Kódigu Traballu no kondisaun atuál sira

Seg. 27 juñu 2011, 10:22h
CodigoTrabalho

Lejislasaun traballu nian aleinde sai nu’udar prioridade ida ba Governu, sai mós instrumentu fundamentál ida hodi estabelese regra sira iha área ida ne’e. Kódigu Traballu nian, tuir Sekretáriu Estadu ba Formasaun Profisionál no Empregu, Bendito de Freitas, agora daudauk iha hela Parlamentu Nasionál, ho Komisaun A no Komisaun H, no hein atu hetan aprovasaun.

Iha Timor-Leste iha kazu barak mak traballadór nasionál sira moris iha situasaun difísil tebe-tebes kona-ba empregu ka sira laiha duni servisu. Kazu barak hanesan ne’e mosu tanba laiha kontratu traballu ida ho empreza, ida ne’e mak halo sira laiha podér atu bele hetan rekoñesimentu ba sira nia direitu bainhira sira hanesan traballadór.

Agora daudauk dezempregu ne’ebé foin sa’e sira, mane no feto sira hasoru halo sira simu de’it proposta traballu nian ho kondisaun sira ne’ebé bele la kona ba sira nia hakarak. Bendito de Freitas fiar katak sira sei simu de’it buat ne’ebé hato’o ba sira sein liu husi negosiasaun no sein fó valór ba sira nia direitu sira traballadór nian.

Aspetu importante seluk ida mak traballadór internasionál sira tama mai iha ne’e no halo kompetisaun ho traballadór nasionál sira, no mós iha aspetu ida ne’e, Kódigu Traballu sei regula protesaun, defeza no direitu sira traballadór hotu-hotu nian.

Ne’e hanesan mós kompeténsia hirak ne’e ida ba Sekretaria Estadu ida ne’eAliás, esta é também uma das competências desta Secretaria de Estado, regularizar e fiscalizar o trabalho de estrangeiros em Timor-Leste e prestar assistência aos trabalhadores e empregadores em matérias que envolvam trabalho.

Atu halo prevalese prinsípiu sira igualdade nian tuir Padraun Internasionál sira Traballu nian no atu suporta implementasaun ba Kódigu Traballu, mak DL 19/2010, loron 1 fulan Dezembru kria estatutu Inspesaun –Jerál Traballu (IGT), iha tutela SEFOPE nian. IGT hanesan servisu públiku ida ne’ebé kontrola kumprimentu ba norma sira kona-ba kondisaun traballu nian, prevensaun ba risku profisionál, seguransa sosiál, empregu no protesaun ba dezempregu no traballu ba estranjeiru sira.

   Ba leten