Governu hala’o sorumutuk sira ho UNICEF
Ministra Saúde, Maria Odete Belo no Ministru Prezidénsia Konsellu Ministrus, Fidelis Manuel Leite Magalhães, hala’o sorumutuk ho reprezentante husi UNICEF (Fundu Nasoins Unidas nian ba Labarik sira) iha Timor-Leste, Valerie Taton, iha loron 15 no loron 16 fulan-juñu nian.
Iha sorumutuk sira ho reprezentante husi UNICEF ne’e, halo tiha balansu ida kona-ba organizasaun ne’e nia projetu sira ne’ebé hala’o iha Timor-Leste, liuliu kona-ba apoiu ba prevensaun no kombate hasoru COVID-19. Sira mos ko’alia kona-ba implementasaun husi projetu hirak ne’ebé la’o daudaun no área foun sira husi kooperasaun nian.
UNICEF fó apoiu ona ba Timor-Leste ba resposta hasoru COVID-19 liuhusi apoiu oioin, hanesan fornesimentu ba ekipamentu saúde nian, kit ijiene nian atubele instala iha fatin ba atendimentu labarik nian, liña direta nasionál ofisiál dahuluk ba saúde mentál nian, programa televizaun nian ba programa Eskola Ba Uma, instala fatin fase-liman ba públiku, no asaun formasaun hodi halo prevensaun no kontrolu ba infesaun sira.
Reprezentante husi UNICEF hato’o vontade organizasaun nian atu apoia nafatin Timor-Leste, no entre área intervensaun prioritária hirak-ne’e, destaka liu kona-ba nesesidade atu investe iha primeira-infánsia, foka liu ba edukasaun, nutrisaun no asesu ba bee moos no saneamentu.
Iha sorumutuk ne’e, ko’alia mós kona-ba inisiativa Eskola Ba Uma nia susesu, programa ida kona-ba ensinu la prezensiál, ne’ebé garante ona kontinuidade husi prosesu ensinu no aprendizajen liuhusi meius informasaun no komunikasaun nian, ba alunu hotu-hotu iha nasaun ne’e, durante aplikasaun estadu emerjénsia ne’ebé obriga atu taka tiha eskola sira no interrompe tiha aula prezensiál sira.
Ministru Prezidénsia Konsellu Ministrus esplika mós kona-ba planu estabilizasaun ekonómika no sosiál, ne’ebé hatuur ona iha área intervensaun neen no medida 19, ho objetivu atu hatán no hamenus implikasaun negativa hirak ne’ebé COVID-19 provoka tiha ona ba ekonomia nasionál. Planu ida-ne’e funsiona mós hanesan baze ba faze rekuperasaun ekonomia tuirmai. Ba faze ida-ne’e, komisaun ida harii tiha ona, no eis-Ministru Finansas, Rui Gomes maka lidera. Komisaun ne’e, iha prazu loron 60, sei aprezenta ba Governu medida hirak ne’ebé mak sei aprova no asaun hirak ne’ebé mak sei ezekuta, hodi bele rekupera ekonomia nasionál, ne’ebé sei sistematiza no kondensa iha Planu ba Rekuperasaun Ekonómika.
Valerie Taton entrega mós, ba Governante sira, relatóriu UNICEF Timor-Leste nian, liuliu Planu kona-ba Asaun Nasionál ba Labarik sira iha Timor-Leste no Child Data Book 2018 (Livru kona-ba Dadús Labarik nian Tinan 2018). Planu Asaun ne’e nu’udar matadalan ida ne’ebé deskreve oinsá atu harii, neineik-neineik, ambiente ida ne’ebé di’ak ba labarik sira, ne’ebé bele respeita, proteje no kumpre direitu labarik sira hotu nian, iha nasaun ne’e, liuliu, labarik hirak ne’ebé nunka hetan atensaun. Child Data Book hanesan relatóriu ida ne’ebé halo kompilasaun ba dadus ne’ebé liga ho dezenvolvimentu infantíl husi setór ida-idak, inklui saúde, edukasaun, saneamentu, bee moos nian, no seluk tan, no ne’ebé abranje Objetivu sira ba Dezenvolvimentu Sustentavel (ODS) hotu-hotu, ne’ebé relasiona ho labarik sira.
