Sorumutu Konsellu Ministrus loron 15 fulan Setembru 2010
GOVERNU KONSTITUSIONAL BA DA-IV
SEKRETARIA ESTADU KONSELLU MINISTRU
.............................................................................................................................................
KOMUNIKADU IMPRENSA
Sorumutu Konsellu Ministrus loron 15 fulan Setembru 2010
Konsellu Ministrus hala’o sorumutu iha Quarta-feira, loron 15 fulan Setembru tinan 2010, iha Sala Sorumutu, Palásiu Governu, iha Díli, no aprova tiha:
1. Rezolusaun ne’ebé mak Aprova Sosa Ekipamentu hirak Boot ba Institutu Jestaun Ekipamentu nian
Hafoin analiza tiha proposta oin-oin ho empreza hirak nasionál no internasionál konabá atu sosa ekipamentu hirak boot (ne’ebé fundamental atu bele rekupera fali dalan hirak udan-ben estraga), mak Konsellu Ministru aprova tiha ona Adjudikasaun atu sosa ekipamentu hirak presija ba Institutu Jestaun Ekipamentu, ba empreza Bravo Internacional.
Abertura prosedimentu konabá aprovizionamentu nian hetan aprovasaun husi Konsellu Ministru, iha ninia Sorumutuk loron 16 fulan Março foin lalais, atu bele sosa sasan hirak ne’e liu husi ajuste direktu, ne’ebé ninia valor liu osan dolar tokon tolu.
Atu hanoin deit katak Institutu Jestaun Ekipamentu, mak nu’udar servisu Estadu nian ne’ebé mak kaer ekipamentu, propriedade Estadu nian, ne’ebé destina ba obra konstrusaun sivil nian hirak hanesan atu halo estrada no ponte sira no obra seluk tan ne’ebé presija, tanbá hetan estragu husi natureza.
2. Dekretu-Lei ne’ebé mak aprova orgânika Ministériu Edukasaun nian
Diploma ida ne’e, ne’ebé hetan aprovasaun hafoin halao korreksaun, ninia objektivu mak atu adapta hikas fali estrutura organizasaun nian husi Ministéri Edukasaun nian, atu nune’e bele responde ho didiak nesesidade hirak husi sistema edukativu ne’ebé mak determina husi planeamentu no kuadru legál.
Sistema Organizasaun nian ne’e konsagra kriasaun kuadru hirak Direksaun-Jeral nian sira, estrutura hirak ne’ebé halibur-an iha sektor hirak prinsipal Edukasaun nian, direksaun nasionál ne’ebé mak iha tiha ona. Foti Direksaun Rejinal nian sira sai nu’udar estrutura hirak determinante ba implementasaun politika edukasaun nian no konsagra Direksaun hirak Distritu ninian atu sai nu’udar unidade ezekusaun no operasionalidade ba medida hirak edukativu nian.
Nune’e mak Ministériu Edukasaun, hetan estrutura funsional no dinâmika ida, ne’ebé boot iha territoriu tomak no ho definisuan ida ne’ebé diak konabá ninis servisu sentral, rejional no distrital sira, atu nune’e bele responde diak liuy tan nesesidade Eskola nian sira no mos responsabilidade hirak lei impoen.
3. Dekretu-Lei ne’ebé mak Aprova Estatutu Inspeksaun-Jeral Servisu nian
Sektor ekonomiku ne’ebé hetok sai boot iha Timor-Leste hamosu nesesidade atu kria no fortalese instituisaun irak governu nian ne’ebé mak kaer misaun atu garante aplikasaun lei nian.
Konabá area servisu, fiskalizasaun no konsiensializasaun ba ema Empregador no ema Taballador sira Direksaun Nasionál Inspeksaun Servisu (DNIT) nian ne’ebé integra ia Sekretaria Estadu Formasaun Profissional no Empregu (SEFOPE) halao tiha ona promosaun. Maski nune’e, atu servisu DNIT nian sira bele halao ho diak liu tan no tuir Padraun hirak Internasionál nian, mak presija estabelese Estatutu ida ne’ebé bele regula aktividade hirak konabá inspeksaun, auditoria no fiskalizasaun, konabá informasaun no akonsellamentu, prosessamentu no rejime sansionatóriu, nune’e mos rejime karreira ba Inspektor Servisu nian sira.
Nune’e mak, Estatutu ne’e (ne’ebé Konsellu Ministru aprova no korriji) harí Inspeksaun Jeral Servisu nian (IGT). Objektivu prinsipal husi diploma ida ne’e mak atu aperfeisoa no fortalese Servisu hirak Inspeksaun Servisu nian iha Timor nia laran tomak, hodi bele kaer hasoru no hakut liu tiha dezafiu hirak konabá Estadu Direitu ekonómiku no sosial ne’ebé dezenvolvidu ona, tuir saida mak Timor-Leste hakarak.
Konsellu ministru analiza tiha ona mos:
1. Proposta ne’ebé hato’o konabá Planu Pensaun no Apozentasaun ba Timor-Leste
Ho objektivu atu implementa diak liu tan Planu Pensaun no Apozentadoria nian ba País id ne’e mak Governu husu atu hato’o proposta ida ba iha Industry Funds Management. Planu ne’ebé empreza autralia nian aprezenta ne’e prevê atu fo pensaun universal iha Timor-Leste, inklui traballador hirak iha sektor privadu.
Tuir ninia jéneru, prinsipiu hirak ne’ebé mak tahan proposta ne’e mak hanesan tuir mai: fundu hirak pensaun nian tenki garante husi entidade patronal; atribuisaun penssaun nian ne’e individual, ka tenki garante katak kontribuinte ida-ida simu ninia pensaun; estratéjia investimentu tenki sai diversifikadu; tenki adopta eskema ida uniku; tenki iha kompetisaun entre jestor oin-oin ba fundu pensaun nian sira atu bele evitas monopoliu; no, ikusliu proposta ne’ebé hato’o ne’e hakrak atu garante governasaun ida rigorozu no transparente.
