Governu Tau Fatuk Dahuluk ba Sentru Modernizasaun Administrativa Dahuluk iha Timor-Leste

Kua. 05 novembru 2025, 17:43h
577045896_122257716632033433_1317132479916027245_n

Governu Konstitusionál IX, liuhosi Ministériu Administrasaun Estatál (MAE), iha parseria ho Programa Nasoins Unidas ba Dezenvolvimentu (PNUD), hala’o, iha loron 4 fulan-novembru tinan 2025, serimónia lansamentu fatuk dahuluk ba Sentru Modernizasaun Administrativa (SMA) dahuluk iha Timor-Leste, iha instalasaun MAE nian iha Kaikoli, Dili. 576634477_122257715336033433_159309894054397939_n 574862514_122257716002033433_3731169113032572277_n 575814257_122257716488033433_2950139711865478253_n 574982380_122257716512033433_4209214737275381691_n

Eventu ne’e prezide husi Ministru Administrasaun Estatál, Tomás do Rosário Cabral, no hetan partisipasaun husi Reprezentante Rezidente PNUD, Katyna Argueta, Ministru Justisa, Sérgio de Jesus Fernandes da Costa Hornai, Ministru Transportes no Komunikasoins, Miguel Marques Gonçalves Manetelu, Vise-Ministru Administrasaun Estatál, Jacinto Rigoberto Gomes de Deus, no Sekretáriu Estadu Dezenvolvimentu Lokál, Mateus W. dos Santos Tallo. Serimónia ne’e inklui bénsaun ba fatin ne’e husi Padre Mariano Quintão.

Sentru Modernizasaun Administrativa reprezenta pasu importante ida iha reforma servisu públiku timorense, ho objetivu atu sai motor tékniku no institusionál ba reforma administrativa, promove simplifikasaun no inovasaun, no mós hametin governasaun lokál. Sentru ne’ebé futuru sei sai mós espasu ida ne’ebé dedika ba formasaun no fahe koñesimentu, hodi apoia Ministériu Administrasaun Estatál no Ministériu Justisa iha sira-nia esforsu atu hasa’e efisiénsia no efikásia prosesu desentralizasaun administrativa nian.

Iha ámbitu simplifikasaun no modernizasaun administrativa, Balkaun Úniku iha knaar importante, ne’ebé hala’o daudaun iha Timor-Leste laran tomak, nu’udar pontu kontaktu entre Governu no sidadaun sira. Integrasaun Balkaun Úniku iha SMA sei promove inovasaun, padroniza prosedimentus no hametin kapasidade lokál sira, hodi garante katak servisus públikus sai simples liután, asesivel no adapta ba nesesidade sira populasaun nian.

Sentru foun ne’e sei hala’o mós papél sentrál ida hodi promove interoperabilidade entre Balkaun Úniku, Portál Munisipál no plataforma dijitál governu nian sira seluk, hodi reforsa dijitalizasaun servisus, integrasaun informasaun no transparénsia administrativa. Abordajen integrada ida-ne’e sei kontribui ba administrasaun públika ida ne’ebé moderna liu, efisiente no besik liu ba sidadaun sira.

Ho Timor-Leste nia adezaun foin lalais ne’e ba ASEAN, Sentru Modernizasaun Administrativa mós asume papél estratéjiku ida iha armonizasaun prátika administrativa sira ho padraun rejionál ASEAN nian liuhosi formasaun, inovasaun no dijitalizasaun, hodi promove administrasaun públika ida ne’ebé kompetitivu liu ne’ebé aliña ho prátika rejionál ne’ebé di’ak liu.

Durante serimónia lansamentu Sentru Modernizasaun Administrativa, Ministru Administrasaun Estatál, Tomás do Rosário Cabral, ofisialmente entrega veíkulu Ambulift ida ba Ministru Transportes no Komunikasoins, Miguel Marques Gonçalves Manetelu.

Ambulift maka veíkulu espesializadu ida ne'ebé ekipadu ho plataforma elevatória ida, ne'ebé dezeña atu fasilita sa'e no tun ba pasajeiru sira ne’ebé ho difikuldade mobilidade iha aviaun. Veíkulu ne’e, ne’ebé sosa durante Sua Santidade Papa Francisco nia vizita mai Timor-Leste, transfere ba Ministériu Transportes no Komunikasoins tuir pedidu husi ministériu ida-ne’e, ho autorizasaun husi Primeiru-Ministru, hodi fó apoiu ba servisu ANATL, E.P. nian, liuliu transporta ema ho difikuldade mobilidade ka iha kondisaun saúde ne’ebé grave.

Iha serimónia ne’e halibur membrus Governu Konstitusionál IX, xefe gabinete sira, embaixadór sira, reprezentantes husi ajénsias internasionais, prezidentes husi Autoridade Munisipál 12 no Autoridade Administrativa Ataúro nian, diretór-jerál no diretór nasionál sira husi Ministériu Justisa no Ministériu Transportes no .Komunikasoins, nune’e mós tékniku no funsionáriu sira husi MAE

   Ba leten