Parlamentu Nasional aprova Lei Kontra Violénsia Doméstika

Ter. 11 maiu 2010, 09:37h
SEPI_PN_lei Violencia_2

Parlamentu Nasionál iha plenaria loron segunda (03/05/2010) aprova Proposta Lei Kontra Violénsia Doméstika (vota afavor 30, kontra 0 no abstensaun 3) no sei haruka ba Prezidente Repúblika Dr. José Ramos-Horta hodi hetan promulgasaun.

Lei ne’e nia objetivu maka atu implementa medidas ne’ebé efetivu atu prevene no promove direitu vítima sira nian no suporta vítima husi violénsia doméstika, hala’o tuir estandar internasionál direitus umanus nian. Lei ne’e atu kria no haforsa mekanismu ba prevensaun violénsia doméstika no promove direitu vítima no mós fó protesaun legal ba vítima.

Obrigasaun husi Lei refe fó ba Estadu atu prevene violénsia doméstika, inklui violénsia fisiku, seksuál, psikolojiku, no ekonomia. Estadu mós hetan obrigasaun atu proteze no fo asisténsia ba vítima sira. Ho intensaun atu proteze membru família husi violénsia doméstika, inklui violénsia husi espoza, eis-espoza, oan sira, parentes, no ema seluk ne’ebé servisu iha uma laran (Empregada). Kona-ba prevensaun, polísia hetan obrigasaun espesiál atu prevene no proteze vítima.

Hanesan defini iha Kódigu Penal, lei ne’e mós klarifika katak violénsia doméstika mak ‘krimi públiku’ la’os ‘krimi semi públiku’. Ne’e signifika katak sei akontese vioénsia doméstika, ema hotu-hotu bele halo keixa ba polísia, la’os deit vítima. Polísia bele halo atuasaun diretamente, la hein keixa husi vítima ka sasin nain sira. Se karik akontese violénsia doméstika, lei ne’e fó prioridade atu halo prosesu iha sistema justisa formal. Lei mós garante protesaun ba sasin nain no konfidensialidade ba vítima.

Kona-ba asistensia vítima, lei ne’e fo garantia katak vítima sira tenke hetan informasaun kompletu kona-ba sira-nia kazu no hetan asisténsia ne’ebé sira presiza, Nuneé mós iha medida sira seluk neébé Governu tenke hola.

Aprovasaun ba Lei Kontra Violensia Doméstika ida ne’e maka pasu ida ne’ebé importante liu iha Timor-Leste nian esforsu hodi asegura seguransa, justisa, no hakbiit feto.

   Ba leten