Sensu 2010 nian mak hanesan hala’o ba daruak hosi Governu Timor-Leste. Ba dahuluk, hala’o iha 2004, tinan rua hafoin nasaun ne’e hetan ninia ukun-rasik-an.

Organizasaun Nasoens Unidas nian akonsella atu país sira hala’o sensu iha tinan sanulu dala ida atu rejistu kona-ba ema hirak mak iha teritóriu nia laran bele sai koretu no atualizadu liu. Maske sei falta tinan haat atu kompleta dékada ne’ebé ONU akonsella, maibé IV Governu Konstitusionál deside ona atu antesipa tiha sensu iha Timor-Leste basá, tuir esplikasaun husi Ministra Finansas nian, Emília Pires, “ami haree katak mudansa barak mosu iha país ne’e, iha diferénsa bo’ot ida no, la’os ne’e de’it, ami hakarak atu sai konsistente iha data: 2010, 2020, 2030. Ami halo iha tinan ida ne’e, no tuir mai, tinan sanulu-sanulu.”

Sensu sei hala’o iha entre loron 11 no 25, fulan Jullu. Loron dahuluk nian, 11 Jullu, mak nu’udar loron ne’ebé mak hili tiha ona atu sura populasaun totál (la’os de’it ema timór, maibé mós ema estranjeiru ne’ebé hela iha Timor-Leste). “Loron ida ne’e mak ema hotu-hotu tenki tau iha ulun. Bainhira entrevistadór sira to’o iha ema sira nia uma, iha loron ne’e duni mak sira tenki hatán ba pergunta sira”, dehan Ministra Finansas.

Ema besik na’in rihun haat mak kontrata ona atu halo inkéritu. Ema besik na’in atus nen mak atu tau naran, liu hosi teknolojia, hela-fatin loloos nian, no ema liu na’in rihun rua atus neen mak sai nu’udar entrevistadór ne’ebé mak sei la’o haleu país atu halo inkéritu, hosi uma ba uma, “tanba ami hanoin katak, iha loron ida de’it, ita sei labele liu hosi fatin-fatin no, iha ema barak iha Timor-Leste mak la hatene hakerek no lee, tanba ne’e mak sira sei presiza atu simu entrevistadór hirak ne’e atu bele preenxe formuláriu tuir resposta hirak nia fo”, esplika Ministra Emília Pires.

Ba informasaun seluk tan bele rona entrevista ho Ministra Finansas iha programa “Adeus Konflitu, Bem-vindu Dezenvolvimentu”, iha Rádiu Timor-Leste, iha frekuénsia 91.7 – iha Lian Tétum, iha terça-feira, loron 6 Jullu, tuku 19; Lian Portugés, Sábadu, Loron 10 Jullu, tuku 19:30.