Governu Inaugura Balkaun Úniku Iha Dili hodi Reforsa Servisus Públikus ne’ebé Besik-liu

Ses. 04 abril 2025, 09:51h
488650254_642444088710343_6014620672316198039_n

Governu Inaugura Balkaun Úniku iha loron 3 fulan-abríl tinan 2025, iha Munisípiu Dili, iha serimónia ida ne’ebé partisipa hosi Prezidente Repúblika, José Ramos-Horta, Primeiru-Ministru, Kay Rala Xanana Gusmão, no membru Governu balun, inklui Ministru Administrasaun Estatál, Tomás do Rosário Cabral no Ministru Justisa, Sérgio da Costa Hornai. Servisu foun ne’e instala iha edifísiu Administrasaun Munisípiu Dili. 488497043_537215546101445_7089916568656190200_n

Balkaun Úniku nu’udar mekanizmu ida hodi promove prosesu desentralizasaun ne’ebé habelar prestasaun servisus públikus, hamenus burokrasia no aumenta transparénsia, satisfasaun no konfiansa iha administrasaun públika. Balkaun Úniku ne’e kria tuir Dekretu-Lei n. 49/2023 no regula hosi Dekretu-Lei n. 3/2025, ne’ebé integradu iha Diresaun-Jerál ba Simplifikasaun, Modernizasaun no Administrasaun Lokál, ho tutela hosi Ministériu Administrasaun Estatál. 488226567_642444365376982_7163749746784803929_n

Inisiativa ida-ne’e aliña ho esforsu desentralizasaun Governu Konstitusionál IX nian, ne’ebé define objetivu fundamentál tolu ba Balkaun Úniku sira: hakbesik prestasaun servisus ba sidadaun sira, moderniza no simplifika servisus públikus ho dalan ne’ebé lais no asesivel, no promove transparénsia, hodi hakbesik governasaun di’ak ba povu. Hodi permite sidadaun sira atu hetan asesu ba servisu públiku oioin iha fatin ida de'it, Balkaun Úniku reprezenta poupansa ba tempu no rekursus ida ne’ebé signifikativa. 488182629_642444332043652_7246718696054475255_n

Iha nia diskursu, Prezidente Repúblika, José Ramos Horta, destaka katak “Balkaun Úniku hanesan medida konkreta ida hodi aselera konektividade entre servisus públikus, hodi permite resposta lalais liu ba nesesidade sidadaun sira-nian.” Xefe Estadu elojia mós esforsu no kooperasaun Governu nian ho parseiru internasionál sira, hanesan Programa Nasoins Unidas ba Dezenvolvimentu (PNUD) no Uniaun Europeia, ne’ebé permite instalasaun unidade Dili nian. 487855542_537217922767874_8178691351903399977_n

Iha okaziaun hanesan, Primeiru-Ministru, Kay Rala Xanana Gusmão, destaka katak “Balkaun Úniku ne’e esensiál atu fasilita asesu populasaun nian ba servisus hanesan emisaun pasaporte ka resenseamentu eleitorál”, no reafirma kompromisu Governu hodi hakbesik servisus ba sidadaun sira no hasa’e kualidade atendimentu públiku nian.

Ministru Administrasaun Estatál, Tomás do Rosário Cabral, afirma katak “Balkaun Úniku ne’ebé lansa husi Governu Sentrál, oras ne’e daudaun inklui servisu hamutuk 19 husi ministériu oioin no sei implementa neineik iha munisípiu hotu-hotu iha país ne’e, hodi garante resposta ida ne’ebé efetivu no integradu liu ba nesesidade lokál sira nian”. 487769243_537218329434500_9044345437579476851_n

Inisiativa ida-ne’e halo parte iha Governu Konstitusionál IX nia esforsu atu moderniza no simplifika servisus públikus, reforsa transparénsia no hasa’e konfiansa sidadaun sira nian iha administrasaun públika, bazeia ba governasaun ne’ebé besik liu no efikás liu. Balkaun Úniku sei implementa iha munisípiu hotu-hotu territóriu  nasionál tomak. 488543690_642444188710333_7157270152415392060_n

Implementasaun Balkaun Úniku iha munisípiu hotu-hotu hetan apoiu husi UNDP, no konstrusaun ba instalasaun unidade Dili nian hala’o husi Autoridade Munisipál Dili (AMD), iha parseria ho Uniaun Sidade Kapitál Lian Portugés (UCCLA, akrónimu iha lian portugés) no Kámara Munisipál Lizboa (CML, sigla iha lian portugés), ho finansiamentu hamutuk husi Uniaun Europeu no Governu Timor-Leste, liuhosi AMD. 487866600_537216322768034_2882403713867999969_n 488489716_537216996101300_1697271968977320978_n

Serimónia inaugurasaun ne’e hetan mós partisipasaun husi dirijentes administrasaun públika, membrus korpu diplomátiku no parseiru dezenvolvimentu sira.487446782_537232042766462_2365234010582103005_n 488208441_537216762767990_7667456175499098124_n

   Ba leten