Hadi’a estragu sira ne’ebé hetan tanba tempu ne’ebé ladi’ak

Kin. 14 outubru 2010, 15:43h
Desastres naturais_PORTAL

Sekretaria Estadu Obras Públikas, iha planu asaun ida kona-ba reparasaun ne’ebé sei hala’o iha tinan 2010, hodi hadi’a estragu sira ne’ebé hetan tanba udan boot,  ne’ebé mak paíz nia laran tomak enfrenta. Iha rejiaun balu afetadu tebe-tebes, liliu iha zona leste, sentrál no parte ida iha zona osidentál. Atu sosa ekipamentu todan ba realizasaun obras hirak ne’e hetan tiha ona aprovasaun hosi Konsellu Ministru iha loron 15 fulan Setembru.

Diresaun Nasionál ba Estrada, Ponte no kontrolu ba bee nakonu, oras ne’e dadaun hala’o hela levantamentu detalladu ida ba dadu  estragu hirak ne’e nian. Ho relatóriu ida ne’e, Sekretaria Estadu Obras Públika bele hetene kona-ba reparasaun hirak ne’ebé mak urjente liu atu hala’o iha tinan ida ne’e, nune’e mós, bele projeta obra sira ne’ebé mak sei hala’o iha tinan oin mai. Tanba ida ne’e, presiza atu halo kálkulu ba kustu projetu nian, atu nune’e bele hetan aprovasaun iha Orsamentu Jerál Estadu ba tinan 2011, ne’ebé sei aprova iha tinan ohin nia hun. Relatóriu ne’e seidauk iha konkluzaun, maibé Diretór Jerál Sekretaria Estadu Obras Públika nian, José Gaspar Piedade, hatutan katak, “tuir informasaun ne’ebé mak  ami simu, populasaun ne’ebé afeta liu mak populasaun zona Leste nian tanba rai monu halo Estrada hotu kotu. Fotografía hirak ne’ebé mak ami nia funsionáriu sira haruka mai no mós hosi populasaun lokál, hatudu katak kuaze iha zona leste hotu liuliu hosi Baucau, Baguia,Quelicai, parte ida hosi Laga, Viqueque entre Beaço no Uatolari-afeta maka’as liu iha nível infra-estrutura. Parte ida entre zona sul no zona norte, entre Manatuto ho Natarbora afeta maka’as durante tinan ida ne’e, nune’e hanesan mós iha parte osidentál Ermera, Letefoho Atsabe to’o Maliana no Bobonaro to’o ba Suai”.

Atu hala’o lalais reparasaun iha zona sira ne’ebé mak hetan estragu aat liu, Sekretaria Estadu Obras Públika hala’o servisu diretamente ho Institutu Públiku Jestaun ba Ekipamentu, ne’ebé mak toma konta ekipamentu Estadu nian, destinadu atu hala’o knar espesífiku iha obras konstrusaun sivíl, hanesan rekonstrusaun estrada no ponte sira no obra nesesáriu sira seluk ne’ebé mak hetan estragu hosi dezastre naturál.

Diretór Jerál Sekretaria Estadu Obras Públikas, esplika katak “ Institutu Públiku Jestaun Ekipamentu partense ba Sekretária Estadu Transporte, Ekipamentu no Komunikasaun, ne’ebé hanesan mós Sekretária Estadu Obras Públika liu hosi Ministériu Infra-Estrutura.

Maske Institutu la iha ligasaun direta ho Obras Públika loro-loron ami hala’o servisu  hamutuk. Sira iha ekipamentu. Ami fó tulun ho osan ne’ebé mak ami iha no projetu hirak ne’ebé mak atu halo reparasaun ba estragu sira ne’ebé hetan hosi tempu ladi’ak ne’ebé mak mosu dadauk ne’e”.

   Ba leten