Governu Timor-Leste

Xanana Gusmão, simu dahuluk ho hatais kultura Hatubuiliku nian hafoin hakat ba sae kuda ne’ebé prepara ona hotara belak mean ne’ebé tau iha kuda ulun, povu Hatubuiliku ofrese kuda ba Primeiru-Ministru, Kay Rala Xanana Gusmão sae, ho signifikante katak, sae kuda Timor nian no kaer kuda Talin rasik hodi simu ho sergala ne’ebé hanesan tradisaun no dadolin Hatubuiliku nian no akompanha ho tebedai hodi hakat ba iha fatin konsultasaun PEDN.

Iha fatin kunsultasaun PEDN, lia nain sira sei nafatin sergala no lok malus ba iha Xanana Gusmão, katak, simu no hakuak povu iha ita bo’ot nia futar hirus matan hodi labele fahe povu tanba atan oan sira lakohi atu halai, nakdedar, laran taridu no povu Hatubuiliku hakarak móris iha pás no Dame.

Antes atu entrega tempu ba Primeiru-Ministru dahuluk, Administradór sub-distritu Hatubuiliku, hato’o jeografikamente ba iha Xanana Gusmão, ho nia kumitiva tomak katak, Hatubuiliku iha rai Timor-Leste nia husar ne’ebé hein hela rai lulik Ramelau no Kabalaki.

Rai Hatubuiliku nuda’ar rai ida ne’ebé malirin liu, iha Suku tolu mak hanesan Suku Mulo, Suku Nunu moge no Suku Mausiga, Aldeia hamutuk 21, total populasaun 12.000. Difikuldade sira ne’ebé mak povu infrenta hanesan estrada, rede komunikasaun, formasaun ba joventude sira no eletrisidade.

Nune’e mós Administradór sub-distritu Hatubuiliku, mós informa kona-ba vizita turista sira iha semana nia rohan sempre ba ferias iha nebá ho lia menon katak, bainhira to’o iha TL lamai to’o iha Foho Ramelau maka seidauk vizita iha rai Timor-Leste. Nune’e mós Adminstradór sub-distritu Hatubuiliku iha biban nebá informa mós ba Primeiru-Ministru katak, ho nia povu tomak liberta tiha ona ita rain maibe PM tenke hanoin kona-ba oinsá atu liberta povu nia móris ida ne’e.

Iha fatin hanesan Primeiru-Ministru, hato’o katak, povu Timor-Leste halo tiha ona funu hasoru nasaun bo’ot hanesan Indonézia maibe agora tama ona ba iha oinsá mak atu hasoru inimigu ne’ebé bo’ot ba iha povu nia móris, maibe Estadu iha obrigasaun ba atu tau matan ba iha povu ida ne’e nia móris, liu husi planu estratéjiku dezenvolvimentu nasionál mak infraestrutura bázika hanesan estrada no ponte, bee mós, eletrisidade, fatin halibur bee (bendungan), agrikultura, area portu no portu liu husi programa repelita ka kurtu praju, media praju no longu praju.

Primeiru-Ministru, Kay Rala Xanana Gusmão akompanha husi Sekretáriu Estadu Pekuáriu, Valentino Varela, Diretór Jerál Finansas iha Ministériu Finansas, Francisco Soares, Administradór distritu Ainaro, Manuel Pereira no kumitiva tomak simu deretamente husi Administradór sub-distritu Hatu-Builiku, Autoridade lokál no povu tomak iha mota Daetrema, iha segunda liu bá, 17/5/2010.