Jogus Desportivus CPLP ba da-12 Hahú iha Dili ho Partisipasaun hosi Jovens Atletas Luzófonus

Timor-Leste sai uma-na’in ba serimónia abertura Jogus Desportivus Comunidade dos Países de Língua Portuguesa (CPLP) nian ba Edisaun da-12, iha Estádiu Munisipál Dili, ne’ebé hala’o husi loron 17 to’o 27 fulan-jullu, ne’ebé halibur delegadus no jovens atletas 500 resin husi país membrus neen organizasaun luzófona nian.
Nu’udar Primeiru-Ministru Interinu, Vise-Primeiru-Ministru no Ministru Koordenadór ba Asuntus Sosiais, Mariano Assanami Sabino, deklara ofisiálmente abertura Jogus ne’e, hodi subliña desportu hanesan espasu ida ba inkluzaun, amizade no kooperasaun entre povu luzófonu sira. "Mehi bá, joga bá ho lealdade, mantein nafatin unidade. Hamutuk, ita harii futuru", nia hatete, hodi dirije ba atleta sira ne'ebé marka prezensa.
Ministru Juventude, Desportu, Arte no Kultura, Nelyo Isaac Sarmento, destaka relevánsia hosi eventu ba nasaun ne’e. "Ohin, Timor-Leste hakerek pájina foun ida iha nia istória hodi sai uma-na’in, ba dahuluk, eventu multidesportivu ida-ne’e, ne’ebé selebra di’ak-liu hosi juventude luzófona—talentu, perseveransa, espíritu hodi sai manan-na’in no valór sira ne’ebé halibur ita hanesan povu maun-alin", nia hatete.
Hafoin serimónia abertura, tuir kedas ho jogu ofisiál dahuluk torneiu nian ho jogu futeból entre Timor-Leste no Portugál, ne’ebé remata ho vitória golu 1 husi ekipa portugeza. Programa ba Jogus ne’e inklui kompetisaun sira iha futeból, atletizmu, atletizmu adaptadu, voleiból praia, basketeból 3x3, karaté, taekwondo, tenis no xadrés, ho partisipasaun husi atleta sira ne’ebé ho idade hosi 15 to'o 17.
Relasiona ho Jogus ne’e, iha loron 21 fulan-jullu iha Dili, hala’o Konferénsia kona-ba Étika iha Desportu CPLP, ne’ebé dedika ba promosaun valór esensiál sira iha desportu juveníl no fahe prátika di’ak entre Estadus-membrus. Eventu ne’e hetan partisipasaun husi Ministru Juventude, Desportu, Arte no Kultura Timor-Leste, Nelyo Isaac Sarmento, Vogál hosi Konsellu Diretivu Institutu Portugés Desportu no Juventude (IPDJ) nian, Lídia Praça, no Philip Barvestock, reprezentante hosi Sekretariadu Ezekutivu CPLP. "La iha desportu laiha valór no étika", Lídia Praça hatete, hodi reforsa kompromisu komunidade luzófona nian ba prinsípius respeitu, integridade no inkluzaun. Durante enkontru ne’e, aprezenta marku signifikativu rua hosi Planu Étika iha Desportu CPLP nian: lansamentu hosi espozisaun itinerante "Hakat tuir Valór sira” no implementasaun ba Kartaun Mutin / Fair Play iha Jogus ba da-12, hanesan símbolu rekoñesimentu ba atitude ezemplár sira iha kampu desportivu.
Sei iha kontestu Jogus, Ministru Komérsiu no Indústria, Nino Pereira, no Sekretáriu Estadu Arte no Kultura, iha loron 20 fulan-jullu, inaugura Feira Kulturál CPLP nian iha Centro de Convenções de Díli. Ho tema “Sabór, Lian no Kores CPLP nian iha Fatin Ida De’it”, feira ne’e aprezenta múzika no dansas tradisionais, artezanatu, gastronomia típika no espresaun artístika husi país membru sira. Nino Pereira subliña katak feira ne’e hanesan oportunidade ida atu selebra diversidade kulturál CPLP nian no valoriza identidade timoroan, hodi destaka importánsia husi interkámbiu kulturál ba hametin relasoins entre povus luzófonus. Feira ne’e sei hala’o to’o loron 26 fulan-jullu no nakloke ba públiku.
Iha loron hanesan, Prezidente Repúblika, José Ramos-Horta, ofisialmente inaugura FITUN FEST-Festivál Internasionál Timor-Leste Úniku, iha Palásiu Prezidensiál Nicolau Lobato. Hala’o iha tempu hanesan ho Jogus CPLP, festivál ne’ebé hala’o to’o loron 25 fulan-jullu, ho tema “Fila-fali ba Orijens”, ho objetivu atu promove rikeza kulturál timoroan no hametin relasaun ho komunidade luzófona.