Governu Timor-Leste

Iha loron 16 no 17 fulan-dezembru tinan 2025, Ministru Negósius Estranjeirus no Kooperasaun, Bendito dos Santos Freitas, hala’o enkontrus bilaterais oioin  durante sesaun hosi Konferénsia Estadus Partes Konvensaun Nasoins Unidas nian ba dala 11 kontra Korrupsaun (COSP11), ne’ebé hala’o hosi loron 15 to’o 19 fulan-dezembru  iha Doha, Qatar, ho objetivu atu hametin kooperasaun internasionál iha kombate korrupsaun no krime transnasionál. 

Iha loron 16 fulan-dezembru, Ministru hasoru malu ho delegasaun husi Organizasaun Internasionál Polísia Kriminál (INTERPOL) hodi diskute kona-ba kooperasaun entre Timor-Leste ho organizasaun internasionál ida-ne’e. Durante sorumutu ne’e, INTERPOL hato’o ninia disponibilidade atu apoia Timor-Leste iha kapasitasaun rekursus umanus ho objetivu  atu hametin kompeténsias nasionais  iha kombate korrupsaun, krime organizadu no krime transnasionál, inklui liuhosi mekanizmus rejionais ASEAN nian no utilizasaun teknolojia foun sira, hanesan intelijénsia artifisiál, ne’ebé aplika ba investigasaun kriminál.

Iha loron 17 fulan-dezembru, Ministru Negósius Estranjeirus no Kooperasaun hasoru malu ho delegasaun Austrália nian hodi ko’alia kona-ba estabelesimentu parseria kooperasaun bilaterál nian ida iha futuru iha área kombate korrupsaun, krime transnasionál no  krime organizadu. Sorumutu ne’e fó dalan atu troka opiniaun kona-ba identifikasaun  nesesidades kapasitasaun rekursus umanus nian, liuliu ba investigadores, nune’e mós fahe esperiénsias no boas prátikas, inklui iha kontestu kooperasaun ho Estadus-membrus ASEAN nian.

Nune’e mós iha loron 17 fulan-dezembru, Ministru hasoru malu ho ekipa husi Gabinete Nasoins Unidas nian kona-ba Drogas no Krime (UNODC) hodi diskute kona-ba mekanizmus kombate  jogu ilísitu, brankeamentu kapitais, krime sira ne’ebé relasiona ho drogas, no mós utilizasaun teknolojias dijitais no intelijénsia artifisiál, tantu iha nivel rejionál no iha Timor-Leste. Iha reuniaun ne’e, parte sira analiza posibilidades ba kooperasaun iha área kapasitasaun téknika no hametin kapasidades institusionais, inklui utilizasaun ekipamentus forenses ba investigasaun no detesaun krimes transfronteirisus. Iha  ámbitu sorumutu ida-ne’e, UNODC konvida Governu Timor-Leste atu partisipa iha konferénsia internasionál ida kona-ba kombate jogu ilísitu no kontrabandu, ne’ebé sei hala’o iha Viena, iha tinan 2026.

Enkontrus ne’e hetan partisipasaun husi Komisáriu Komisaun Anti-Korrupsaun, Rui Pereira dos Santos, Diretór Nasionál Polísia Sientífika Investigasaun Kriminál, Vicente Fernandes Brito, Deputada Virginia Ana Belo no Prokuradora-Jerál Adjunta Repúblika, Angelina Saldanha.