Bainhira harii Biblioteka Nasionál no Arkivu Timor-Leste nian, Sekretaria Estadu Kultura mós dezenvolve hela, liu hosi parseria ho UNESCO, projetu konstrusaun Muzeu no Sentru Kulturál Timor-Leste nian. “Ita hanoin katak ita mós tenke aproveita faze konstrusaun nian ne’e hodi halo ona planu ba projetu ne’e” esplika Virgílio Simith.
Ezisténsia hosi fatin sira ne’ebé adekuadu atu dezenvolve atividade kulturál sira, mak fundamentál atu bele dinitaza kultura no, nu’udar konsekuénsia, atu kontribui ba afirmasaun identidade nasionál. Nune’e, mak Sekretaria Estadu Kultura hakarak, atu dinitaza no promove realizasaun ba eventu foun sira iha fatin ida ne’ebé so’i duni no, ho kondisaun hirak nesesáriu atu “hatur Kultura hodi serbí ba afirmasaun Nasaun no Estadu Timor nian”, nu’udar prioridade ida hosi prioridade hirak ne’ebé mak Governu Konstitusionál ba Dahaat, defini tiha ona iha ninia programa ba períodu lejislativu entre tinan 2007 no tinan 2012.
Eziste mós konteúdu balun ne’ebé atu tau iha espozisaun permanente iha Muzeu Nasionál, hanesan kolesaun jeolójika ne’ebé mak esposta hela iha Palásiu Prezidensiál, kolesaun arkeolójika ne’ebé mak naklekar hela iha país barak-barak no kolesaun etnográfika, besik pesa 800, rai hela iha Ministériu Edukasaun. “Iha kolesaun patrimoniál hirak ho valór aas ne’ebé mak sai hosi Timor-Leste, maibé bainhira ita iha ona estrutura ida hanesan Muzeu no Sentru Kulturál, kolesaun hirak ne’e bele fila fali mai país ne’e”, koalia Sekretáriu Estadu, hodi hatutan tan katak iha potensialidade hirak seluk ba futuru instituisaun : “hanesan forma ida atu atrai turista sira, hanesan espasu diversaun no investigasaun. Nu’udar espasu ida ba peskiza, la’ós de’it ba ema timor oan sira, maibé mós ba ema estranjeiru sira, ne’ebé mak bele hetan ona fatin ida própriu, iha Timor-Leste, atu hala’o sira nia estudu. Muzeu, hanesan fatin ida inspirasaun nian”.
Projetu ne’e mós prevee katak, Muzeu no Sentru Kulturál ne’e, bele simu futura Eskola Arte no Múzika, ne’ebé mak prevee tiha ona estudu viabilidade nian, iha programa Governu Konstitusionál ba Dahaat. Hanesan Biblioteka Nasionál no Arkivu, mak Muzeu no Sentru Kulturál Timor-Leste nian mós tenke lokaliza iha Aitarak Laran, iha Díli.
*Hasai foto husi site Sekretaria Estadu Kultura