Tribunál Permanente Arbitrajen (TPA) fó-sai komunikadu imprensa ida iha loron 15 fulan-outubru tinan 2017, iha sekuénsia husi sorumutuk konfidensiál konsiliasaun nian sira ne’ebé hala’o ona iha semana liubá iha Haia, Olanda.

Komunikadu ne’e haktuir katak “Timor-Leste no Austrália konkorda ona kona-ba testu tomak husi esbosu tratadu nian”, ne’ebé inklui kestaun sira hanesan delimitasaun ketan tasik entre país rua ne’e iha Tasi Timor, estatutu jurídiku kampu gás Greater Sunrise nian, Rejime Espesiál ba Greater Sunrise, dezenvolvimentu rekursu no fahe reseita. Kompromisu ida-ne’e reflete Akordu kona-ba Pakote Abranjente loron 30 fulan-agostu tinan 2017 nian (“Akordu loron 30 fulan-agostu nian”), ne’ebé TPA fó-sai iha komunikadu imprensa, iha loron 1 fulan-setembru.

Tuir komunikadu ne’ebé ikusliu, Timor-Leste no Austrália agora sei kontinua “ho sira-nia prosedimentu aprovasaun rai laran nian molok hakat ba asinatura ba Tratadu ne’e.” Nota imprensa fó sai ho detallu kona-ba hakat tuir mai ba negosiasaun nian.

Iha semana liubá nia laran, delegasaun Timor-Leste no delegasaun Austrália nian hala’o sorumutuk konfidensiál oin-oin ho Komisaun Konsiliasaun nian hanesan parte husi diálogu estruturadu ida ne’ebé maka hala’o tuir ho Konvensaun Nasoins Unidas kona-ba Direitu Tasik (UNCLOS, sigla iha lian inglés). Iha semana ikus ne’e, Komisaun no delegasaun husi parte sira hasoru malu ona, no mós, ho Joint Venture ba Greater Sunrise.

Tanba alkansa ona akordu ida kona-ba delimitasaun ketan tasik nian, foku prinsipál Timor-Leste no Austrália nian agora maka “Empeñamentu ho Joint Venture ba Greater Sunrise ba dezenvolvimentu Greater Sunrise nian”.

Atu lee komunikadu husi TPA, loron 15 fulan-outubru (“Timor-Leste no Austrália konkorda testu tratadu nian ne’ebé reflete Akordu kona-ba Pakote Abranjente loron 30 fulan-agostu nian”), hanehan iha ne’e.

Atu lee komunikadu husi TPA, loron 1 fulan-setembru nian (“Timor-Leste no Austrália alkansa pasu signifikativu iha prosesu Konsiliasaun Ketan Tasik”), hanehan iha ne’e.