Governu Timor-Leste

Ministériu Finansa realiza sorumutu ida iha loron 19 fulan Agostu, ho parseiru sira dezenvolvimentu nian ho tema” Operasionalizasaun ba Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu (PED) nian: “Ajuda efikáz ba Dezenvolvimentu efikáz”.

Iha sorumutu ne’ebé mak hala’o iha espasu Koñesimentu Ministériu Finansa nian, Emília Pires, ko’alia kona-ba nesesidade asisténsia husi parte parseiru sira dezenvolvimentu nian relasiona ho operasionalizasaun PED nian, ne’ebé foka liu ba pasájen ajuda ida ne’ebé efikáz  ba dezenvolvimentu nasionál efikáz ida. Ministra Finansa  bolu atensaun mós ba parseiru dezenvolvimentu sira atu iha konsiderasaun ba kompromisu globál iha forum oioin ne’ebé Timor Leste halo parte  ba, hanesan Deklarasaun Paris, Ajenda ba Asaun Akra (AAA), Deklarasaun Díli, Sorumutu g7 nian kona-ba Estadu Frájil no Paktu Dezenvovimentu Díli, dadaun ne’e ratifika ona iha Díli ho objetivu ba Fórum Nível Aas Busan nian (Koreia do Sul).

Emília Pires rekoñese katak atinje ona progresu oioin maibé nia halo apelu ba parseiru dezenvolvimentu sira hodi fó asisténsia ba iha rejiaun sira ne’ebé ki’ak tebe-tebes no iha área sira ne’ebé kondisaun bázika, hanesan asesu ba bee, saneamentu ka edukasaun, seidauk metin.

Ministra Finansa informa katak kria ona Plataforma Jestaun Ajuda nian ba Dezenvolvimentu, baze dadus ida ba monitorizasaun kompromisu no kontribuisaun parseiru dezenvolvimentu sira nian iha implementasaun PED nian.

Iha mós oportunidade hodi informa pasu saida de’it iha tempu oin mai: primeiru, halo monitorizasaun ba implementasaun PED nian, ne’ebé kria ona grupu servisu oioin ne’ebé sei informa ba parseiru dezenvolvimentu sira kona-ba nia progresu.Segundu, implementasaun Polítka ba Asisténsia Téknika, ne’ebé sei foka liu ba klareza deskrisaun ba funsaun nian iha kualkér pozisaun/funsaun ne’ebé hala’o husi parseiru dezenvolvimentu sira.

Rezultadu husi sorumutu ne’e mak kompromisu hodi estabelese ekipa servisu kiik rua ne’ebé sei hala’o sira nia kna’ar:

1. Haree fila fali nível saláriu parseiru dezenvolvimentu no Governu nian . Revizaun ne’e importante karik ita iha konsiderasaun katak, funsionáriu públiku barak ne’ebé kualifikadu hetan servisu hosi parseiru dezenvolvimentu sira tanba oferese saláriu aas liu. Konkorda ona katak hola parte iha ekipa ne’e mak: Banku Mundiál, Austrália, Nasoens Unidas no Ministériu Finansa.
2. Halo estudu kona-ba posibilidade hodi kria órgaun monitorizasaun nível aas ida. Konkorda ona katak sei hola parte iha ekipa ne’e mak: Estadus Unidus Amérika, Nasoens Unidas no Ministériu Finansa.