Timor-Leste asina Akordu ho Cabo Verde no São Tome e Príncipe

Seg. 21 jullu 2014, 22:40h
Acordo_TL_CV_STP

Governu Timor-Leste, ne’ebé reprezenta husi Ministru Estadu Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun Timor-Leste, José Luís Guterres, Ministru Edukasaun, Bendito Freitas no Ministru Justisa, Dionísio Babo, asina ona, iha loron 21 fulan jullu, Akordu oinoin ho Governu Repúblika Cabo Verde no ho Governu Repúblika Demokrátika São Tomé e Príncipe, ne’ebé mak reprezenta husi Ministru Relasaun Esteriór, Jorge da Silva Borges, no husi Ministra Negósiu Estranjeiru, Natália Umbelina Neto.

Liutiha sorumutuk bilaterál hirak ne’e, Timor-Leste no Cabo Verde asina mós Akordu ida kona-ba halakon vistu ba pasaporte baibain sira; Akordu ida kona-ba estabelesimentu mekanizmu konsulta bilaterál sira no Memorandu Entandimentu ida kona-ba Kooperasaun Edukasionál, entre Ministériu Edukasaun nian sira kona-ba programa Kooperasaun Edukasionál.

Akordu kona-ba halakon vistu iha pasaporte baibain ne’e sei aplika ba sidadaun husi nasaun rua ne’e hotu (Timor-Leste no Cabo Verde) ne’ebé halo dezlokasaun hanesan turista, halo vizita no negósiu, ba períodu ida ho loron 30 ne’ebé bele hanaruk. Akordu kona-ba estabelesimentu mekanizmu konsulta bilaterál ne’e mai husi hakarak atu promove no hametin relasaun bilaterál sira kona-ba kestaun rejionál no internasionál sira ne’ebé sai hanesan interese komún. Momerandu Entedimentu kona-ba programa Kooperasaun Edukasionál maka kuadru jerál kooperasaun nian, ne’ebé integra projetu iha área Edukasaun, Ensinu Superiór no Siénsia hirak ne’ebé atu hahú ka dadaun ona.

Tuir Ministru Relasaun Esteriór Cabo Verde nian “Akordu sira ne’ebé ohin asina ne’e loke dalan ba sirkulasaun ne’ebé boot liután ba sira ne’ebé halo kultura, akadémiku sira, hanoin-na’in (pensadór) sira no seluk tan. Cabo Verde aposta iha dezenvolvimentu rekursus umanus no tanba ami iha ona esperiénsia balun iha área ida ne’e, ami bele fahe ba ami-nia maun-alin sira husi Timor-Leste”.

Entre Timor-Leste no São Tomé e Príncipe asina tiha ona Akordu Jerál Kooperasaun nian ida; Akordu ida iha matéria Justisa no mós Memorandu Entendimentu ida entre Ministériu Edukasaun nian sira kona-ba programa Kooperasaun Edukasionál.

Iha Akordu Jerál Kooperasaun nian ne’e nasaun rua ne’e intensifika sira ninia relasaun iha domíniu, ekonómiku, sosiál, kulturál sientífiku no tékniku. Akordu iha matéria Justisa estabelese regra sira kona-ba kooperasaun bilaterál iha área ne’e. Ikus liu, Memorandu Entendimentu kona-ba programa Kooperasaun Edukasionál maka kuadru jerál kooperasaun nian iha área Edukasaun nian ne’ebé integra projetu hirak ne’ebé atu hahú ka la’o dadaun ona.

Asina tiha Akordu hirak ne’e, Natália Umbelina Neto, Minsitra Negósiu Estranjeiru São Tomé e Príncipe, hatete katak “labele asina de’it, presiza kumpre akordu hirak ne’e atu bele hetan efeitu iha ita nia sosiedade no ita nia populasaun.

Ami prontu atu fó tulun iha formasaun profesór portugués ensinu báziku no sekundáriu nian no iha ne’ebé tán maka presiza”.

   Ba leten