Timor-Leste – Austrália Asina Akordu Millaun $15,5 - Hadi’ak Infraestrutura Bázika iha Suku 200 resin no Apoiu Bolsa da Mãe ba ema 40.000

Ses. 04 juñu 2021, 17:27h
189805460_174725024584627_9029596681416569552_n

Iha loron 4 fulan-juñu, Ministru Finansas, Rui Augusto Gomes, reprezenta Repúblika Demokrátika Timor-Leste no Charge d’Affaires, Embaixada Austrália, Philippa Venning, reprezenta Governu Austrália, ohinloron, asina ona Akordu Kontribuisaun Finanseira Direta ho montante millaun $15,5 atu Apoiu Programa Reziliénsia Komunitária no Rekuperasaun Ekonómiku.

Kontribuisaun finanseira Faze Daruak ne’e sei aloka ba Programa Nasionál Dezenvolvimentu Suku (PNDS) hamutuk millaun $10,5 no sei uza hadi’ak infraestrutura bázika sira hanesan estrada, moru, drenajen, bee mo’os, irigasaun no klínika iha Suku 200 resin.

Restu millaun $5 sei aloka ba programa Bolsa da Mãe Jerasaun Foun (BdM JF) – programa asisténsia sosiál foun ida ba inan isin-rua no labarik idade kiik ne’ebé pilotu sei lansa iha Munisípiu Ainaro, Bobonaro no RAEOA ho benefisiáriu ema 40.000 resin. Programa ne’e nia objetivu mak atu redús mal-nutrisaun no pobreza iha Timor-Leste ho nia alvu mak inan isin-rua inklui bebé idade zero to’o tinan rua. Programa ne’e aprezenta husi Ministériu Solidaridade Sosiál no Inkluzaun (MSSI) no hetan aprovasaun husi Konsellu Ministrus iha fevereiru, 2021.

Programa PNDS no BdM JF sei implementa iha kontestu reziliénsia komunitária no rekuperasaun ekonómiku iha Timor-Leste durante pandemia globál Covid-19. Orsamentu ne’e rasik sei ezekuta ba tinan-rua hahú husi 1 Jullu 2021 to’o 30 Juñu 2023.

Iha nia diskursu abertura, Ministru Rui Gomes hateten “Kontribuisaun finanseira ne’e aloka diretamente ba komunidade sira atu kontinua apoiu projetu infraestrutura bázika ne’ebé mak sei kria kampu traballu, oportunidade atu hetan rendimentu no hadi’ak liután prestasaun serbisu ba família sira hotu – komponente rekuperasaun hirak ne’e, aliña mós ho Planu Rekuperasaun Ekonómiku.”

Reprezentante Governu ne’e realsa katak Kontribuisaun Finanseira ne’e sei aloka diretamente ba iha sistema orsamentu Governu no forma parte ida husi prosesu alokasaun orsamentu. Ida-ne’e hatudu Governu Austrália nia konfiansa ba sistema ne’ebé mak Governu Timor-Leste kria ona no parte rua komprometidu atu serbisu hamutuk hodi hadi’ak liután.

Reprezentante Governu ne’e mós bolu atensaun ba liña ministériu tomak no ajénsia implementadór sira hotu atu mellora sira nia prestasaun servisu iha nível baze atu garantia katak asisténsia hirak ne’e sei lori impaktu signifikativu no mudansa pozitivu ba iha Timoroan sira nia moris.

“Hodi naran Governu Timor-Leste, ha’u hato’o apresiasaun ba Governu Austrália no Povu Australiana/u sira ba apoiu sira ne’e. Onra ida ba ami, hodi bolu Ita-Boot sira hanesan ami-nia parseiru ba dezenvolvimentu, ami-nia viziñu no ami-nia belun di’ak,” Ministru konklui.

Charge d’Affaires, Embaixada Austrália, Philippa Venning, iha nia diskursu hateten “Embaixada Austrália urgullu apoia Governu no Povu Timor-Leste ho Pakote Resposta Ekonómiku Covid-19 ho montante besik millaun $15,5 ne’ebé diretamente apoiu komunidade iha Timor-Leste atu rekupera husi impaktu Covid-19 ba ekonomia. Australia mós kontente hodi fornese pakote ida-ne’e liuhusi programa rua Governu nian ne’ebé efetivu tebes: Programa Nasionál Dezenvolvimentu Suku and Bolsa da Mãe Jerasaun Foun hamutuk ho Ministériu Finansas, Ministériu Negósius Estranjeirus no Kooperasaun, Ministeriu Administrasaun Estatál no Ministériu Solidaridade Sosiál no Inkluzaun.”

“Kontribuisaun Finanseira ne’e sei permite konstrusaun infraestrutura bázika foun iha suku 200 resin no fornese asisténsia sosiál krítiku ba inan isin-rua no labarik sira hamutuk 40.000 resin iha Timor-Leste,” Embaixadora Interina ne’e konklui.

Iha eventu Asinatura Akordu ne’e, Ministru Rui Gomes akompaña husi Ministra Negósius Estranjeirus no Kooperasaun, Adaljiza Magno, Ministru Administrasaun Estatál, Miguel Pereira de Carvalho no Vise-Ministra Solidaridade Sosiál no Inkluzaun, Signi Chandrawati Verdial.

Iha Sorumutuk loron 2 fulan-juñu tinan 2021, Konsellu Ministrus atribui podér tomak ba Ministru Finansas, Rui Augusto Gomes atu reprezenta Governu Timor-Leste hodi Asina Akordu Kontribuisaun Finanseira Direta Faze Daruak ho Governu Austrália ho montante millaun $15,5.

Iha fulan-maiu tinan kotuk, atu responde ba pandemia Covid-19, Governu Austrália mós fornese kontribuisaun finanseira ho montante millaun $4,7 liuhusi programa PNDS. Kontribuisaun finanseira ne’e, uza ona hodi konstrui infraestrutura bázika iha Suku 150, apoia nesesidade bee no saneamentu ne’ebé sai hanesan asisténsia krítiku ida iha luta kontra Covid-19.

   Ba leten