Prevensaun propagasaun Coronavírus

Seg. 09 marsu 2020, 16:40h
transferir (1)

Iha fulan-janeiru tinan 2020, Organizasaun Saúde Mundiál (OSM) kualifika epidemia Koronavirus (KOVID-19) nu’udar estadu emerjénsia saúde internasionál.

Koronavirus mosu iha sidade Wuhan, provínsia Hubei, Sentru Xina. Tuir kontajen OSM nian, to’o agora (iha nia relatóriu loron 9 fulan-marsu) kazu koronavirus ne’ebé konfirma ona maka hamutuk 109.577, no husi númeru ne’e, kazu hamutuk 80.904 mosu iha Xina. Kazu COVID-19 mosu ona iha nasaun 104, ne’ebé hamate ona ema hamutuk 3.809 (3.123 iha Xina no 686 iha nasaun sira seluk).

Sinál no sintoma klíniku sira-ne’ebé komún liu husi COVID-19 maka liuliu sintoma respiratóriu sira, hanesan isin-manas, me’ar no susar atu dada-iis. Ba pasiente sira-ne’ebé iha situasaun grave liu, infesaun ne’e bele hamosu pneumonia no to’o komplikasaun sira-ne’ebé sei halo ema mate.

Governu, ho apoiu husi Organizasaun Saúde Mundiál, foti ona medida oin-oin atu prevene no limita surtu KOVID-19 iha Timor-Leste. Maibé, atu garante susesu husi asaun sira-ne’e hotu, populasaun tomak tenke hala’o knaar importante ida hodi evita moras ida-ne’e bele da’et habelar. 

Nu’udar medida preventiva sira, OSM husu ba populasaun atu tenke:

  1. Taka inus no ibun bainhira me’ar ka fani;
  2. Fase liman beibeik;
  3. Labele besik (metru 1) ba ema sira ne’ebé iha sintoma klíniku respiratóriu (me’ar, fani no susar atu dada-iis);
  4. Karik iha sintoma klíniku respiratóriu (isin-manas, me’ar, fani no susar atu dada-iis), tenke uza máskara;
  5. Te’in na’an no manu-tolun halo tasak didi’ak molok atu han;
  6. Ema hirak ne’ebé presiza máskara atu taka ibun mak ema sira-ne’ebé ho sintoma klíniku respiratóriu ka sira ne’ebé fó asisténsia direta ba ema sira ho sintomas ne’e; maibé la’ós ba ema hotu-hotu.

Haree no/ka halo download ba panfletu informativu sira ne’ebé disponivel iha lian tetun, portugés no inglés, liuhusi ligasaun sira tuirmai:

Oinsá atu fase no dezinfeta liman?

Hamenus risku sira husi Infesaun koronavirus

Prepara ita-nia serbisu-fatin atu hasoru COVID-19

Proteje ita-nia an no sira seluk atu nune’e labele moras!

   Ba leten