Parlamentu Nasionál konfirma deklarasaun estadu emerjénsia
Parlamentu Nasionál konfirma, iha loron 11, fulan-agostu, tinan 2020, liuhusi sesaun Plenária Estraordinária ho prezensa Primeiru-Ministru no membru Governu sira nian, halo votu konfirmasaun ba deklarasaun estadu emerjénsia, ne’ebé dekreta husi Prezidente Repúblika, Francisco Guterres Lú Olo, ba loron 30, husi tuku 00.00 loron 6 fulan-agostu no to’o tuku 23.59 loron 4 fulan-setembru.
Primeiru-Ministru, Taur Matan Ruak, iha nia intervensaun, afirma ba Parlamentu Nasionál katak, iha duni nesesidade atu implementa Estadu Emerjénsia ba da-haat hafoin diskusaun mós ho Xefe Estadu. Iha razaun tolu mak lori Governu husu Estadu Emerjénsia, ida dahuluk mak kazu kontájiu iha país viziñu hanesan Indonézia no Austrália aumenta, daruak maka risku ba kontájiu husi importasaun, no datoluk mak inseguransa jurídika.
“Iha razaun tolu, dahuluk maka Kovid iha ita nia nasaun viziñu nia númeru aumenta ba beibeik: Indonézia ultrapasa rihun 127, Austrália ultrapasa rihun 21. Ne’e ita la ko’alia kona-ba kazu iha nivel globál ne’ebé sa’e ona ba millaun 20 resin ho mate hamutuk 700 resin. Daruak, risku ba kontájiu husi importasaun ne’e boot liu, no piór liu bainhira ita iha inseguransa jurídika. Señór Prezidente, señór deputadu sira hatene, embaixada sira, sira invoka Konvensaun Viena no sira la kumpre regra sira ne’ebé ita impoin, se embaixada sira hanesan ne’e, ita-boot sira haree to’ok oinsá mak ita kontrola situasaun iha ita nia rai laran? Entaun haree ba inseguransa ida ne’e, dalan mesak mak ita avansa ba Estadu Emerjénsia” esplika Xefe Ezekutivu ba deputadu sira iha Parlamentu Nasionál iha tersa ne’e, bainhira halo Konfirmasaun ba Deklarasaun Estadu Emerjénsia ne’ebé Dekreta husi Presidente da Repúblika N. 55/2020, loron 5 fulan-agostu tinan 2020, ne’ebé hetan ona autorizasaun husi Komisaun Permanente PN liuhusi Rezolusaun N. 8/2020 loron 5 fulan-agostu tinan 2020.
Xefe Governu ne’e fó hanoin fila-fali katak “Governu deside iha loron 3 fulan-agostu halo pedidu ba Prezidente da Repúblika no iha loron 4, kazu importadu dahuluk mosu iha ita nia rain no justifika liután katak iha duni nesesidade mai ita atu hahú fila-fali Estadu Emerjénsia. Tanba ne’e mak, ohin ami mai justifika nesesidade atu implementa Estadu Emerjénsia iha ita nia rain ne’e. Tanba ne’e, ha’u, lori Governu nia naran, agradese ba Parlamentu Nasionál ba ita-boot sira nia komprensaun. Hein katak Estadu Emerjénsia bele la’o dadaun ona, no Governu halo esforsu tomak hodi implementa tuir mandatu ne’ebé iha”.
