Diálogu Nasionál entre Labarik sira ho Prezidente Repúblika, Parlamentu Nasionál, Governu no Parseiru Dezenvolvimentu sira iha Timor-Leste

Kin. 16 fevereiru 2023, 15:38h
12

Ministériu Solidariedade Sosiál no Inkluzaun (MSSI), liuhusi Institutu Nasionál Direitus Labarik nian, I.P., realiza ona diálogu nasionál ida entre labarik sira ho Prezidente Repúblika, Parlamentu Nasionál, membru Governu no parseiru dezenvolvimentu sira iha Timor-Leste, ho tema “Rona Ami-nia Lian bá hodi Garante no Realiza Ami-nia Direitus”. Eventu ne’e hala’o iha Centro de Convenções de Díli, iha loron 16 fulan-fevereiru tinan 2023.

Iha ninia diskursu, Prezidente Repúblika, José Ramos-Horta, afirma katak “Ita presiza halo planeamentu ida no estratéjia polítika ba labarik sira, halo planeamentu ida ne’ebé adekuadu no kontrata ema sira ne’ebé kompetente ba ninia ezekusaun, ita presiza harii parseria sira entre Governu ho komunidade internasionál, liuliu ita-nia parseiru internasionál sira ne’ebé preokupadu ho edukasaun infantíl no nutrisaun. Ita tenke fó prioridade orsamentu ba labarik sira, liuliu iha área edukasaun, nutrisaun no área sira seluk atu garante sira-nia direitus iha Timor-Leste”.

Vise-Ministra MSSI, Signi Verdial, asume kompromisu Estadu Timor-Leste nian hodi garante direitu labarik sira nian no fó ba sira protesaun atu bele dezenvolve sira-nia potensiál no kria futuru ida ne’ebé di’ak liu ba Timor-Leste. Governu, hamutuk ho instituisaun Solidariedade Sosiál sira, fó asisténsia ba labarik sira ne’ebé vítima ba violénsia doméstika no violénsia bazeia ba jéneru no labarik sira ne’ebé envolve ona iha konflitu legál sira no mós iha promosaun ba direitus labarik sira nian.

Reprezentante UNICEF nian, Bilal Durrani, iha ninia intervensaun, afirma katak “besik metade hosi labarik sira iha Timor-Leste moris iha pobreza nia laran, laiha nutrisaun, no besik 63% husi labarik sira ho tinan lima mai kraik sofre ho anemia”, maibé salienta katak” sosiedade no inan-aman sira nasaun nian, nune’e mós Prezidente Repúblika, define ona katak labarik sira nu’udar prioridade nasionál ne’ebé boot liu, hodi nune’e Timor-Leste laiha labarik mate iha momentu moris no ho labarik sira hotu ne’ebé saudavel, nutrisaun di’ak, atu aprende no iha seguransa, tanba ne’e, ita hein katak iha futuru sei lori-mai mudansa pozitiva ba ita-nia moris”.

Prezidente Institutu Nasionál Direitus Labarik nian, Dinorah Granadeiro, hatete katak diálogu ne’e ho objetivu atu rona diretamente husi labarik sira saida maka sira-nia preokupasaun no sujestaun sira hodi bele hetan konsiderasaun husi liña ministeriál oioin, instituisaun no parseiru sira, atu nune’e hetan solusaun sira ne’ebé garante no proteje direitus labarik nian. Rezultadu sira hosi diálogu ida-ne’e sei rejista iha relatóriu ida ne’ebé sei fó ba instituisaun relevante sira atu buka solusaun ba preokupasaun no sujestaun sira ne’ebé aprezenta ona.

Ikusliu, Reprezentante husi Labarik sira iha Timor-Leste, Olavio Almeida de Araújo, husu ba instituisaun sira hotu atu luta ho seriedade ba direitu labarik sira nian, liuliu iha edukasaun, saúde, justisa, nutrisaun no área sira seluk, nune’e mós agradese ba Governu no parseiru dezenvolvimentu sira ba oportunidade ida-ne’e.

   Ba leten