Sektor Privadu ho Govenru Harí Camara do Comersiu no Industria

Ter. 20 abril 2010, 03:40h
MTCI_CCI_3

Primeiru-Ministru RDTL, Kay Rala Xanana Gusmão, akompanha husi Ministro Turismo, Comersiu no Industria no Ministro Economia e Dezenvolvimento, ofisialmente loke kongresu Camara Comersiu no Industria (CCI) Timor-Leste ninian, iha Hotel Timor, Dili, sesta-feira..

“Eventu ida ne’e hatudu katak, imi husi sektor privadu hamutuk iha komitimentu ida atu servisu hadia nasaun ida ne’e,” dehan Primeiru-Ministru.

Iha fatin hanesan Primeiru-Ministru mos ilujia servisu koordenador CCI-TL nebé mak servisu makás hodi realiza kongresu ida ne’e. Realizasaun kongresu ida ne’e, tuir Primeiro-Ministru Xanana Gusmão, hanesan rohan husi diskusaun naruk nebé mak sektor privado sira hala’o tiha ona.

Liu husi CCI sektor privadu Timor-Leste bele dezenvolve a’an liu-tan. “Institusaun do Governu kontinua esforsu maka’as atu konsolida sektor privadu. Tamba ne’e hanesan prioridade nasional ba dezenvolvimento nasaun nian. Hau husu mos ba imi atu dezenvolve liu-tan ita nia a’an rasik,” tenik Primeiru-Ministro Xanana.

Ho kontente Primeiru-Ministru Xanana haktuir, “ohin liu tinan ida, ho laran kontente hau hateten katak buat nebé mak Governu hala’o mak orienta ita bo’ot sira, katak nasaun ne’e presiza ita bo’ot sira.”

Primeiru-Ministru Xanana Gusmão mos hato’o ninia agradesimentu ba Komisaun Instaladora no IFC (International Finance Coorporation) tamba tulun halo kongresu ida ne’e bele realiza ho susesu. “Hau agradese ba Komisaun Instaladora no International Finance Coorporation tamba buat hotu bele la’o ho susesu. Desizaun nebé mak imi hasai liu husi kongresu ida ne’e, Governu sei rekonhese tamba Governu rekonhese katak parseiru importante Governu nian mak sektor privado.”

Governu, tuir Primeiru-Ministru Xanana, sei fo apoiu finanseiru ba empresarius ki’ik através de mikro finansas, liu husi asesu kreditus. “Sektor privadu hanesan komponente importante ba Governu. Nune’e espera buat nebé mak imi halao bele hadia imi nia aan rasik,”.

Wainhira taka diskursu, Primeiru-Ministru Xanana Gusmão hateten katak susesu nebé mak CCI-TL hala’o iha futuru sei sai hanesan susesu Estadu no povu Timor-Leste ninian.

 

Parseiru ba Governo

Iha fatin hanesan, Koordenador Comisaun Instaladora Camara Comersio no Industria (CCI), wainhira loke kongresu ida ne’e hateten, kongresu ida ne’e hanesan dalan ida atu oinsa sektor privadu labele lao ida-idak, maibe metin hamutuk iha sumbrinha ida. “Remata husi kongresu ida ne’e, sektor privadu Timor-Leste sei hamutuk iha sumbrinha ida deit no sei la haketak malu,” dehan Vicente.

Vicente hateten, liu husi kongresu ida ne’e CCI-TL sei regula agentes economikus hotu, sektor privadu hodi servisu maka’as atu hamenus desempregu, hasa’e kresimentu económiku iha rai laran.

“CCI-TL nia figura sei representa Timor-Leste iha mundu. Se deit mak eleitu tenki tau prioridades bo’ot iha dezenvolvimento Timor-Leste,” afirma koordenardor ne’e.

Camara Comersiu no Industria sei sai hanesan parseiru ba estratégia governu nian atu hala’o reforma iha sektor privado. Alende ida ne’e mos, CCI sei dezenvolve kapasidade empresáriu sira nian liu husi servisus hanesan fo conselhus, asistênsia ho mikro bisnis, kapasidade atu dezenvolve no formasan.

Iha abertura kongresu ida ne’e, apresenta mos video badak husi komisaun organizadora kona-ba atividades komisaun instaladora CCI-TL durante ne’e molok tama ba kongresu. Video ne’e husi International Finance Coorperation (IFJ) inisiativa ba ‘Negosiu Diak’.

Tuir agenda ne’ebe iha, kongresu ne’e sei hala’o durante loron rua (16-17 de abril de 2010). Iha kongresu ida ne’e sei halao eleisaun hodi hili Presidente Camara do Comersiu e Industria ne’ebe sei kaer nia kargu ba tinan 3, hahu husi tinan 2010-2013. Partisipa iha kongresu ida ne’e, Asosiasaun Negosiu 17, Cooperativas, no negosiu independente husi distritu 13.

 

Assinatura Acta Harí CCI-TL

Iha okaziaun ida ne’e mos, Primeiru-Ministru Xanana Gusmão asina acta deklarasaun hari’i CCI-TL no sai sasin ba acta ida ne’e, Ministru Turismu, Comércio no Indústria, Gil Alves no Ministru Economia no Desenvolvimento João Gonçalves, ho mos representantes husi IFC, Banku Mundial no husi Parlamento Nacional.

Resultado: Sr. Júlio Brandão Alfaro maka Congresso hili ba sai Presidente Câmara do Comérsio no Indústria Timor-Leste ninian, simu 160 (atus ida nennulo) votos, entre 207 (atus rua resin hitu) delegados.

 

   Ba leten