Arte no Desportu iha CPLP

CPLP dinamiza, tinan-tinan, aktividade sira ba juventude hosi país walu ne’ebé tama iha nia laran.
Arte no Desportu mak nu’udar área rua ne’ebé mak merese, atu hosi parte Komunidade nian, bele promove eventu no sorumutu sira hala’o liu-liu ba jerasaun foun sira.
Diretór-Jerál Sekretaria Estadu Juventude no Desportu Timor-Leste nian, José Luís de Pádua Oliveira, esplika katak Komunidade, “iha tinan pár hala’o Jogu CPLP nian sira no iha tinan hirak ínpar, husu ba Klosan Sira atu Hatudu Sira nia Matenek. Tina pár hala’o Desportu no iha tinan ímpar ba Arte. Tinan ida liubá, iha tinan 2009, hala’o Klosan Sira Atu Hatudu sira nia Matenek, iha Lisboa. Tinan ida-ne’e, 2010, iha Jogu iha Mosambike. Iha tinan 2011 sei hala’o Klosan Sira atu Hatudu Sira nia Matenek, iha Kabu Verde. Tinan 2012 sei hetan desizaun iha sorumutu ida-ne’e iha Konferénsia Ministru sira Responsável ba Juventude no Desportu CPLP nian ne’ebé sei hala’o iha loron 1 fulan Agostu, mós iha Maputu”.
Objetivu ida CPLP nian mak atu dinamiza eventu hirak ne’e no hosi parte seluk atu promove interkámbiu klosan sira nian, no hosi parte seluk, atu dinamiza Arte no Desportu hamutuk ho klosan sira. Buat ida tán katak regra rotatividade nian iha organizasaun eventu hirak ne’e promove dinamizasaun País sira organiza eventu ne’e nian.
Benefísiu bo’ot liu ba partisipasaun Timor-Leste nian iha sorumutu sira CPLP nian ne’e ba José Luís de Pádua Oliveira mak atu “halibur klosan Komunidade País sira ho Dalen Portugés nian sira, ne’ebé mak sira nia istória sei kesi malun hodi bele hanoin hikas no dada-ís Lusofonia nian.”
Atu tau iha neon katak maske Jogu CPLP nian sira harii iha tinan 1990 liu hosi Acordu Multilaterál Koperasaun nian, ne’ebé asina, iha Lisboa, hosi Angola, Kabu Verde, Guiné-Bisau, Mosambike, Portugál no Saun Tomé no Prínsipe. Brazil partisipa de’it hanesan observadór, hodi ikus-liu mak nia asina Akordu ne’e.
Portugál mak hala’o edisaun Jogu CPLP nian ba dahuluk, iha tinan 1992. Edisaun ba daruak hala’o iha Guiné-Bisau, iha tinan 1995. Ba datoluk, hala’o iha Mosambike, iha tinan 1997. Kabu Verde organiza edisaun ba dahaat Jogu sira ne’e, iha 2002. Edisaun ba dalima hala’o iha tinan 2005, iha Angola. Daneen nian, iha Brasil, iha tinan 2008. Tinan ida ne’e Jogu sira CPLP nian hala’o hikas fali iha kapitál Mosambike, Maputu. Abertura ofisiál marka ona ba loron 29 fulan Jullu.