Proposta Orsamentu ba tinan 2016 entrega ba membru sira Parlamentu Nasionál nian

Ministru Estadu no Prezidénsia Konsellu Ministru no

  Portavós Ofisiál Governu Timor-Leste

 Díli, loron 4 fulan-novembru tinan 2015

Proposta Orsamentu ba tinan 2016 entrega ba membru sira Parlamentu Nasionál nian

Proposta Orsamentu Estadu ba tinan 2016 entrega ona ba membru sira Parlamentu Nasionál nian iha semana kotuk, hodi hetan apresiasaun, molok tama ba aprezentasaun ofisiál Orsamentu nian ba-iha Parlamentu. “Livru orsamentu hirak ne’e” mós fó-sai ona ba públiku, liuhosi pájina ofisiál Ministériu Finansas nian, iha www.mof.gov.tl.

Iha loron 20 fulan-outubru, Konsellu Ministrus fó-sai ona aprovasaun proposta Orsamentu Governu nian, ne’ebé daudaun ne’e sei lori ba Parlamentu Nasionál hodi halo diskusaun. Debate ne’e sei halo maka’as liu iha sesaun plenária Orsamentu nian no prevee katak sei hotu iha fulan-dezembru. Bainhira hetan tiha aprovasaun hosi Parlamentu Nasionál, Lei orsamentál foun ba tinan 2016 sei aprezenta ba Prezidente Repúblika,  hodi hetan promulgasaun.

Orsamentu ba tinan ida ne’e, elabora tuir Reforma Ezekusaun Orsamentu Governu Konstitusionál VI, ne’ebé buka atu asegura nia utilizasaun ne’ebé bele sai efisiente no efikáz liu ba rekursu públiku sira Timor-Leste nian, hodi fornese servisu sira ho kualidade. Parte fundamentál forma ida ne’e nian maka hametin kualidade planeamentu no ligasaun ba Despeza Públika. Livru 1 hosi Orsamentu Estadu nian ba tinan 2016 esklarese:

“(...) orsamentu ba tinan 2016 nian aprezenta, hamutuk ho klasifikasaun baibain husi kategoria apropriasaun no instituisaun nian sira, klasifiksaun despeza balun hosi programa sira. Ministériu ida-idak identifika ona sira-nia programa prinsipál no aprezenta ona orsamentu klasifikadu ida liuhosi programa no atividade sira. Livru orsamentu hotu-hotu inklui mós komponente Orsamentasaun hosi Programa sira, ne’ebé Ministériu setoriál ida-idak fahe despeza sira tinan 2016 nian liuhosi programa no atividade sira.”

Livru 2, ne’ebé abranje Planu Anuál sira ba área ida-idak Governu nian, hatudu planu ida di’ak liu no hametin ligasaun programa no atividade ho despeza públika sira.”

Proposta Orsamentu Estadu ba tinan 2016 nian maka dolar millaun 1.562,2 (tokon rihun ida atus lima neenulu resin rua, rihun atus rua), ne’ebé millaun 1.127,3 ba despeza rekorrente-inklui saláriu, bein no servisu no transferénsia públika sira-no millaun 434,9 ba investimentu sira.

Portavós Governu Konstitusionál VI nian, Ministru Estadu Ágio Pereira, haree katak “Governu daudaun ne’e hatene ona hala’o nia responsabilidade hodi jere, ho efikásia fundu públiku sira, ba benifísiu povu Timor-Leste nian. Tanba ne’e, ita haree-fila-fali programa hotu-hotu ne’ebé iha ona, hodi koko masimiza retornu despeza sira hotu, no ita mantein atu hadi’a di’ak liután planu iha área idak-idak Governu nian. Ita hein ba períodu diskusaun nian no enkoraja apresiasaun proposta Orsamentu Estadu ba tinan 2016 nian”.

   Ba leten