Ministériu Finansa asina Akordu kapasitasaun Institusionál Sistema NAO ho Uniaun Europeia

Ter. 04 maiu 2010, 08:33h
MF_NAO_1

Iha loron 27 fulan Abril liu ba, iha “Knowledge Centre” Ministériu Finansa nian, Ministra Finansa Emília Pires, hodi Governu Timor-Leste nia naran, asina tiha akordu ida entre Uniaun Europeia ho Ministériu Finansa kona-ba finansiamentu ba Kapasitasaun Institusionál Sistema NAO (National Authorizing Office). Akordu ne’e atu habelar tan diálogu ho parseiru dezenvolvimentu sira iha Timor-Leste, tuir vizaun Deklarasaun Paris nian, no hametin kapasidade nasionál hodi halo jestaun ba rekursu ne’ebé aloka mai iha nasaun ne’e.

NAO- hamutuk ho xefe delegasaun UE nian iha Timor-Leste- mak responsavel ba asuntu sira ne’ebé relasiona ho EDF (European Development Fund), inklui planeamentu, implementasaun no kontabilidade rekursu ba projetu ne’ebé hetan finansiamentu husi fundu EDF. Responsabilidade NAO ne’e nian hakerek ona iha “Cotonou Partnership Agreement” ne’ebé asina ona husi Estadu Membru Europeia 27 no 79 husi País Áfrika, Caraíbas no Pasífiku (ACP). Governu Timor-Leste asina tiha ona akordu parseria ne’e iha tinan 2005, hodi hadi’a fali akordu ne’ebé Parlamentu Nasionál ratifika tiha ona iha tinan 2008.

Empreza Cardno Emerging Market, SA fó asisténsia téknika iha área korespondénsia, ezekusaun operasaun EDF no fortifikasaun ba prosedimentu kontabilidade sira.

Iha fulan Maiu tinan 2008, ho asinatura husi “Country Strategy Paper”, dezenvolvimetu rurál, saúde no kapasitasaun nasionál mak sai nu’udár setór hirak ne’ebé orsamentu EDF aloka ba.

Durasaun ba programa Kapasitasaun Institusionál Sistema NAO ne’e fulan 72 iha fatin oin-oin país ne’e nian, no kompostu ho forma hanesan tuir mai ne’e:

a) Jestaun ba desentralizasaun balun dei’t ( TA liu husi kontratu servisu) €1,812,000;

b) Jestaun ba desentralizasaun balun dei’t -liu husi “Programme Estimate”(PE):
- Asisténsia Téknika Lokál € 360,000
- Funsaun ba operasaun € 450,000
- Formasaun, kolókiu, semináriu €200,000

c) Implementasaun direta husi EC (monitorizasaun, auditoria no avaliasaun) €400,000

d) Kontijénsia € 278,000

Ho asinatura akordu finasiamentu ne’e, hein katak, iha hikas fali enerjía no dedikasaun husi kontribuinte hotu-hotu iha prosesu ne’e, saida mak presiza hodi garante di’ak liu tan susesu implementasaun atividade sira seluk ne’ebé hetan finansiamentu husi EDF badala sia, nune’e mós foun sira seluk ne’ebé sei halo hela estudu ka iha prosesu dezeñu kona-ba programa EDF ba dala sanulu nian ne’e.

   Ba leten