Governu Timor-Leste

Ministru Prezidénsia Konsellu Ministrus, Fidelis Manuel Leite Magalhães, ohin, loron 15 fulan-juñu tinan 2020, hala’o sorumutuk ho reprezentante no Diretór husi Programa Ai-han Mundiál (WFP, World Food Programme) Nasoins Unidas nian iha Timor-Leste, Dageng Liu no ho Koordenadór Emerjénsia WFP nian, Ashley Rogers, iha Palásiu Governu, iha Dili.

Iha sorumutuk ne’e, sira ko’alia kona-ba servisu aviasaun umanitária, ne’ebé organiza husi WFP, ne’ebé hahú horisehik, loron 14 fulan-juñu, no ne’ebé liga Timor-Leste ba sentru lojístiku organizasaun ne’e nian iha Kuala Lumpur, Malázia. Sasemok (vou) ne’e sei lori ekipamentu médiku mai Timor-Leste semana ida dala ida, no permite sirkulasaun profisionál umanitáriu sira husi ajénsia oin-oin ne’ebé daudaun ne’e iha hela país ne’e, hodi fó apoiu iha resposta ba COVID-19.

Responsavel WFP nian iha Timor-Leste manifesta mós disponibilidade organizasaun nian hodi apoia Governu iha prosesu distribuisaun foos ne’ebé sosa husi Repúblika Sosialista Vietname, hodi hatán ba situasaun karik foos menus durante pandemia COVID-19. Ministru Prezidénsia Konsellu Ministrus hateten katak importante asegura katak distribuisaun ai-han la kauza problema ka provoka efeitu negativu ba produsaun lokál no ba atividade setór privadu nian, tanba merkadu estavel nafatin, sein diminuisaun husi kuantidade sasán ne’ebé eziste no la iha aumentu signifikativu husi inflasaun.

Iha sorumutuk ne’e diskute mós projetu sira husi Programa Alimentár Mundiál ne’ebé daudaun ne’e la’o hela no prioridade sira Governu nian iha área nutrisaun no diversifikasaun ai-han, nune’e mós iha dezenvolvimentu rekursus umanus ba jestaun ida ne’ebé efetiva no ba kontinuidade husi programa sira. Asuntu seluk ne’ebé destaka mós iha sorumutuk ne’e mak importánsia atu reforsa setór agroflorestál no peskas, hodi nune’e hadi’a seguransa ai-han no nutrisionál iha país ne’e.

Governante ne’e esplika mós katak preparasaun planu kontinjénsia ba pós-estadu emerjénsia daudaun ne’e la’o hela, ne’ebé sei orienta medida hirak ne’ebé atu adota iha prevensaun no luta hasoru pandemia COVID-19, bainhira estadu emerjénsia remata.

Iha sorumutuk ne’e aborda mós planu kona-ba rekuperasaun ekonómika, ne’ebé elabora daudaun ona husi komisaun ida ne’ebé lidera husi eis-Ministru Finansas, Rui Gomes, no ne’ebé sei fó kontinuidade ba faze dahuluk ida ne’e iha kombate ba efeitu negativu husi COVID-19 iha ekonomia nasionál, iha ne’ebé Governu sei foka liu ba estabilizasaun ekonómika.