Governu Lansa Projetu Enerjia Solár iha Institutu Nasionál Farmásia no Produtu Médiku

Ses. 27 setembru 2024, 17:23h
461173086_839450868303783_884789641998466057_n

Governu, iha parseria ho Programa Nasoins Unidas ba Dezenvolvimentu (PNUD) no ho apoiu finanseiru husi Governu Japaun, lansa iha loron 24 fulan-setembru tinan 2024, instalasaun ba sistema enerjia solár ida iha Institutu Nasionál Farmásia no Produtus Médikus (INFPM), uluk koñesidu ho naran SAMES. Inisiativa ida-ne’e halo parte iha projetu “Promosaun ba Transformasaun Verde iha Rejiaun Pasífiku kona-ba Dezenvolvimentu Zero Líkidu no Reziliente Klimátiku”, ne’ebé ho objetivu atu promove uzu enerjias renovaveis no hasa’e reziliénsia klimátika iha Timor-Leste no país illa ki’ik sira seluk. 461188582_839455678303302_2391320407378443666_n

Projetu ne’e, finansia husi Governu Japaun, ne’ebé lansa iha tinan 2023 no ho objetivu atu transforma INFPM ba ezemplu ida husi sustentabilidade enerjétika, liuhusi instalasaun painél solár ne’ebé sei garante fornesimentu enerjia ida kontínuu no estavel. Fornesimentu ida-ne’e importante tebes atu konserva ho adekuadu medikamentus, vasinas, no produtu saúde nian sira seluk ne’ebé esensiál, atu nune’e bele garante ninia manutensaun ba temperatura ne’ebé seguru. Aleinde asegura estabilidade fornesimentu elétriku, sistema enerjia solár sei permite atu hamenus kustu operasionál ne’ebé boot no pegada karbonu instituisaun nian. 461158228_839455618303308_7423790821512703204_n

Ministru Obras Públikas, Samuel Marçal ko’alia-liu impaktu pozitivu husi projetu ida-ne’e sei “ajuda atu rezolve problema eletrisidade no garante abastesimentu enerjétiku ida ne’ebé sustentavel” ba INFPM. Ministru mós hatutan tan katak “Timor-Leste iha potensiál boot ida hodi aproveita enerjia solár, ne’ebé bele hamenus kustu eletrisidade 30 to’o 40%”.  461274472_839455318303338_4633389414799951822_n

José dos Reis Magno, Vise-Ministru ba Fortalesimentu Institusionál Saúde, agradese ba parseiru sira-nia apoiu iha inisiativa ida-ne’e, “liuliu ba instalasaun painél solár iha postu saúde rurál sira”, ne’ebé “sei ajuda tebes ita-nia pesoál médiku sira atu presta servisu esensiál sira, hodi garante sustentabilidade no prezervasaun materiál médiku nian ne’ebé importante tebes”.

Diretór Ezekutivu INFPM, Brígido Simão de Deus, salienta katak projetu ida-ne’e “importante tebe-tebes atu garante konservasaun ba vasinas no medikamentus sensiveis, ne’ebé nia prezervasaun depende ba fornesimentu enerjétiku ida ne’ebé estavel” no destaka katak medida ne’e “sei hadi’a kualidade ba ita-nia servisu saúde nian”.  461158938_839455764969960_8964986868606915453_n

Kimura Tetsuya, Embaixadór Japaun iha Timor-Leste mós marka prezensa iha eventu ne’e, nia subliña katak “tinan ida-ne’e marka aniversáriu kooperasaun entre Japaun no Timor-Leste ba da-25” no reafirma kompromisu Japaun nian atu “kontinua apoia inisiativa sira ne’ebé fornese reziliénsia no moris-di’ak povu timoroan nian”.

Adeline Carrier, Reprezentante Rezidente Adjunta PNUD nian, destaka mós relevánsia husi inisiativa ne’e, hodi konsidera katak “ita iha pontu virajen ida ne’ebé ita presiza hako’ak fonte enerjia renovavel sira, hamenus emisaun no adota prátika sustentavel sira, no Timor-Leste bele kontribui hodi hamenus impaktu husi alterasaun klimátika no konstrui futuru ida ne’ebé reziliente liu ba ninia povu no komunidade.” 461104065_839455341636669_3620583484504154194_n

Instalasaun ba sistema enerjia solár iha INFPM halo parte iha projetu ida ne’ebé abranjente liu, ne’ebé ho objetivu atu benefisia infraestrutura esensiál nasionál, inklui postu saúde rurál, eskola no uma iha áreas remotas. Aleinde implementasaun painél solár, projetu ne’e mós promove uzu fogaun ekolójiku, ho objetivu atu hadi’a asesu ba enerjia sustentavel ba kuaze uma rurál rihun ida ne’ebé seidauk iha ligasaun ba rede elétrika nasionál.

Ho finansiamentu totál dolar amerikanu millaun 5,78, inisiativa ida-ne’e buka atu hasa’e reziliénsia enerjétika país nian, hodi asegura impaktu pozitivu tantu ba ambiente no ba moris-di’ak komunidade sira nian.

Konkluzaun ba instalasaun painél solár iha INFPM prevee ba fulan-marsu tinan 2025.

   Ba leten