PNTL komemora Aniversáriu ba dala -10
Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) komemora aniversáriu ba dala sanulu iha Palácio do Governu Díli, Sábadu 27/2010.
Iha komemorasaun ne’e Komandante Polísia Nasionál Timor-Leste, Longuinhos Monteiro, iha nia diskursu hato’o, ohin ita halibur hamutuk iha fatin ida ne’e hodi selebra dékade ida ba ezisténsia ita nia Polisia, instituisaun ne’ebé maski ki’ik no foin sa’e, maibé riku iha nia esperiénsia hodi kumpri nia obrigasaun enfrenta no konfronta ho dezafiu sira oin-oin, tanba motivu barak, tantu internu no esternu ba ita nia dezenvolvimentu iha Estadu Demokrátiku ida ne’e.
Komandante ne’e mós hatutan tan katak ohin tinan ida implementasaun Planu Estratéjiku ba reforma setór defesa no seguransa no liu-liu iha ita nia Polísia, Planu ne’ebé Estadu trasa ho nia vizaun rasik no nia objetivu estratéjiku no operasionál rasik hodi dezenvolve setór rua ne’e hodi servi di’ak liutan ita nia misaun.
Iha aniversáriu ne’e mós, Ministru Defeza no Seguransa, Kay Rala Xanana Gusmão, hato’o nia diskursu hodi fó apelu afetivu ba PNTL liu-liu ba ofisiál sira ne’ebé mak atu responsabiliza atu diriji nia subordinadu sira.
Lei Orgánika hateten mós katak PNTL, haree husi estratéjia no filozofia polisiamentu, nia karaterístika sira maka’as mak hanesan Polísia Komunitária, ida ne’e signifika katak, Polísia tenke integra didi’ak iha komunidade lokál, hala’o polisiamentu, proximidade, katak tenke halo kontaktu diretu permanente ho populasaun sira tanba Polísia mak hanesan responsável ba sira nia seguransa.
Patrulla labele hala’o de’it ho viatura sira tanba dala barak lahatene problema sira ne’ebé mosu, tenke halo buat oinsá atu Polísia sira bele la’o ain tama-sai bairu sira hodi kontakta diretamente ho populasaun lokál sira tanba liu husi kontaktu besik mak bele identifika problema sira ne’ebé afeta komunidade sira, hatene konflitu hirak ne’ebé kondisiona nia seguransa no hola medida loloos nian atu garante ema hotu bele moris ho dame no hakmatek.
Konvidadu sira ne’ebé mak marka prezensa iha fatin serimónia ne’e, Prezidente Repúblika, Jose Ramos Horta, Prezidente Parlamentu Nasionál, Fernando Lasama de Araujo, Primeiru-Ministru, Kay Rala Xanana Gusmão, Membru Parlamentu Nasionál sira, Membru Governu sira, Reprezentante Sekretáriu-Jerál ONU, Sra. Ameerah Haq, eis- Prezidente Parlamentu Nasionál, Francisco Guterres, eis-Primeiru-Ministru, Mari Bin Amudin Alkatiri, Majór-Jenerál F-FDTL, Taur Matan Ruak, Brigdeiru-Jenerál Polísia Repúblika Indonézia Sabarudin Nugroho ho nia komitiva, Korpu Diplomátiku sira no Sosiedade Sivil.
Komemorasaun PNTL ba tinan ida ne’e diferente tanba membru Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) promovidu la’o tuir Dekretu-Lei No. 16/2009, loron 18 Marsu ho Títulu “Regime Promosaun Polisia Nasional Timor-Leste”. No bazeia ba Dekretu-Lei ida ne’e ninian kontéudu iha Kapítulu 5, Artigu 36º kona-ba Rejime Tranzitóriu, mak Sekretariadu no Komisaun elabora sira nia servisu hodi lori prosesu promosaun ne’e husi hahú to’o rohan hanesan faze tranzitóriu. Promosaun ida ne’e rasik kompostu husi faze tolu.
Faze dahuluk (Ezame Eskritu), Faze daruak (Intervista Psikotékniku) no faze datoluk (entrevista). Bazeia duni ba faze teste sira ne’e hotu, mak membru PNTL sira hetan desizaun hodi ba asumi sira nia postu foun. Hakarak atu hatete ba públiku katak, sira ne’ebé promovidu ka liu teste promosaun PNTL ne’e, tanba duni sira nia kapasidade ne’ebe di’ak.
Aleinde promosaun ba PNTL iha mós distribuisaun karta kondusaun gratuita ba komunidade sira inklui mos Prezidente Parlamentu Nasionál, Fernando La Sama de Araujo.
Pedro Belo, ne’ebé hetan promosaun ba Inspetór nia hanoin kona-ba promosaun ba nia katak ne’e hanesan responsabilidade bo’ot ba sira ne’ebé ohin loron deviza foun ida ne’e la’os ba nia de’it, maibé ne’e povu nian tomak ne’ebé tau ona ba sira atu oinsá serve ba povu no besik liutan sira atu bele rezolve problema ne’ebé mak mosu iha ne’ebá, maibé dehan kontente, hau kontete uitoan tanba iha responsabilidade ne’ebé bo’ot liutan atu sira lori.
Iha fatin hanesan Carlos Almeida Sousa Jerónimo informa mós katak bainhira ita sa’e tan postu ida ba leten responsabilidade ne’e mós ás no todan ba bebe’ik, maibé kestaun mak ne’e, Polísia hothotu servisu hamutuk fó liman ba malu ho ida ne’e bele dezenvolve Polisia Nasionál Timor-Leste hamutuk ho Komandante-Jerál PNTL.
Nune’e mós Helena das Dores Alves dehan: hau ohin kontente tanba hau bele simu deviza ida hanesan Asistente Inspetór-Xefe. Ida ne’e ba hau todan teb-tebes no hau foti ne’e mós tanba nasaun liberta, entaun ohin hau foti ida ne’e no hau tenki servisu ho di’ak, maibe haree to’ok, ohin ba oin hau seidauk hatene hau nia pozisaun loos ne’e iha ne’ebé atu oinsá hau bele avansa ho hau nia esperiénsia ne’ebé iha ba iha hau nia servisu fatin no hau orgullu tanba ita nia nasaun liberta ona, maibé ita hatene katak liberta ne’e ruin-ran, ne’e duni servisu tenki ho onestidade, disiplina iha servisu polisia nian.
