Governu Timor-Leste nian no Embaixada Nova Zelándia nian hametin parseria iha kapasitasaun rekursus umanus iha Timor-Leste liuhusi kursu ida kona-ba Polítika Komérsiu nian

Kin. 13 janeiru 2022, 18:52h
WhatsApp Image 2022-01-14 at 16.31.55

Ministru Koordenadór Asuntus Ekonómikus (MKAE) liuhusi Unidade apoiu ba Organizasaun Mundiál Komérsiu (OMK) nian hetan tulun husi Governu Nova Zelándia hodi fornese kursu ida kona-ba Polítika Komérsiu nian durante fulan tolu, ba membru sira Grupu Traballu Adezaun Timor-Leste nian ba OMK.  Kursu ne’e hetan partisipasaun husi elementu sira hosi diferente liña ministeriál sira no ajénsia autónoma sira.

Iha sesaun abertura kursu ne’e nian, iha loron 13 fulan-janeiru tinan 2022, Segunda Sekretária husi Embaixada Nova Zelándia, Yvonne McKinnel, salienta kompromisu Governu Nova Zelándia nian hodi fó apoiu ba Governu Timor-Leste nia vontade iha prosesu ida-ne’e.

“Nova Zelándia kontente tebes tanba bele servisu hamutuk ho Timor-Leste, atu fó apoiu ba nia prosesu adezaun ba OMK, no ami hein katak Timor-Leste bele sai membru OMK nian. Sai membru OMK nian importante ba nasaun sira ne’ebé buka atu aumenta sira-nia komérsiu, liuhusi kriasaun ba sistema komérsiu ida ne’ebé previzivel no nakloke, nomos hodi promove diversifikasaun no dezenvolvimentu ekonómiku sira” hateten Yvonne McKinnel.

Kursu virtual ida-ne’e fornese husi perita Stephanie Honey, husi Nova Zelándia ne’ebé iha ona esperiénsia tinan 25 iha setór públiku no privadu. Partisipante sira ba kursu ne’e mai husi dirijente sira husi instituisaun sira Estadu nian, liuliu hosi Ministériu Finansas, hosi Ministériu Negósius Estranjeirus no Kooperasaun, hosi Ministériu Transportes no Komunikasoins, hosi Ministériu Turizmu, Komérsiu no Indústria, hosi Ministériu Agrikultura no Peskas, hosi Autoridade Nasionál Petróleu no Minerais (ANPM), hosi Servisu Rejistu no Verifikasaun Emprezariál (SERVE), hosi Autoridade  Inspesaun no Fiskalizasaun Atividade Ekonómika, Sanitária no Alimentár (AIFAESA), hosi Ajénsia Promosaun Investimentu no Esportasaun (TradeInvest), hosi Institutu Kualidade Timor-Leste (IQTL), hosi Autoridade Alfandegária no mós ekipa téknika husi Gabinete Ministru Koordenadór Asuntus Ekonómikus.

Durante fulan tolu, partisipante sira sei hetan matéria importante oioin, hahú hosi vizaun jerál ida kona-ba polítika komersiál to’o prinsípiu sira ba dezenvolvimentu polítika kona-ba  komérsiu. Nune’e, iha loron dahuluk, partisipante sira sei rona aprezentasaun ida kona-ba deskrisaun polítika komersiál sira nian, liuliu kona-ba oinsá sistema komersiál bazeia ba regra ekosistema sira no mós kestaun atuál sira OMK nian.

Ministru Koordenadór Asuntus Ekonómikus, Joaquim Amaral, louva tebes apoiu ne’ebé oferese husi Governu Nova Zelándia nian, liuhusi ninia Embaixadór Philip Hewitt.

“Nu’udar onra ida no priviléjiu ida ne’ebé boot, katak Governu Nova Zelándia deside ona hodi fó apoiu ida-ne’e ba Governu Timor-Leste nian, hodi fornese asisténsia téknika ida ho objetivu atu mellora kualidade rekursus umanus Timor-Leste nian, nu’udar ita-nia esforsu atu adere ba OMK”

Molok kursu ida-ne’e, Governu Nova Zelándia mós fornese ona asisténsia, liuhusi treinamentu iha lian Inglés ba grupu servisu OMK nian, liuhusi kursu espesializadu ida  ‘Lian Inglés ba Polítika Komersiál’ ne’ebé administra husi Lorosa’e English Language Institute (LELI).

(MKAE)

   Ba leten