Vice-Ministra Saúde, Madalena Hanjan foin dauduk ne’e ba iha Portugal atu tuir somutu oin-oin, ida mak atu hasoru ho CPLP (Komunidade ho dalen Portugés), hodi haree ba Planu Estratéjiku Koperasaun saúde nian.
Objetivu ida hosi objetivu sira seluk ne’ebé reafirma fila fali iha sorumutu ne’e mak konabá atu kontinua promove dalen portugés iha servisu saúde iha país hirak CPLP nian (Angola, Brasil, Cabo Verde, Guiné-Bissau, Moçambique, Portugal, São Tomé e Principe no Timor-Leste).
“Governu Portugés no CPLP sei tulun atu tau ba dalen portugés ita nia sistema SISCa – Servisu Integradu Saude Komunitária”, informa Madalena Hanjan.
Hetan mós ona desizaun kona-ba atu harii ekipa ida hodi bele estuda di’ak liutan oinsá atu promove formasaun ba rekursu umanu sira iha área saúde iha Timor-Leste, liu hosi Portugal . “ezemplu ida, rekursu umanu Cabo Verde, Angola no São Tomé no Principe sira hetan formasaun iha Lisboa. Timór ne’e do’ok liu hosi Portugal, tanba ne’e mak ita mobiliza de’it portugés sira – enfermeiru no médiku espesialista sira – atu mai servisu iha ne’e, no ita labele aprende, iha Timor-Leste, hosi espesialista hirak ne’ebé mai hosi Portugal” nia hatutan.
La’os de’it dalen no rekursu umanu, maibé mós infra-estrutura tanba iha koperasaun ne’e nia laran. Iha vizita foin lalais ne’e ba Portugal, Vice-Ministra Saúde la’o ba haree instalasaun hirak ospitál nian “atu ita bele hetan kb’it atu hala’o estudu viabilidade hirak di’ak hamutuk ho tékniku no enjeñeiru sira. Ita trasa tiha ona ita nia planu estratéjiku ba 2010. Ita iha planu ona atu harii ospitál ida kompletu liutan atu tau matan ba ferik no katuas sira. Atu harii ospitál ida ne’e ita tenke iha planu ida di’ak kona-ba konstrusaun no oinsá bele funsiona. Ospitál preszja rekursu umanu hirak kualifikadu no atu hetan ospitál ida ho kama atus tolu liu ho teknolojia avansadu no espesialidade oin-oin, ita presiza tan ema ho estudu no esperiénsia ne’ebé bele tulun ita. Ida ne’e mak ami hahú halo estudu hirak preliminár iha Lisboa”.
Iha sorumutu ho Alta Komisaria Portugal nian, Madalena Hanjan fó-sai Maria do Céu Machado nia elojiu: “tanbá ami kontribui tiha ona euro rihun 21 hosi ami nia orsamentu ba Sekretaria CPLP nian. Nasaun sira seluk, hanesan Portugal ka Brasil, kontribui ho euro rihun 100, maibé kontribuisaun hosi Timor-Leste hetan agradesimentu bo’ot liu tanba maske nasaun foun, maibé fó tiha ona kontribuisaun”.