Timor-Leste Partisipa iha Sesaun da-18 Konferénsia Estadus Partes nian ba Konvensaun Nasoins Unidas kona-ba Direitus Ema ho Defisiénsia

Vise-Ministra Solidariedade Sosiál no Inkluzaun, Céu Brites, reprezenta ofisialmente Estadu Timor-Leste iha Sesaun Konferénsia Estadus Partes (COSP18) ba dala 18 ba Konvensaun kona-ba Direitus Ema ho Defisiénsia (CDPD), ne’ebé sei hala’o iha sede Nasoins Unidas nian iha Novaiorke hosi loron 10 to’o loron 12 fulan-juñu tinan 2025. Enkontru anuál ida-ne’e halibur reprezentantes hosi Estadus Partes, organizasaun sosiedade sivíl no peritu internasionál sira hodi avalia implementasaun Konvensaun ne’e no promove inkluzaun ema ho defisiénsia iha nivel mundiál.
Iha nia diskursu durante sesaun abertura, Vise-Ministra destaka progresu sira ne’ebé Timor-Leste alkansa ona dezde ratifikasaun Konvensaun iha fulan-janeiru tinan 2023, hodi reafirma kompromisu nasaun nian ba promosaun direitus ema ho defisiénsia nian no hametin justisa sosiál no igualdade.
Edisaun ba tinan ida-ne’e ho tema sentrál “Hametin konxiénsia públika kona-ba direitus no kontribuisaun ema ho defisiénsia sira-nian ba dezenvolvimentu sosiál, iha preparasaun ba Simeira Sosiál Mundiál”. Debate sira sei hala'o kona-ba sub-tema tolu: "Hakbiit ema sira ho defisiénsia no hametin polítika sira dezenvolvimentu sosiál nian liuhosi finansiamentu inovativu ida"; “La husik ema ida iha kotuk: uza intelijénsia artifisiál hanesan instrumentu ida atu apoia inkluzaun hodi hametin partisipasaun ema ho defisiénsia sira-nian”; no "Rekoñese no rezolve direitus hosi ema indíjena (ema rai-na’in) sira ho defisiénsia no sira-nia papél iha promosaun inkluzaun defisiénsia nian".
Timor-Leste nia partisipasaun iha forum internasionál ida-ne’e fó oportunidade atu fahe esperiénsia no prátika di’ak sira iha ámbitu direitus ema ho defisiénsia sira-nian, nune’e mós atu hametin kooperasaun bilaterál no multilaterál ho Estadus no organizasaun sira seluk ne’ebé iha kompromisu atu promove inkluzaun.
Delegasaun Timor-Leste nian hetan apoiu husi Reprezentante Permanente ba Nasoins Unidas, Embaixadór Dionísio da Costa Babo Soares, Reprezentante Permanente Adjuntu, Jesuíno de Oliveira Alves, no Konselleiru Licínio M. Branco. Vise-Ministra akompaña mós hosi membrus ninia gabinete no Diretora Nasionál ba Promosaun Ema ho Defisiénsia, aleinde reprezentante sira seluk hosi Ministériu Solidariedade Sosiál no Inkluzaun.