Inaugurasaun no Promosaun Sistema Biogás
Sekretáriu Estadu Formasaun Profisionál no Empregu, Julião da Silva, partisipa iha serimónia inaugurasaun no promosaun sistema biogás nian no iha enserramentu husi asaun Formasaun kona-ba Konstrusaun Jerál Nivel 1, ne’ebé dirije ba militár F-FDTL nian, ne’ebé hala’o iha loron 26 fulan-juñu tinan 2019, iha Sentru Nasionál Empregu no Formasaun Profisionál (CNEEP, sigla iha lian portugés), iha Tibar, Likisá.
Ho impaktu negativu ne’ebé aumenta ba beibeik husi alterasaun klimátika nian sira, mak importante tebetebes atu implementa no dezenvolve enerjia renovavel nian sira. Sistema biogás ne’ebé agora inaugura ne’e, tékniku sira husi CNEFP maka harii, ho orientasaun husi espesialista iha biogás, Aires Eddie Almeida, ho apoiu husi Programa Nasoins Unidas nian ba Dezenvolvimentu (PNUD) no hakarak atu transforma sistema biogás ne’e ba polu demonstrasaun no formasaun nian ba tékniku sira ne’ebé promove reprodusaun sistema ne’e nian iha país laran tomak.
Sistema ne’e transforma rezíduu orgániku sira, hanesan karau ten no fahi ten, hahán restu, ai-tahan matak no maran, surat-tahan no rezíduu sira seluk, ba gás ne’ebé sei utiliza atu fornese enerjia ba fogaun sira iha kantina CNEFP nian, iha ne’ebé loro-loron prepara hahán ba funsionáriu, formadór no formandu sira besik 350, nune’e bele hamenus ona ba metade gastu ba gás butanu. Tékniku na’in sia husi CNEFP ne’ebé envolve iha konstrusaun no manutensaun sistema biogás ne’e nian, simu ona sertifikadu apresiasaun nian ba serbisu ne’ebé sira halo ona no sertifikasaun kona-ba téknika hirak ne’ebé sira hetan ona.
Iha tempu hanesan hala’o mós serimónia enserramentu ba asaun formasaun kona-ba Konstrusaun Jerál, Nivel 1, ho partisipasaun husi formandu na’in 24 husi F-FDTL (14 husi Komponente Navál no 10 husi Komponente Terrestre). Formasaun ba Komponente Navál hetan tulun husi Programa Austrália nia ba Kooperasaun no Defeza (Defence Cooperation Program - DCP), ho objetivu atu fó kapasitasaun téknika ba militár sira, atu aban bainrua bele asegura manutensaun frota Mariña. Asaun Formasaun nian ida-ne’e inklui área sira hanesan kanalizasaun, karpintaria, eletrisidade, soldadura no alvenaria. Formandu sira husi Komponente Navál hetan mós formasaun kona-ba instalasaun no manutensaun ár kondisionadu.
Aleinde Sekretáriu Estadu, serimónia ne’e konta mós ho prezensa husi Embaixadór Portugál nian, José Pedro Machado Vieira, Koordenadór rezidente husi Organizasaun Nasoins Unidas (ONU) nian iha Timor-Leste, Roy Trivedy, husi Tenente Koronél “Haksolok”, ne’ebé reprezenta Xefe Estadu Maiór F-FDTL nian no reprezentante sira seluk husi liña ministeriál, husi parseiru dezenvolvimentu nian no korpu diplomátiku.
