………………………………………………………………………………………………………………
Dili, loron 14 fulan-marsu tinan 2017
Komunikadu Imprensa
Sorumutuk Konsellu Ministrus loron 14 fulan-marsu 2017
Konsellu Ministrus hala’o sorumutuk iha loron tersa ne’e, iha Palásiu Governu, iha Díli, no aprova ona atribuisaun donativu ida ba reprezentasaun permanente Repúblika Árabe Sarauí Demokrátika iha Repúblika Demokrátika Timor-Leste, tuir mós proposta husi Ministru Negósius Estranjeirus no Kooperasaun. Medida ne’e hodi hametin lasu istóriku ne’ebé iha tiha ona entre Repúblika Demokrátika Timor-Leste ho Repúblika Árabe Sarauí Demokrátika, bazeia ba hanoin ne’ebé komun husi país rua ne’e, iha luta ba autodeterminasaun, iha prinsípiu solidariedade kona-ba luta libertasaun nasionál povu nian no iha direitu ba nia autodeterminasaun no independénsia, ne’ebé hatuur ona iha Konstituisaun Repúblika, iha Rezolusaun Parlamentu Nasionál Solidariedade nian no Apoiu ba Povu Sarauí no mós tanba Timor-Leste nia kontribuisaun, ba funsionamentu Reprezentasaun Permanente ne’ebá nian iha Díli, liuhusi konsesaun subsídiu anuál ida ba hala’o atividade sira iha Timor-leste no iha rejiaun, hahú kedas iha tinan 2011.
Akordu husi Servisu Aéreu nian sira entre Timor-Leste no Austrália, ne’ebé hato’o husi Ministru Negósius Estranjeirus no Kooperasaun no husi Ministru Estadu, Koordenadór Assuntus Ekonómikus no Ministru Agrikultura no Peskas, aprova tiha ona.
Aprova ona mós proposta rua husi Ministru Estadu, Koordenadór Asuntus Ekonómikus no Ministru Agrikultura no Peskas. Proposta Lei Autorizasaun Lejislativa iha matéria rekuperasaun empreza sira no insolvénsia hein katak Parlamentu Nasionál bele fó kompeténsia lejislativa ba Governu hodi bele aprova ba dekretu-lei, Kódigu ida Rekuperasaun nian no Insolvénsia. Projetu rejime jurídiku ba rekuperasaun empreza sira-nian no deklarasaun insolvénsia tama iha estratéjia ba kriasaun kuadru legál ida hodi tulun ba kresimentu empreza nian ne’ebé maka organizadu no iha kbiit atu atua iha merkadu sosiál ida ne’ebé mak iha responsabilidade ekonómika. Ne’e maka parte importante ida husi kuadru legál ne’ebé aplika ba empreza sira, kompleta, ho forma ida estruturada no loloos. Halo parte iha pontu Programa Governu Konstitusionál VI, ne’ebé refere ba nesesidade hodi aposta iha dezenvolvimentu no kresimentu ekonomia nian no iha nesesidade atu dezenvolve ekonomia merkadu ida ne’ebé dinámiku. Ida ne’e tenke hatuur iha setór privadu ida metin, modernu no diversifikadu, iha apoiu husi reforma lejislativa ne’ebé bele dada no fó motivasaun ba investimentu privadu sira.
Proposta daruak ne’ebé aprezenta, maka Dekretu-Lei Rejime Komersiál nian, ne’ebé defini iha dokumentu ida mesak kona-ba regra sira ne’ebé aplika ba lejislasaun empreza sira-nian. Iha hanoin ida atu halo simplifikasaun no dezburokratizasaun, diploma ida ne’e defini prazu no faktu sira ne’ebé sei liuhusi rejistu, nune’e simplifika prosesu admisaun firma nian no rejime tradusaun sira ne’ebé presiza ba harii sosiedade sira no seluk tan. Aprovasaun ba rejime foun ida ne’e tama iha revizaun Lei Sosiedade Komersiál nian sira, ne’ebé mak aprova ona husi Konsellu Ministru no dadaun ne’e, diskute hela iha Parlamentu Nasionál.
Governu apoia organizasaun, iha Timor-Leste, Meza-Kabuar ba Ázia no Oseánia iha ámbitu projetu Klubu Madrid nian kona-ba “Demokrasia ba Futura Jerasaun”, ho tema “Difinisaun ba Ajenda Demokrasia ba Futuru Jerasaun, ba Ázia no Oseánia”. Eventu ida ne’e hala’o ho inisiativa husi Klubu Madrid no ho kolaborasaun husi Gabinete antigu Prezidente Repúblika, Dr. José Ramos-Horta. Sorumutuk ne’e sei hala’o iha Dili, ne’ebé sei halibur xefe Estadu sira lubuk ida no Governu husi Ázia no Oseánia, iha fulan-maiu, ne’ebé koinside ho aniversáriu ba da-15 Restaurasaun Independénsia Timor-Leste nian.
Konsellu Ministru aprova ona subkrisaun adisionál kuota sira nian husi Banku Internasionál ba Rekonstrusaun no Dezenvolvimentu (BIRD). Instituisaun ne’e pertense ba Grupu Banku Mundiál nian, no dezenvolve projetu sira hodi fó apoiu ba país sira ne’ebé sei iha hela dezenvolvimentu nia laran iha prosesu hamenus ki’ak, hodi pormove kresimentu sosioekonómiku no moris di’ak.
Proposta husi Ministru Estadu, Koordenadór Asuntus Administrasaun Estadu no Justisa, no Ministru Administrasaun Estatál, ba kriasaun aglomeradu populasionál nian sira, hetan ona parovasaun. Diploma ne’e estabelese regra sira delimitasaun, dezignasaun no determinasaun kategoria administrativa sira husi aglomeradu populasionál nian sira.
Proposta husi Ministru Petróleu no Rekursu Minerál nian ba harii empreza nasionál mineira nian, ne’ebé hanaran Murak-rai Timor-Leste, SA, hetan ona aprovasaun. Murak-rai Timor-Leste ne’e, sei sai hanesan sosiedade komersiál direitu privadu nian no kapitál integrál públiku. Medida ne’e tama iha estratéjia Governu nian kona-ba harii instituisaun sira ne’ebé presiza atu garante dezenvolvimentu setór ekonómiku ida ho nia poténsia boot no kontribui ba diversifikasaun ekonomia nian, ne’ebé maka fundamentál ba país ne’e. REMATA