Governu Promove Semináriu kona-ba Análize no Avaliasaun Globál ba Bee no Saneamentu

Governu Timor-Leste, liuhusi Ministériu Saúde, serbisu hamutuk ho Organizasaun Mundiál Saúde (OMS) no parseiru sira seluk, hala’o Semináriu Nasionál kona-ba Análize no Avaliasaun Globál ba Bee no Saneamentu, iha loron 3 fulan-outubru tinan 2024, iha Dili. Eventu ne’e prezide husi Vise-Ministru Fortalesimentu Institusionál Saúde, José dos Reis Magno, ho objetivu prinsipál atu diskute implementasaun polítika no estratéjia hodi hadi’a asesu ba bee moos no saneamentu báziku iha Timor-Leste laran tomak. 461840018 851609333762462 1917567829582113913 n 300x199 Governu Promove Semináriu kona ba Análize no Avaliasaun Globál ba Bee no Saneamentu

Iha ninia diskursu iha abertura semináriu nian, Vise-Ministru destaka kona-ba avansu sira ne’ebé alkansa ona, ho 80% hosi populasaun rurál no 96% husi populasaun urbana sira agora iha asesu ba servisu báziku bee nian. Maibé, Vise-Ministru ko’alia liután katak sei iha barak maka tenke halo atu garante katak komunidade sira hotu, liuliu ba sira ne’ebé vulneravel liu, hetan asesu ne’ebé seguru no sustentável ba servisu esensiál sira-ne’e. “Ita-nia misaun mak atu asegura katak komunidade sira labele hetan moras tanba asesu ba bee moos menus, saneamentu no kondisaun ijiene ne’ebé adekuada. Inisiativa avaliasaun globál ida-ne’e hanesan ferramenta importante ida hodi monitoriza kualidade no efikásia husi servisu ne’ebé fó”, afirma Vise-Ministru.

Semináriu ne’e haree-liu ba validasaun inkéritu GLAAS (Global Analysis and Assessment of Sanitation and Drinking-Water – Análize no Avaliasaun Globál ba Saneamentu no Bee Moos), inisiativa globál ida ne’ebé promove husi UN-Water ne’ebé ho objetivu atu monitoriza progresu hodi asesu ba bee moos no saneamentu, ne’ebé esensiál hodi alkansa Objetivu Dezenvolvimentu Sustentavel 6 (ODS 6). ODS ida-ne’e buka atu garante disponibilidade no jestaun sustentavel bee no saneamentu ba ema hotu to’o tinan 2030. Ba dahuluk, Timor-Leste utiliza plataforma dijitál e-GLASS, ne’ebé hatudu kompromisu país nian atu adota solusaun teknolojia hodi hametin ninia sistema WASH (Water, Sanitation and Hygiene – Bee, Saneamentu no Ijiene). 461879240 851609337095795 1887476839254631867 n 300x199 Governu Promove Semináriu kona ba Análize no Avaliasaun Globál ba Bee no Saneamentu

Reprezentante Organizasaun Mundiál Saúde iha Timor-Leste, Arvin Mathur, subliña importánsia hosi kolaborasaun ida-ne’e, hodi afirma katak “validasaun ba inkéritu GLAAS hanesan pasu importante ida atu hametin sistema WASH iha Timor-Leste. Plataforma ida-ne’e fornese dadus esensiál sira ne’ebé sei apoia atu foti desizaun ne’ebé loloos no implementasaun polítika ne’ebé efetivu atu garante asesu universál ba bee moos no saneamentu, liuliu iha komunidade ne’ebé vulneravel liu.”

Eventu ne’e marka mós prezensa husi Diretór-Jerál no Nasionál sira husi Ministériu Saúde, reprezentantes BTL, E.P., INETL, I.P., nune’e mós Xefe Departamentu no profisionál setór sira seluk. Sesaun serbisu ne’e konsentra-liu ba análize lakuna iha sistema WASH no iha definisaun ba asaun prioritária sira atu hadi’a governasaun, finansiamentu no kapasidade institusionál sira iha setór bee no saneamentu.

url: https://timor-leste.gov.tl?lang=tp&p=40006