Primeiru-Ministru Lansa Inisiativa Rejionál Illa sira Pasífiku nian iha Dili

Kin. 07 maiu 2015, 17:29h
PM Lansa Inisiativa Rejional Illas Pasifiku_tratada

Primeiru-Ministru Dr. Rui Maria de Araújo ohin (07/05) lansa ofisialmente Inisiativa Rejionál Ilha sira Pasífiku nian, iha Otél Novu Turismu, Dili.

Inisiativa Rejionál Ilha sira Pasífiku nian (Pacific Islands Regional Initiative-PIRI) hanesan mekanizmu importante tebes hodi nasaun illa sira pasífiku nian bele halo aprendizagem hamutuk no foti komprimisu iha nível aas atu bele kria no promove kondisaun nesesáriu hodi hetan emansipasaun finanseira ba nasaun insulár sira Pasífiku nian.

Sorumutuk nível aas ne’e partisipa husi Prezidente no Reprezentante  sira hosi Banku Sentrál husi nasaun Tonga, Soloman Islands, Samoa, Vanuatu, Papua New Guinea no Fiji, inklui mós hosi Banku Sentral Timor-Leste nian.

“Timor-Leste sei haka’as an hodi atinji kresimentu ekilibridu, diversidade ekonómika, atu hamenus ki’ak no kria kampu servisu,” Primeiru-Ministru hatete iha diskursu abertura. “Atu realiza ida ne’e, presiza define kuadru asaun ba Programa Governu nian ne’ebé aprova ona husi Parlamentu Nasionál iha fulan-marsu nia rohan. Programa ida ne’e inklui ona iha Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu Timor-Leste nian ba longu prazu 2011-2030.”

Primeiru-Ministru haktuir tan katak ho Timor-Leste nia populasaun  ne’ebé sei iha izolamentu jeográfiku halo sira hetan difikuldade  atu hetan asesu ba servisu finanseiru báziku. “Tan ne’e ami presiza haree katak asesu ba servisu bankáriu báziku hanesan parte importante husi justisa sosiál ne’ebé fó oportunidade no liberdade ba ema hodi hetan futuru ida di’ak.”

Primeiru-Ministru salienta mós katak, nasaun hosi Pasífiku barak mak hetan susesu ona husi programa inovativu hodi espande sistema bankáriu inkluzivu iha sira nia rai laran no Timor-Leste mós ansiozu hodi rona no buka atu aprende husi esperiénsia no susesu ne’ebé nasaun pasífiku sira alkansa tiha ona.

Iha biban hanesan Primeiru-Ministru mós fó hanoin katak wainhira presta servisu bankáriu inkluzivu, presiza mós hatene atu proteje bainhira hasoru risku sira no papél Estadu Timor nian mak atu projeta ekuadramentu ba regulamentu finanseiru sira hodi minimiza risku ba abuzu, inklui korupsaun, brankamentu kapitál no finansiamentu krime no terrorizmu.

Primeiru-Ministru fó ninia votu ba rezuldau di’ak husi sorumutuk ida ne’e atu nune’e nasaun hosi rejiaun pasífiku sira ne’ebé hola parte iha PIRI, bele servisu hamutuk ba vizaun konjunta hodi implementa sistema finanseiru inkluzivu bele sai duni realidade.

   Ba leten