“Propriedade rai nian hanesan fatór dezenvolvimentu iha espasu CPLP nian”: Sorumutuk dahuluk Komisaun Serbisu nian
Ministru Justisa Repúblika Demokrátika Timor-Leste nian, Ivo Valente, prezide abertura ba serbisu sira husi Sorumutuk Komisaun Serbisu da-1 kona-ba “propriedade rai nian hanesan fatór dezenvolvimentu iha espasu CPLP nian”, ne’ebé hala’o iha Hotel Novo Turismo, iha Dili, iha loron 14 no 15 fulan-dezembru.
Durante loron rua ne’e, peritu sira husi nasaun oin-oin halo levantamentu ba situasaun atuál kona-ba propriedade rai nian iha nasaun sira ne’ebé partisipa iha Konferénsia Ministru Justisa sira husi Nasaun sira Lian Ofisiál Portugés nian ne’e. Enkontru ne’e ninia objetivu mak atu elabora planu asaun ida hodi propoin iha Konferénsia tuirmai.
La’o tuir metodolojia husi komisaun serbisu nian oin-oin kona-ba tema sira seluk, nune’e maka dezenvolve mós kestionáriu ida. To’o inísiu fulan-fevereiru tinan 2016 nian, sei hala’o rekolla informasaun sira iha Estadu CPLP nian sira kona-ba medida sira ne’ebé vigora hela, atubele hatán ba ezijénsia atuál sira, ne’ebé mai husi kompromisu ne’ebé asume iha nível internasionál, rejionál ka sub-rejionál.
Informasaun ne’ebé fó sai ona ne’e, Komisaun Serbisu nian sei analiza no hotu tiha sei haruka ba Sekretáriu-Jerál Konferénsia nian, iha forma relatóriu nian.
Iha Sorumutuk iha Dili ne’e, espesialista reprezentante Timor-Leste nian, Diretór husi Diresaun Nasionál Rai, Propriedade Serbisu Kadastrais nian, Romão Guterres, dezignadu hanesan relatór, no sai hanesan ko-relatór mak brazileiru João Paulo de Faria Santos, konsultór jurídiku Ministériu Dezenvolvimentu Agráriu Repúblika Federativa Brazil nian.
Nesesidade hirak ne’ebé identifikadu ona sei fó dalan ba proposta estratéjia nian ida no ba planu asaun kombinadu ida entre Estadu ualu ne’ebé partisipaiha iha Konferénsia ne’e, atu submete ba kosiderasaun husi Ministru Justisa nian sira iha Konferénsia Ministru Justisa nian sira tuirmai. Nune’e, kumpre dadaun ona deliberasaun ne’ebé fó sai iha Konferénsia Ministru Justisa nian sira husi Nasaun Lian Ofisiál Portugés XIV, ne’ebé hala’o iha fulan-juñu liubá iha Dili, iha ne’ebé lansa ona debate kona-ba tema propriedade rai nian hanesan fatór dezenvolvimentu nian.
Sorumutuk Komisaun Serbisu nian da-2, tenke hala’o iha Brazíl, iha eventu ketak ida iha Konferénsia Internasionál kona-ba Reforma Agrária no Dezenvolvimentu Rurál, ne’ebé sei hala’o iha semestre dahuluk tinan 2016 nian.
