Sorumutuk Konsellu Ministru loron 21 fulan-fevereiru tinan 2017

Prezidénsia Konsellu Ministrus

VI Governu Konstitusionál

..............................................................................................................................

Díli, loron 21 fulan-fevereiru tinan 2017

Komunikadu Imprensa

Sorumutuk Konsellu Ministru loron 21 fulan-fevereiru tinan 2017

Konsellu Ministru hala’o ona sorumutuk iha loron-tersa ne’e, iha Palásiu Governu, iha Díli, no fó ona mandatu ba Ministru Negósius Estranjeirus no Kooperasaun atu asina Kompromisu Konjuntu ba Dezenvolvimentu, ho Nova Zelándia, ne’ebé defini objetivu sira husi akordu ne’e, liu-liu iha área dezenvolvimentu sustentável Ekonomia, Edukasaun no Justisa, iha Timor-Leste. Sei tau iha prátika liuhusi  Programa Apoiu Nova Zelándia nian, ne’ebé maka prevee investimentu no apoiu iha área-xave nian, liu-liu dezenvolvimentu iha setór privadu – atu haree espesiál liu kona-ba Agrikultura no Turizmu -, mellora koñesimentu no kompeténsia iha Edukasaun, Seguransa no Justisa. Akordu ne’e sei asina bainhira Primeiru-Ministru hala’o vizita ofisiál ba Nova Zelándia, iha semana oin mai.

Konsellu Ministrus aprova tiha ona proposta ne’ebé hato’o husi Ministériu Justisa kona-ba pozisaun Timor-Leste nian kona-ba  rekomendasaun sira ne’ebé maka simu ona iha sesaun siklu daruak Revizaun Periódika Universál Konsellu Direitus Umanus Nasoins Unidas nian, ne’ebé maka hala’o iha fulan-novembru tinan 2016, iha Jenebra. Nasaun ne’e, aprezenta ona rekomendasaun hamutuk 154 ba Timor-Leste, ne’ebé maka ita-nia país sei aprezenta nia resposta iha loron 16 fulan-marsu, iha Konsellu Direitus Umanus nian.

Konsellu Ministrus hili ona loron 13 fulan-janeiru nu’udar Loron Nasionál  Ai-kameli no Floresta nian, ho objetivu atu fó atensaun liu ba knaar sentrál floresta nian iha manutensaun ba ambiente ida ne’ebé saudável, iha konservasaun diversidade balada no ai-horis sira nian, no iha dezenvolvimentu ekonómiku. Liuliu ba ai-kameli, rekoñese ona hanesan ai-horis emblemátika ne’ebé ho valór nasionál nian. Loron Nasionál Ai-kameli no Floresta nian la-tama ba-iha lista Feriadu Nasionál nian no la-tama mós iha data ofisiál sira ne’ebé komemorativa  ho direitu ba feriadu.

Ministru Estadu, Koordenadór Asuntu Ekonómiku sira no Ministru Agrikultura no Peskas nia proposta kona-ba adezaun iha Konvensaun Internasionál ne’ebé kria Organizasaun Mundiál Propriedade intelektuál nian hetan ona aprovasaun, ho objetivu atu promove protesaun ba propriedade intelektuál iha nivel mundiál liuhusi kooperasaun entre Estadu sira. Proposta ne’e sei aprezenta ba Parlamentu Nasionál, atu halo apresiasaun no aprovasaun.

Ministériu Turizmu, liuhusi Sekretaria Estadu Arte no Kultura, aprezenta ona planu implementasaun Akademia Arte no Indústria Kriativa Kulturál sira Timor-Leste nian, ne’ebé ninia kriasaun hetan tiha ona aprovasaun husi Governu, iha tinan 2012. Planu ne’e aprezenta vizaun, misaun no estratéjia implementasaun husi instituisaun ensinu ne’e nian. Planu ne’e Komisaun Akompañamentu Akademia maka halo, ho apoiu husi Universidade Charles Darwin.

Rejime Inskrisaun no Obrigasaun Kontributiva ne’ebé aprezenta hosi Ministériu Solidaridade Sosiál, sei halo fali ninia análize atubele rezolve kestaun téknika, jurídika no substansiál sira. Iha tempu badak, Rejime ida ne’e sei haruka fali ba Konsellu Ministrus. REMATA

   Ba leten