Primeiru-Ministru Xanana Gusmão Simu Prémiu Karreira iha Gala Prémiu Luzofonia tinan 2024

Ter. 15 outubru 2024, 11:40h
462144322_411937115295956_455459371666229742_n

Primeiru-Ministru, Kay Rala Xanana Gusmão, hetan ‘Prémiu Karreira’ iha edisaun VIII husi Gala Prémiu Luzofonia nian, ne’ebé hala’o iha loron 12 fulan-outubru iha Casino Estoril, Portugál. Rekoñesimentu ida-ne’e selebra ninia papél istóriku iha luta ba independénsia Timor-Leste nian no ninia lideransa ne’ebé kontinua hodi harii nasaun ida demokrátika no pasífika. 463072572_411939358629065_7879347165854252618_n

Iha serimónia ne’ebé organiza hamutuk ho Komunidade País Lian Portugés (CPLP, sigla iha lian portugés) no Câmara Municipal de Cascais, Primeiru-Ministru Xanana Gusmão dedika prémiu ne’e ba povu timoroan, hodi hateten katak, “ha’u-nia prémiu ida-ne’e pertense ba povu timoroan”, tanba “timoroan sira maka luta ba integridade nasaun no sakrifika sira-nia an ba libertasaun povu ida nian no sira-nia territóriu”. “Ha'u nia papél maka lidera luta ida-ne'e ba libertasaun no independénsia, maibé, iha lia-loos, ha'u maka ida ne'ebé lidera hosi ha'u-nia povu. Feto, mane, foin-sa'e no labarik sira iha ha'u nia rain doben ne’ebé inspira ha'u, ne'ebé fó forsa no esperansa mai ha'u no ne'ebé nunka husik ha'u atu rende iha momentu sira ne'ebé susar liu iha ha'u nia viajen, ne'ebé ohin loron ha'u hetan onra”, nia hatutan. 462241431_411973878625613_6362223327977490665_n

 Nia mós salienta katak “karik ida-ne'e loos-duni durante períodu manán independénsia ne’e, entaun ne’e loos-duni iha tinan 22 ikus ne'e harii Estadu no Nasaun ida ne'ebé hamriik fila-fali husi estragus (rai-rahun). Lahó reziliénsia no aten-barani hosi Povu Timor-Leste, ohin loron ita sei la sai nasaun luzófonu ida ne’ebé orgullu hanesan nasaun demokrasia ida ne’ebé dinámiku, pasífiku ne’ebé iha dalan ba progresu”.

Prémiu Karreira ne’e, Zacarias Albano da Costa, Sekretáriu Ezekutivu CPLP, no Isabel Leitão, mentór Gala nian maka entrega hodi destaka rekoñesimentu internasionál ba importánsia Xanana Gusmão nian la’ós de’it ba Timor-Leste, maibé mós ba komunidade luzófonu tomak. 462090214_411938381962496_941457903685342186_n

Primeiru-Ministru subliña mós valór luzofonia nian nu’udar forsa unifikadora, hodi hateten katak “sira ne’ebé la komprende valór husi ita-nia komunidade luzófona ne’e, la komprende sentidu amizade loloos no solidariedade ne’ebé laiha konveniénsia.” “‘Universu Lian Portugés no Luzofonia nian iha dimensaun mehi no mehi boot hotu-hotu ne’ebé laiha rohan’,” “tanba ne’e, ita tenke, uza ita-nia lian no ita-nia identidade komún hodi habelar mensajen pás nian, ne’ebé urjente tebes iha mundu”, dehan Xanana Gusmão.

Gala Prémiu Luzofonia tinan 2024 nian fó onra, aleinde Xanana Gusmão, iha mós ema na'in 14 seluk hosi país sia ne'ebé halo parte iha CPLP, hodi selebra ida-idak nia kontribuisaun exesionál tanba promove lian no kultura portugés.

 Xanana Gusmão aproveita okaziaun ne’e hodi fó sai katak Timor-Leste sei sai uma-na’in ba Konferénsia Komunidade Luzo-Aziátiku, edisaun da-4 nian,  iha fulan-juñu tinan 2025, hodi hametin ligasaun istórika no kulturál entre komunidade luzófona sira iha Ázia no Pasífiku.

   Ba leten