, ne’ebé kria subsídiu ba inan isin-rua no ba labarik sira, ne’ebé hanaran “Bolsa da Mãe-Nova Geração” no ba alterasaun daruak husi Dekretu-Lei n. 18/2012, loron 4 fulan-abríl ne’ebé kria subsídiu apoia kondisionál “Bolsa da Mãe”;

    10 - alterasaun dahuluk husi Dekretu-Lei n. 3/2023, loron 15 fulan-fevereiru ne’ebé kria Komisaun Nasionál Aprovizionamentu no aprova mós ninia estatutu;

    11 - determinasaun montante másimu ne’ebé atu selu tanba lakon edifikasaun (sasán /soin sira ne’ebé iha rai-leten), lakon benfeitoria (hadi’a propriedade ne’ebé iha tiha ona), lakon área floresta no agríkola nian, no tanba tenke hapara atividade sira hanesan pekuária, peskas no transladasaun mate-ruin sira no serimónia fúnebre, iha área implementasaun projetu rekualifikasaun edifísiu ministériu agrikultura, pekuáriu, peska no florestas nian.
    hare tan
  • 06 dezembru 2023Revogasaun Programa Bolsa da Mãe Jerasaun Foun no aperfeisoamentu Programa Subsídiu Apoiu Kondisionál “Bolsa da Mãe”
    Konsellu Ministrus, hala’o sorumutuk iha loron 6 fulan-dezembru, aprova projetu Dekretu-Lei ida ne’ebé aprezenta hosi Ministra Solidariedade Sosiál no Inkluzaun, Verónica das Dores, ba revogasaun Dekretu-Lei n. 22/2021, loron 10 fulan-novembru ne’ebé kria subsídiu inan isin-rua no ba labarik sira, ne’ebé hanaran subsídiu “Bolsa da Mãe-Nova Geração” no kona-ba alterasaun daruak ba Dekretu-Lei n. 18/2012, loron 4 fulan-abríl ne’ebé kria Subsídiu Apoiu Kondisionál “Bolsa da Mãe”.Ho diploma ida-ne’e reforsa Subsídiu Apoiu Kondisionál “Bolsa da Mãe”, ho aprezenta valór subsídiu mensál ne’ebé lahanesan, husi dolar amerikanu 8 no 10, bazeia ba siklu eskolár labarik benefisiáriu sira nian, hodi insentiva frekuénsia eskolár. Aleinde ne’e valór sira ne’ebé aloka ba labarik sira ne’ebé ho defisiénsia iha idade eskolár no frekuenta eskola aumenta dolar amerikanu 5, ne’ebé subliña kompromisu Governu nian hodi promove ekuidade.
    hare tan
  • 21 novembru 2023Sorumutuk Estraordináriu Konsellu Ministrus nian iha loron 21 fulan-novembru tinan 2023
    Aprova ona:

    1 - Proposta Lei Orsamentu Jeral Estadu (OJE) ba tinan 2024.
    hare tan
  • 18 novembru 2023Sorumutuk Estraordináriu Konsellu Ministrus nian iha loron 18 fulan-novembru tinan 2023
    Prezidénsia Konsellu Ministrus
      Portavós Governu Timor-Leste
    IX Governu Konstitusionál
    ...........................................................................................................................
    Komunikadu Imprensa
    Sorumutuk Konsellu Ministrus nian iha loron 18 fulan-novembru tinan 2023
    Konsellu Ministrus hala’o sorumutuk iha Palásiu Governu Dili, no aprova ona projetu Dekretu-Lei, ne’ebé aprezenta husi Ministru Transportes no Komunikasaun, Miguel Marques Gonçalves, kona-ba Rejistu Embarkasaun no Ró no Servisu Inspesaun Téknika ba Ró, ne’ebé estabelese norma, prosedimentu rejistu no servisu inspesaun ba utilizasaun ró no embarkasaun nasionál, tuir padraun internasionál seguransa marítima no protesaun ambiente mariñu (tasi) nian.
    *

    Diploma ne’e kona-ba Rejistu Embarkasaun no Ró sira, ninia objetivu atu estabelese no regula rekizitu no prosedimentu sira ne’ebé sai hanesan baze ba atribuisaun nasionalidade timoroan ba embarkasaun no ró sira no direitu konsekuente hodi hasa’e bandeira timoroan nian ba ró sira ne’e, nune’e mós hodi kria no regula sira-nia rejistu.

    *

    Projetu Dekretu-Lei kona-ba Servisu Inspesaun Téknika ba Ró sira, ho ninia objetivu prinsipál atu garante seguransa navegasaun iha marítima  jurisdisaun Repúblika Demokrátika Timor-Leste nian no hodi prezerva meiu ambiente tasi nian. Ho dalan ida ne’e, hakarak atu estabelese norma no prosedimentu ne’ebé vigora ba atividade kontrolu no inspesaun téknika ró sira no sira-nia ekipamentu. Projetu Dekretu-Lei ne’e mós hakarak atu regulamenta sertifikasaun no akreditasaun inspetór sira, asegura prevensaun asidente navegasaun tuir norma internasionál Konvensaun Nasoins Unidas nian kona-ba Direitu Tasik (SOLAS), ne’ebé Timor-Leste sai hanesan signatáriu.

    ****
    Tuir proposta Ministru Komérsiu no Indústria, Filipus Nino Pereira, Konsellu Ministrus aprova projetu kona-ba:

    Rezolusaun Governu ne’ebé estabelese Polítika Nasionál Dezenvolvimentu Indústria, hodi atinje diversifikasaun industriál, inovasaun no kreximentu ekonómiku sustentavel.

    Objetivu husi intervensaun lejizlativa ida-ne’e, liuliu atu estabelese vizaun ida ne’ebé fó prioridade liu ba adosaun polítikas adekuadas ba aumentu indústrias transformadoras dinámikas no invadoras, ne’ebé fornese merkadu nasionál no kontribui ba aumentu esportasaun, atrai investimentu privadu, kria empregu, promove no diversifika ekonomia, no bele kumpre Objetivus Dezenvolvimentu Sustentavel no Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu tinan 2011-2030 nian.
    Objetivu ne’e mós atu promove aumentu industrializasaun iha país no diversifikasaun ekonómika, ne’ebé foka liu ba inovasaun no produsaun ne’ebé orienta ba esportasaun, inklui zonas ba prosesamentu esportasaun nian, korredór komersiál, parke industriál no zona ekonómika espesiál sira.
    Diploma ne’e estabelese asaun polítika prioritária sira hodi promove atividade industriál iha país, ne’ebé foka liu ba iha industrializasaun prazu badak no médiu setór estratéjiku sira hanesan agrikultura, silvikultura, peska, turizmu, rekursus minerais no konstrusaun sivíl, enkuantu indústria sira ne’ebé bazeia ba rekursu lokál sira ne’ebé eziste, no, neineik, industrializasaun ne’ebé la bazeia de’it ba rekursu lokál sira, ho objetivu liu ba prosesamentu esportasaun nian.
    ***

    Dekretu-Lei ne’ebé define Baze Indústria. Diploma ida-ne’e reprezenta kuadru regulatóriu orientadór ida ba asaun polítikas no administrativas konkretas ne’ebé sei dezenvolve husi Governu iha área atividade industriál nian. Estabelese korpu regra no prinsípiu ida ne’ebé sistematizadu, nune’e mós baze jurídika ne’ebé asegura kondisaun sira ne’ebé presiza tebes ba dezenvolvimentu atividade ida-ne’e nian, perspetiva globál no integrada ida, ne’ebé enkoraja setór privadu hodi investe.

    Realidade, diploma ida ne’e prevee, regras balun hanesan kondisoins no insentivus hodi hala’o atividade industriál, nune’e mós rejime lisensiamentu setoriál no kontraordenasoins, ne’ebé ninia definisaun no prosedimentu sei halo liuhosi lejizlasaun komplementár.
    Diploma ida-ne’e ho nia objetivu mós atu aliña kuadru legál no regulamentár iha Timor-Leste ho normas internasionais, atu bele fasilita prosesu adezaun ba ASEAN ne’ebé la’o hela no Organizasaun Mundiál Komérsiu, ne’ebé ho objetivu atu hakle’an asesibilidade ba merkadu esternu.
    ***

    Dekretu-Lei kona-ba Lisensiamentu Industriál, ho objetivu atu alkansa objetivu prinsipál tolu: kriasaun ba melloria kondisaun legál sira hodi regula no fiskaliza atividade industriál, estabelese rejime setoriál lisensiamentu nian ida ba atividade industriál bazeia ba nivel risku, no hametin prinsípiu simplifikasaun ba prosedimentu sira ne’ebé presiza ba lisensiamentu, mantein SERVE nu’udar Janela Únika ba prosesu sira-ne’e.

    Ba atividade industriál ne’e ho risku ki’ik, objetivu mak atu estabelese sistema lisensiamentu zero, la presiza lisensa no vistoria (inspesaun) prévia hodi hahú atividade. Kona-ba atividade industriál ho risku médiu (boot-natoon) no risku boot, objetivu mak atu halo detallamentu legál no reguladór ida kona-ba rekizitus hodi hetan lisensa setoriál, ida ne’ebé sei hala’o maka liuhosi halo vistoria (inspesaun) uluk, hafoin ne’e maka autoridade kompetente emite lisensa ho autorizasaun atu ezerse atividade industriál ne’ebé hakarak.
    Diploma ne’e estabelese obrigatoriedade inskrisaun iha kadastru industriál ba empreza industriál sira hotu, la haree ba izensaun lisensa ka kompeténsia husi entidade públika sira.
    Nune’e mós prevee regra lubuk ida hodi la’o tuir durante hala'o atividade industriál nian, inklui mós rejime sansionatóriu uainhira iha violasaun, ne’ebé ho objetivu atu prevene risku sira, salvaguarda saúde públika no traballadór sira, fó seguransa ba ema no sasán/propriedade sira, kualidade ambiente, no ordenamentu territóriu ida ne’ebé loos, iha kuadru dezenvolvimentu industriál ne’ebé sustentável no responsabilidade sosiál husi empreza sira.
    ***

    Dekretu-Lei kona-ba Lisensiamentu Setoriál ba Atividade Komersiál, hodi prienxe lakuna sira ne'ebé iha estrutura lejizlasaun ne'ebé vigora ba lisensiamentu komersiál.

    Rejime atuál, ne'ebé mai husi Dekretu-Lei n.º 34/2017, iha loron 27 fulan-setembru, ne'ebé altera husi Dekretu-Lei n.º 83/2022, iha loron 23 fulan-novembru, maske simplifika ona prosedimentu hodi hahú atividade ekonómika hotu-hotu, husik hela lakuna iha lisensiamentu estabelesimentu komersiál ne'ebé bele hamosu risku ba saúde, seguransa, moos (ijiéniku) ka ambiente
    Diploma foun ida ne'e propoin hodi estabelese rejime setoriál ba lisensiamentu atividade komersiál sira, klasifika atividade sira ho risku ne'ebé iha relasaun. Diploma ne’e ninia Intensaun mak atu simplifika lisensiamentu ba atividade ho risku ki'ik, ne’ebé presiza de'it deklarasaun inísiu nian husi SERVE, iha tempu hanesan atividade ho risku ladún boot (media) no  risku boot, sei sujeita ba lisensiamentu setoriál, ne'ebé hetan supervizaun husi Diresaun Jerál Komérsiu nian.
    Diploma ne'e mós ezije rejistu iha kadastru komersiál, la haree ba nesesidade lisensiamentu nian, no define regra sira, inklui rejime sansionatóriu uainhira iha violasaun. Ho Dekretu-Lei ida ne'e mós, ho objetivu atu prienxe lakuna sira, hodi simplifika prosedimentu no asegura seguransa no hakru’uk ba atividade komersiál sira iha Timor-Leste.
    ***

    Dekretu-Lei kona-ba Regime Jurídiku Jerál Komérsiu Eletróniku nian no Asinatura Eletrónika.

    Projetu Dekretu-Lei ida ne'e propoin enkuadramentu jurídika foun ida ba Komérsiu Eletróniku no Asinatura Eletrónika iha Timor-Leste, rekoñese importánsia fundamentál ba komérsiu eletróniku iha kreximentu ekonómiku nian.
    Projetu Dekretu-Lei ida-ne'e propoin rejime jurídiku jerál ida ne'ebé vigora ba tranzasaun, rejistu, no asinatura eletrónika sira, nune’e mós ba ninia utilizasaun, liuliu iha área komérsiu eletróniku nian, hodi rekoñese importánsia fundamentál komérsiu eletróniku nian  iha kreximentu ekonómiku.
    Ho objetivu atu promove dezenvolvimentu tranzasaun komersiál eletrónika sira iha sosiedade informasaun nian, diploma ne'e inklui kestaun sira hanesan validade kontratu eletróniku nian, uzu rejistu eletróniku no estatutu asinatura eletrónika sira. Destaka mós kriasaun rejistu ba entidade sertifikadór sira, atu superviziona ho efikás liu, no atribui funsaun avaliasaun ba Ajénsia Teknolojia Informasaun no Komunikasaun I.P. (TIC TIMOR) nian. Diploma ne'e mós estabelese rejime sansionatóriu ida ba infrasaun sira iha ámbitu asinatura no komérsiu eletróniku.
    Projetu Dekrelu-Lei ne’e ho objetivu atu fó estrutura jurídika ba nasaun ne’e, ne’ebé promove dezenvolvimentu tranzasaun komersiál eletrónika sira, iha ámbitu sosiedade informasaun nian ida ne'ebé luan liu. Ida ne’e buka mós atu kria oportunidade signifikativa sira ba investimentu no empregu, iha tempu hanesan promove kreximentu ekonómiku no inovasaun. Objetivu seluk mak atu fasilita interasaun no envolvimentu sidadaun sira no empreza sira ho Administrasaun Públika nian, aborda mós asuntu sira iha nivel nasionál no internasionál iha kontestu komérsiu eletróniku nian. Ikusliu, intervensaun Lejizlativa iha mós ninia objetivu atu enkoraja dezenvolvimentu komérsiu transfronteirisu la ho surat tahan (sein papél), hodi kontribui ba integrasaun ne’ebé boot liu husi Timor-Leste iha ekonomia rejionál no globál. REMATA


     
    hare tan
  • 15 novembru 2023Sorumutuk Konsellu Ministrus nian iha loron 15 fulan-novembru tinan 2023
    Aprova ona:

    1 - nomesaun Komisáriu Funsaun Públika foun; no

    2 - alterasaun daruak ba klasifikadór orsamentál.
    hare tan
1 2 3 4 5 6 7