Timor Leste Selebra Loron Mundiál Oseanu 2024

Seg. 10 juñu 2024, 09:00h
DSC06248

Dili, 7 Juñu 2024 – IX Governu Konstitusionál liuhusi lideransa Primeiro Ministro Kay Rala Xanana Gusmão selebra Loron Mundiál Oseanu 2024 husi 8 to’o 18 Juñu ho atividade no eventu oioin. DSC06978

Selebrasaun Loron Mundiál Oseanu tinan ida-ne’e foku ba dezenvolvimentu Timor-Leste nia Ekonomia Azul. Liuhusi Governu nia lema kampaña nasionál “Ha’u-nia Tasi, Ha’u-nia Timor”, selebrasaun tinan ida-ne’e sei hahú iha loron Sábadu, 8 Juñu ho atividade limpeza jerál iha área kosteira sira iha Díli, kapitál Timor-Leste.

Eventu balun mós planeia ona iha loron ne’e, inklui lansamentu “Peixe Azul” (Ikan Azul) iha Palásiu Governu nian oin husi Prezidente Repúblika, José Ramos-Horta, ne’ebé destaka perigu husi poluisaun botir plástiku ba Ita-nia tasi no nesesidade atu rezolve problema ambientál ne’ebé sériu ne’e. Eventu ne’e tuir kedan ho lansamentu Livru ba Labarik ho títulu “O Meu Mar, O Meu Timor” (Ha’u-nia Tasi, Ha’u-nia Timor) husi Primeiro Ministro Xanana Gusmão, iha Xanana Reading Room, iha Díli. DSC06401

Pontu Fokal no reprezentante sira Ekonomia Azul husi liña ministériu sira no reprezentante sira husi instituisaun Estado nian, sei halibur hamutuk durante loron tolu husi 10-12 Juñu iha formasaun espesializadu lideransa iha Ekonomia Azul iha Auditorium Kay Rala Xanana Gusmão, iha Ministériu Finansas. Sesaun formasaun ida-ne’e nia objetivu mak atu hametin liután protesaun ambientál, sosiál no ekonómiku ba Timor-Leste nia rekursu akuátiku nian. DSC06301

Durante sesaun separadu loron-ida hamutuk tolu mós sei hala’o husi 13-18 Juñu, ba stakeholder xavi sira seluk inklui organizasaun sira sosiedade sivíl, setór privadu, ONG, mídia, Futuru Jovens Embaixadór ba Ekonomia Azul no mós ba Prezidentes Autoridades Munisípiu sira. DSC06261

Formasaun refere organiza husi Gabinete Fronteiras Terrestres no Marítimas (GFTM) no formadór mak Sr. Álvaro Sardinha, treinadór no konsultór espesialista ida iha Ekonomia Azul husi Portugal. Sr. Álvaro mós sei halo aprezentasaun espesiál ida kona-ba Ekonomia Azul nia potensia no oportunidade sira iha Timor-Leste ba iha Konsellu Ministrus iha loron Kuarta-feira, 12 Juñu.

Iha 14 Juñu, sei halao mós Ekonomia Azul nia Feira Turizmu Mariñu, ne’ebé organiza husi Ministériu Turizmu no Ambientál, sei realiza iha Centre Court, Timor Plaza, no sei partisipa husi iha parseiru no emprezáriu lokál sira ne’ebé mak envolve iha setór turizmu mariñu. Eventu loron ida-ne’e sei ajuda enkoraja interese iha Timor-Leste nia oferta turizmu mariñu no potensia sira. IMG_5999

Husi loron 15-16 Juñu, Sr. Álvaro no ekipa husi Unidade Ekonomia Azul iha GFTM, sei halo viajen ba Illa Ataúro atu hasoru malu ho autoridade lokál no lideransa sira, lidér asosiasaun, pontu fokál husi indústria turizmu no setór sira seluk, inklui joventude sira atu sosializa konseitu Ekonomia Azul. Sr. Álvaro mós sei vizita koperativa komunitária sira iha Beloi no Vila Maumeta no ba luku-tasi hodi haree besik liután beleza tasi okos, ahu-ruin no biodiversidade mariña iha illa refere.

World Ocean Day selebra anualmente iha mundu iha loron 8 Juñu hodi fó hanoin mai Ita kona-ba importánsia husi oseanu ne’ebé Ita hotu fahe no depende ba ai-han, medisina no ba ambiente. Objetivu prinsipál husi Loron Mundiál Oseanu mak atu informa kona-ba impaktu negativu husi asaun humanu no atividade iha oseanu, hodi dezenvolve ka kria movimentu mundiál ida ba administrasaun oseanu no atu mobiliza no halibur hamutuk populasaun iha mundu tomak ba jestaun oseanu ne’ebé mak sustentável.

Iha Timor-Leste, IX Governu Konstitusionál liuhusi lideransa Primeiro Ministro Xanana Gusmão fó ona prioridade ida atu foku ba dezenvolvimentu Timor-Leste nia Ekonomia Azul, ne’ebé nia objetivu mak atu haree ba nasaun nia rekursu sira seluk iha Tasi Timor, aleinde nasaun nia rekursu mina no gas hodi dudu dezenvolvimentu no mellora Timoroan sira hotu nia vida moris.

Atu asesu ba oráriu atividade no eventu sira hotu durante Semana Mundiál Oseanu iha Timor-Leste, favór ida scan QR Code iha kraik ne’e: barcode

   Ba leten