Timor-Leste no Reinu Unidu Hametin Kooperasaun Durante Vizita Catherine West nian

Primeiru-Ministru, Kay Rala Xanana Gusmão, iha loron 23 fulan-janeiru tinan 2025, iha Palásiu Governu, simu Sub-Sekretária Estadu Negósius Estranjeirus, Commonwealth no Dezenvolvimentu Reinu Unidu nian ba Indo-Pasífiku, Catherine West, durante nia vizita ofisiál dahuluk mai Timor-Leste, iha loron 23 no 24 fulan-janeiru. Sorumutu ne’e reafirma lasu amizade no koperasaun bilaterál, hodi destaka apoiu adezaun plena Timor-Leste nian ba ASEAN no hametin parseria iha áreas-xave ba dezenvolvimentu país nian.
Hafoin sorumutu ne’e, Primeiru-Ministru destaka ba jornalista sira líder britániku nia relasaun naruk ho Timór-Leste, hodi fó hanoin katak “iha tinan 1999, Catherine West iha Austrália no fó ona apoiu boot ba ita-nia luta. Tanba ne’e, ita sente onradu tebes ho ninia vizita mai Timor.”
Xefe Governu ne’e afirma mós katak, vizita Governante Reinu Unidu nian ne’e ho objetivu atu hametin kooperasaun bilaterál ne’ebé iha ona no “lori povu Timor-Leste nia naran” hato’o ninia “agradesimentu kle’an ba Reinu Unidu ba apoiu tomak” no relembra “katak Timor-oan liu rihun 30.000 maka daudaun ne’e serbisu iha Reinu Unidu”, hodi kontribui remesa anuál “husi millaun 20 to’o 30”, ne’ebé ajuda hodi hadi’a sira-nia família nia kondisaun moris iha Timor-Leste.
Kay Rala Xanana Gusmão elojia mós apoiu britániku ba adezaun Timor-Leste nian ba ASEAN no espresa katak Reinu Unidu ho Timor-Leste fahe valores komún, hanesan promosaun ba pás, estabilidade no kooperasaun entre nasaun sira-ne’e.
Catherine West espresa ninia haksolok iha vizita ofisiál dahuluk mai Timor-Leste, hodi hateten katak, Reinu Unidu no Timor-Leste “sai ona belun di’ak iha tempu naruk” no salienta katak “Reinu Unidu sai mós hanesan uma ba komunidade timoroan ne’ebé boot liu iha diáspora ”. Nia mós afirma tan “kompromisu Reinu Unidu atu apoia Timor-Leste hodi kontinua dezenvolve nu’udar nasaun ida ne’ebé estável no prósperu.”
Iha sorumutu ne’e diskute kona-ba asuntu oioin ne’ebé iha relasaun ho kooperasaun bilaterál, nune’e mós polítika mundiál no jeopolítika, mudansa klimátika no dezenvolvimentu ekonómiku.
Sorumutu ne’e marka prezensa hosi Ministru Negósius Estranjeirus no Kooperasaun, Bendito dos Santos Freitas, Ministru Ensinu Superiór, Siénsia no Kultura, José Honório da Costa Pereira Jerónimo, Ministru Komérsiu no Indústria, Filipus Nino Pereira no Embaixadór Timor-Leste iha Reinu Unidu, João Paulo da Costa Rangel.
Iha loron hanesan, Subsekretária Estadu ne’e mós partisipa iha “Forum Feto iha Lideransa no Diplomasia” ne’ebé hala’o iha Ministériu Negósius Estranjeirus no Kooperasaun.