Ministru Fidelis partisipa iha Meza Redonda Ministeriál Internasionál Altu Nivel nian iha Ólanda kona-ba Kombate Korrupsaun Boot

Ses. 02 dezembru 2022, 14:28h
WhatsApp Image 2022-11-15 at 11.54.00 (1)

Ministru Prezidénsia Konsellu Ministrus, Fidelis Manuel Leite Magalhães, hetan konvite husi Ministru Negósius Estranjeirus no Kooperasaun olandés nian atu hamutuk iha Meza Redonda Ministeriál Altu Nivel nian iha Haia hodi harii parseria ida atu hamutuk hodi kombate korrupsaun boot. Konvoka orumutuk ministeriál ida-ne’e atu rekoñese esforsu lideransa país sira nian hodi promove governasaun di’ak no luta hasoru korrupsaun.

Konferénsia altu nivel iha Haia ne’e organiza husi Kanadá, Ekuadór no Olanda, hodi avalia pasu sira ne’ebé foti ona hodi harii Konseitu Prinsípiu ida ne’ebé enfatiza nesesidade atu fó enerjia no dalan  foun iha luta ne’ebé hamutuk hasoru korrupsaun liuhusi: haforsa implementasaun efetiva ba instrumentu internasionál sira ne’ebé eziste, reforsu ba kooperasaun internasionál no partilla informasaun, estuda proposta hodi estabelese Tribunál Internasionál Antikorrupsaun ida, kria solusaun multilaterál foun hodi taka  lakuna sira justisa kriminál nian, harii parseria sira ne’ebé forte liu ba reforsu antikorrupsaun multilaterál no haforsa vontade no kapasidade polítika hodi responde nasionalmente.

Timor-Leste enfatiza ona importánsia hodi envolve país sira Súl globál no Norte globál nian iha prosesu produtivu ne’ebé bele enfrenta di’ak liu dezafiu atuál sira ho natureza transnasionál ba korrupsaun boot, inklui reforsu kooperasaun nian ho parseiru sira iha nivel bilaterál no rejionál.

Timor-Leste sei nafatin iha kompromisu hodi reforsa iha kombate korrupsaun no afavór ba reforsu multilateralizmu ida atu apoia justisa no estadu direitu.

Ministru Fidelis Magalhães hamutuk ho Ministru Negósius Estranjeirus Olandés Wopke Hoestra, Ministru Negósius Estranjeirus Kanadá nian, Mél no Joly, Ministru Negósius Estranjeirus Equadór nian, Juan Holguin, no Segundu Ministru Negósius Estranjeirus Singapura, nian Dr. Mohd Maliki Osman, no ministru sira-seluk, inklui Ministru Justisa husi Zâmbia, Mulhobo Haimbe, Ministru Negósius Estranjeirus Senegál nian, Ministru Relasoins Esteriores Bulária nian, Nikolay Milkov, no Sekretáriu Estadu Noruegés  ba Dezenvolvimentu Internasionál no sira-seluk, reafirma sira-nia kompromisu no parseira ne’ebé forte atu kombate korrupsaun.

Hamutuk, ministru sira enfatiza sira-nia frente unida atu kombate korrupsaun boot ne’e. Parseria ne'e importante iha tempu krusiál sira-ne’e, bainhira kustu korrupsaun nian besik dolar amerikanu triliaun 1,6 ka kuaze 2,7% husi PIB globál, tuir painél integridade finanseira ONU nian.

Hanesan país sira ne’ebé ho objetivu hanesan ne’ebé fahe valór sira ne’ebé atu defende estadu de direitu no avansa ho dezenvolvimentu sosiál no ita-nia sidadaun sira-nia moris di’ak, sorumutuk ne’e kontinua harii relasaun forte no frutífera atu nune’e kombate hasoru korrupsaun sai nafatin prioridade ida.

Aleinde meza redonda altu nivel nian iha Haia, Ministru Fidelis sai mós hanesan oradór prinsipál iha painél ida ne'ebé konvoka husi Prezidente Integrity Initiatives International nian, juis federál husi Estadus Unidus Mark L. Wolf, hamutuk ho espesialista sira iha direitu internasionál no eis-prokuradór sira Tribunál Penál Internasionál nian. Ko'alia ba painél ne'e, Ministru Fidelis, diskute ideia husi Tribunál Internasionál kontra korrupsaun, no nia ko'alia liu kona-ba importánsia husi nasaun sira atu diskute proposta ne'e.

Iha meza redonda altu nivel ne’e, Ministru Prezidénsia Konsellu Ministrus, Fidelis Manuel Leite Magalhães, hasoru malu ho Ministru Negósius Estranjeirus daruak Singapura nian, Maliki Osman. Ministru na'in rua ne'e fahe mós kompromisu atu intensifika relasaun bilaterál no serbisu atu hametin kooperasaun iha área antikorrupsaun.

 

   Ba leten