……………………………………………………………………………………………………………
Komunikadu Imprensa
Sorumutuk Konsellu Ministrus nian iha loron 12 fulan-agostu tinan 2020
Konsellu Ministrus hala’o sorumutuk iha Palásiu Governu, iha Dili, no aprova ona projetu Dekretu Governu nian, ne’ebé aprezenta husi Ministru Prezidénsia Konsellu Ministrus, Fidelis Manuel Leite Magalhães, relasiona ho regra sira kona-ba edisaun eletrónika Jornál Repúblika nian. Projetu Dekretu Governu nian ne’e hatete katak Jornál Repúblika tenke iha edisaun iha formatu eletróniku no katak durante períodu ne’ebé Imprensa Nasionál Timor Leste nian, IP (INTL), nu’udar responsavel ba edisaun iha sura-tahan, seidauk iha rekursu hirak ne’ebé presiza ba efeitu ne’e, Ministériu Justisa maka sei asegura jestaun no manutensaun ba sítiu eletróniku ne’ebé sai fatin ba edisaun eletrónika Jornál Repúblika nian. Dekretu ne’e mós define katak, iha loron ne’ebé edisaun iha surat-tahan publika, INTL tenke haruka kedas mós versaun eletrónika husi fixeiru ne’e ba Ministériu Justisa, ne’ebé iha loron ne’ebé simu fixeiru ne’e, Jornál Repúblika tenke disponibiliza kedas iha sítiu eletróniku.
Hetan ona mós aprovasaun, projetu Dekretu-Lei, ne’ebé Ministru Finansas, Fernando Hanjam, aprezenta kona-ba alterasaun dahuluk ba Dekretu-Lei n.17/2020, loron 30 fulan-abríl, ne’ebé kria suplementu remuneratóriu ida ba funsionáriu, ajente no traballadór sira administrasaun públika nian ne’ebé hala’o sira nia atividade profisionál iha servisu ba prevensaun ka kontrolu COVID-19 nian ka, iha kondisaun ne’ebé hasoru direta virus SARS-CoV2, durante vijénsia estadu emerjénsia nian. Ho alterasaun ida ne’e, sira ne’ebé sei inklui mós iha ámbitu suplementu remuneratóriu ne’e maka pesoál ne’ebé hala’o funsaun iha sala situasaun Sentru Integradu ba Jestaun Krize nian no pesoál husi Servisu Nasionál Intelijénsia, ne’ebé sira nia atividade tau sira iha risku infesaun nian husi SARS-CoV2 no task force ba prevensaun no kontrolu COVID-19 nian husi Administrasaun Munisípiu nian sira.
Ministru Finansas, Fernando Hanjam, no Ministru Asuntus Parlamentares no Komunikasaun Sosiál, Francisco Martins da Costa Jerónimo, aprezenta projetu Dekretu-Lei, ne’ebé hetan ona mós aprovasaun husi Konsellu Ministrus, kria subsídiu ida ba ema sira ne’ebé hala’o atividade jornalístika iha Sala Situasaun, Sentru Integradu ba Jestaun Krize nian, durante vijénsia estadu emerjénsia ne’ebé deklara ona husi Dekretu Prezidente Repúblika nian sira n.29/2020, loron 27 fulan-marsu, no n.32/2020, loron 27 fulan-abríl, iha situasaun hasoru direta virus SARS-CoV2. Profisionál sira ne’e hala’o sira nia funsaun sira ho forma ezemplár, hodi kontribui ho forma desiziva atu habelar informasaun ne’ebé kredivel kona-ba prevensaun no kontrolu moras ne’e nian, iha territóriu nasionál, hodi nune’e populasaun mós la ta’uk resin no hodi prevene pániku jeneralizadu. Saida maka sira halo ona ne’e la’ós de’it ona hanesan devér profisionál, maibé serbí duni ba interese públiku ida ne’ebé aas tebes iha tranzmisaun informasaun ho lalais.
Konsellu Ministrus aprova projetu Dekretu-Lei, ne’ebé Ministru Obras Públikas, Salvador Soares dos Reis Pires, aprezenta kona-ba alterasaun dahuluk ba Dekretu-Lei n. 8/2019, loron 24 fulan-abríl, ne’ebé aprova Estrutura Orgánika Ministériu Obras Públikas nian. Projetu Dekretu-Lei ne’e halo alterasaun hirak ne’ebé nesesária hodi akomoda alterasaun sira ne’ebé hala’o ona iha estrutura orgánika Governu Konstitusionál VIII nian.
Iha sorumutuk ne’e, aprova ona mós projetu Dekretu-Lei, ne’ebé aprezenta husi Primeiru-Ministru no Ministru Interiór, Taur Matan Ruak no husi Vise-Ministru Interiór, António Armindo, kona-ba alterasaun dahuluk ba Dekretu-Lei n.14/2019, loron 10 fulan-jullu, ne’ebé aprova Orgánika Ministériu Interiór nian. Alterasaun ida-ne’e halo ho objetivu atu akomoda alterasaun sira ne’ebé halo ona ba Orgánika Governu Konstitusionál VIII nian, liuliu kona-ba kargu no kompeténsia sira Vise-Ministru Interiór nian.
Konsellu Ministrus aprova Planu Rekuperasaun Ekonómika, ne’ebé aprezenta medida lubun ida, ho objetivu atubele halo rekuperasaun ba ekonomia iha tempu pós-COVID-19, ne’ebé fahe ona ba área no setór hirak ne’ebé sai hanesan prioridade ba intervensaun, hanesan agrikultura, turizmu, abitasaun, kapitál umanu (edukasaun, saúde no protesaun sosiál); no reforma institusionál. Planu ne’e propoin husi Komisaun ba Elaborasaun Planu Rekuperasaun Ekonómika, ne’ebé hahú ninia funsaun iha loron 18 fulan-juñu tinan 2020, ho misaun atu rekomenda ba Konsellu Ministrus medida sira atubele hetan aprovasaun no asaun sira hodi ezekuta iha rekuperasaun ba ekonomia nasionál, hodi define prioridade sira ne’ebé klaru kona-ba investimentu no hodi garante konsensu ne’ebé boot liután iha sosiedade, kona-ba área prinsipál sira ba investimentu.
Vise-Primeira-Ministra no Ministra Solidariedade no Inkluzaun, Armanda Berta dos Santos, halo aprezentasaun ida ba Konsellu Ministrus kona-ba rezultadu husi pagamentu no monitorizasaun ba apoiu osan ne’ebé fó ona ba uma-kain sira iha ámbitu pandemia COVID-19 nian. Medida ida ne’e ninia objetivu mak atu hatán ba impaktu negativu husi COVID-19 ba meiu subsisténsia husi família sira ho rendimentu ki’ik iha territóriu nasionál. Sura hamutuk hotu, uma-kain hamutuk rihun 305 liu maka hetan ona apoiu ne’e, ne’ebé maihusi Munisípiu 12 no husi Rejiaun Administrativa Espesiál Oekusi-Ambenu (RAEOA), ho osan hamutuk dolar amerikanu millaun 61 resin. Ministériu Solidariedade Sosiál no Inkluzaun, oras ne’e daudaun, iha hela prosesu avaliasaun ba reklamasaun sira.
Ikusliu, Konsellu Ministrus, hafoin aprezentasaun ida husi Ministériu Finansas, kona-ba tetu finál ba Orsamentu Jerál Estadu nian ba tinan 2020, delibera ona kona-ba medida sira ba estabilizasaun ekonómika ba kurtu prazu, ne’ebé sei aloka ba Fundu COVID-19 no ba Ministériu implementadór, no kona-ba orsamentu RAEOA-ZEESM nian. Desizaun kona-ba valór husi tetu finál ba orsamentu sei hala’o iha sorumutuk Konsellu Ministrus nian tuirmai. REMATA