Governu Timor-Leste

Iha ámbitu komemorasaun tinan 25 Konsulta Popular nian, ne’ebé alkansa restaurasaun independénsia Timor-Leste, realiza ohin, loron 29 fulan-agostu tinan 2024, iha serimónia simbólika ida hodi entrega livru “Hakat ikus nian ba Libertasaun Nasionál - Kronolojia". Serimónia entrega ne’e hala’o husi Ministru Prezidénsia Konsellu Ministrus, Agio Pereira, ba Ian Martin, Enviadu Espesiál Sekretáriu-Jerál Nasoins Unidas nian mai Timor-Leste iha tinan 1999 no Xefe Misaun Nasoins Unidas iha Timor-Leste (UNAMET), no Tamrat Samuel, iha tempu ne’ebá nu’udar Asistente Sekretáriu-Jerál Nasoins Unidas nian ba Asuntu Polítiku, ne’ebé dezempeña papél importante ida hodi halo mediasaun no fasilita prosesu sira ne’ebé lori ba referendu. Serimónia ne’e hala’o iha Arkivu no Muzeu Rezisténsia Timorense. 

Livru ne’ebé halo dokumentasaun ba akontesimentu sira ne’ebé akontese entre loron 5 fulan-maiu no loron 4 fulan-setembru tinan 1999, iha fulan sira ikus luta ba libertasaun nasionál ne’ebé lori ba restaurasaun independénsia Timor-Leste nian, entrega hanesan símbolu ba memória no importánsia istórika husi momentu hirak ne’e ba nasaun Timor-Leste. Obra ne’e detallu, liuhusi kronolojia ida, hakat sira ne’ebé rezisténsia timoroan halo no intervensaun internasionál ne’ebé rezulta iha realizasaun referendu iha loron 30 fulan-agostu tinan 1999, ne’ebé hetan supervizaun husi UNTAET, ne’ebé lidera husi Ian Martin.

Durante serimónia ne’e, Ministru Agio Pereira salienta importánsia husi Akordu loron 5 fulan-maiu nian no papél husi interveniente oioin ne’ebé halo akordu ne’ebé loke dalan ba realizasaun referendu. 

Ministru Prezidénsia Konsellu Ministrus mós hanoin filafali momentu ida ne’ebé emosionál tebes iha dalan ba referendu, hodi hanoin filafali  ba dala uluk maka bandeira  Conselho Nacional da Resistência Timorense (CNRT) hasa’e iha Dili, iha loron 15 fulan-agostu tinan 1999, momentu ida ne’ebé rai ba nafatin iha poema “Ha’u-nia Bandeira”, husi Domingos de Sousa,  resita iha okaziaun ne’ebá no inklui iha edisaun da-3 ida-ne’e. 

Publikasaun ‘’Hakat ikus nian ba Libertasaun Nasionál – Kronolojia” ne’e disponivel iha https://timor-leste.gov.tl/wp-content/uploads/2024/08/brochura-25-anos-consulta-popular-2024-08-21-small-size1.pd