Timor-Leste prezide sorumutuk da-12ª Southwest Pacific Dialogue iha Myanmar

Ter. 12 agostu 2014, 15:46h
foto hamutuk Ministru sira iha enkontru ARF copy

Sorumutuk da-12ª Southwest Pacific Dialogue nian, prezide husi Ministru Negósius Estranjeirus no Kooperasaun, José Luís Gueterres, ne’ebé hala’o iha Nay Pyi Taw, Myanmar, iha loron 9 fulan Agostu. Nune’e mós sira hala’o sorumutuk Ministeriál ASEAN ba da-47º no Fórum Rejionál ASIAN nian ba da-21º.

Sira marka mós prezensa iha sorumutuk ne’e maka : Ministra Negósius Estranjeirus Austrália, Julie Bishop, Ministru Negósius Estranjeirus Indonézia, Marty Natalegawa, Ministru Negósius Estranjeirus no Imigrasaun Papua Nova Guiné, Rimbink Pato, no, mós subsekretáriu ba Asuntu Polítiku Filipina sira nian, Evan P. Farcia, no reprezentante Nova Zelándia ba-iha sorumutuk funsionáriu ho kategoria aas sira, Alison Mann.

Ministru sira fó parabéns ba Governu Timor-Leste nian tanba hala’o Simeira Xefe Estadu no Governu Komunidade País Lían Portugés sira nian (KPLP), iha fulan jullu liubá, hodi hateten katak Timor-Leste sei bele estabelese ligasaun entre ASEAN no CPLP, nune’e habelar tan parseria no  ligasaun entre bloku rejionál sira.

Konkluzaun ida hosi sira seluk sorumutuk nian mak iha intensaun atu fó prioridade rua ne’ebé prinsípál iha área kooperasaun nian: konetividade ( ligasaun aérea no marítima sira nian) no kestaun sira ne’ebé relasiona ho tasi (ne’ebé mak inklue área protejida no ekosistema sira), ne’ebé partisipante sira  hato’o  importánsia promosaun diálogu kona-ba seguransa maritima no defeza, ho objetivu atu kombate atividade ilegál sira no haforsa hikas konfiansa entre país sira iha Southwest Pacific Dialogue. “ ASEAN hala’o ona kna’ar ida importánte tebe-tebes ba-iha manutensaun pás, hakmatek no seguransa rejionál”, afirma Ministru José Luís Guterres.

Iha sorumutu ne’e, ko’alia mós kona-ba kna’ar Fórum hosi Illas Pasífiku nian atuhodi fortalese Kooperasaun ba Dezenvolvimentu iha rejiaun Pasífiku. Pontu seluk ne’ebé forte iha sorumutu ne’e maka rekoñesimentu ba proposta enkuadramentu “Triple Action Plan”, mai-hosi Filipinas, hanesan hakat ida importante ba pás no hakmatek ba-iha Tasi China nian.

Partisipante sira foti-aas no fó haksolok povu no Governu Indonézia tanba hala’o eleisaun parlamentar no prezidensiál sira foin-daudauk ne’e ho dalan pasífika. Iha mandatu nia rohan, sira foti-aas lideransa Prezidente Indonézia ne’ebé sei kaer hela podér, Susilo Bambang Yudhoyono, ba-iha promosaun demokrasia, direitus umanus, Estadu Direitu, responsabilidade, parseria no kooperasaun entre país sira iha Southwest Pacific Dialogue.

Ikus-liu, Ministru sira agradese ba Timor-Leste tanba prezide sorumutuk ida ne’e no husu disponibilidade Papua Nova Guiné atu organiza sorumutuk oin- mai.

   Ba leten