Primeiru-Ministru Xanana Gusmão Apela Esforsu Komún iha CPLP hodi Promove Pás no Dezenvolvimentu Globál

Ses. 18 outubru 2024, 16:41h
462573840_414911828331818_8518347643547139911_n

Primeiru-Ministru, Kay Rala Xanana Gusmão, defende “esforsu komún” ida entre Estadus-Membrus Komunidade País Lian Portugés (CPLP, sigla iha lian portugés) nian atu organizasaun ne’e bele kontribui ba promosaun “pás no dezenvolvimentu globál”. Deklarasaun sira-ne’e halo iha loron 17 fulan-outubru tinan 2024, hafoin sorumutu ofisiál ida ho Sekretáriu Ezekutivu CPLP nian, Zacarias Albano da Costa, no reprezentante husi país-membru sira, iha sede organizasaun nian iha Lisboa. 463486946_414912188331782_5302741904468033102_n

 Durante sorumutu ne’e, Xanana Gusmão ko’alia-liu kona-ba importánsia hosi inisiativa konjunta ne’e hodi hametin kooperasaun iha ámbitu CPLP nian, subliña katak uniaun hosi ninia membru sira ne’e esensiál hodi hasoru dezafiu globál no rejionál sira. “Iha CPLP sei iha esforsu hamutuk atu konkretiza no dezenvolve kooperasaun ne’ebé define ona entre país membru sira, atu nune’e bele alkansa objetivu komún kria pás no armonia,” afirma Primeiru-Ministru.  “Hahú hosi país sira Komunidade nian, ita bele kontribui ba pás mundiál no dezenvolvimentu globál.” Xanana Gusmão salienta mós kompromisu hosi país sira CPLP nian hodi promove Estadu direitu demokrátiku no dezenvolvimentu sustentável. 462685170_414913951664939_6017290056438165181_n

 Sekretáriu Ezekutivu CPLP nian, Zacarias Albano da Costa, fó benvindu ba vizita Primeiru-Ministru Timor-Leste, hodi foka-liu ba importánsia hosi sorumutu ne’e maka atu hametin lasu no fahe ideia sira.

Vizita Xefe Governu nian ba sede CPLP ne’e, hala’o iha ámbitu vizita ofisiál ida ba Portugál, ne’ebé hahú iha loron 12 fulan-outubru liubá, tanba hetan konvite hosi Primeiru-Ministru Portugál, Luís Montenegro. Iha loron 14 fulan-outubru, iha Primeiru-Ministru na’in rua nia prezensa ne’e, asina Programa Estratéjiku Kooperasaun entre Timor-Leste no Portugál, ne’ebé define área sira atu halo to’o tinan 2028. 463483165_414910738331927_2718692557904246378_n

 Hafoin sorumutu ne’e, hala’o lansamentu ba obra sira Primeiru-Ministru Xanana Gusmão nian ho títulu “Dalan ba Dame - Dalan sira ba Dame” no “Mauberíadas”. Aprezentasaun ba obra sira ne’e lidera hosi eis-Ministru Negósiu Estranjeiru Portugál nian, Luís Amado, tuir mai leitura badak ida hosi exertu ida obra “Mauberíadas” nian. 462573870_414914071664927_3522367915959952609_n

 Komunidade País Lian Portugés ne’e kompostu hosi Estadu-Membru sia: Angola, Brazil, Kabu Verde, Giné-Bissau, Giné Ekuatoriál, Mosambike, Portugál, São Tomé e Prínsipe no Timor-Leste. Objetivu hosi organizasaun ne’e maka atu halo akordu polítiku-diplomátiku hodi hametin prezensa hosi ninia membru sira iha palku internasionál, kooperasaun iha área oioin, inklui edukasaun, saúde, siénsia, defeza ho kultura, no promosaun no diseminasaun hosi lian portugés.

 Akompaña Primeiru-Ministru iha vizita ofisiál ne’e mak Vise-Primeiru-Ministru no Ministru Koordenadór Asuntus Ekonómikus no Ministru Turizmu no Ambiente, Francisco Kalbuadi Lay, Ministru Negósius Estranjeirus no Kooperasaun, Bendito dos Santos Freitas, Ministru Justisa , Sérgio de Jesus Fernandes da Costa Hornai, Ministru Edukasaun, Dulce de Jesus Soares, Ministru Ensinu Superiór, Siénsia no Kultura, José Honório da Costa Pereira Jerónimo, Ministru Interiór, Francisco da Costa Guterres, Sekretáriu Estadu Komunikasoins Sosiais, Expedito Dias Ximenes, Embaixadora Timor-Leste iha Portugal, Isabel Guterres, no Embaixadora Timor-Leste iha CPLP, Laura Abrantes.

   Ba leten