Sorumutuk Estraordinária Dahuluk Ministériu Edukasaun nian iha CPLP
Iha Salaun Nobre Ministériu Negósius Estranjeirus no Kooperasaun nian hala’o Sorumutuk Estraordináriu Dahuluk Ministru Edukasaun sira husi Komunidade País Lian Portugés (CPLP) nian, iha loron 17 fulan-abril tinan 2015. Sorumutuk ida ne’e ho lema “CPLP hamutuk hodi hala’o sistema edukativu inkluzivu, efisiente no efikáz” ne’ebé rezulta Deklarasaun Díli nian, ho aprovasaun Planu Estratéjiku Kooperasaun Multilaterál iha Domíniu Edukasaun CPLP nian (2015-2020) no rezolusaun rua.
Dahuluk kona-ba ensinu tékniku profisionalizante no daruak kona-ba elaborasaun relatóriu ida estatístika sira edukasaun nian iha nasaun sira ne’ebé ko’alia lian portugés. Dokumentu sira uluk nana’in analiza tiha durante Sorumutuk Pontu Fokál Daneen sira Edukasaun CPLP nian, ne’ebé hala’o uluk tiha no prepara Sorumutuk Estraordinária Dahuluk Ministru Edukasaun CPLP sira nian.
Primeiru-Ministru Timor-Leste, Dr.Rui Maria de Araújo, iha nia intervensaun hatete katak simbolizmu husi sorumutuk setoriál ida ne’e,hanesan ba dahuluk iha ámbitu prezidénsia timor nian no garante promesa Timor-Leste nian iha edukasaun. “Ita promete hamutuk atu hadi’a prestasaun servisu ne’ebé iha kualidade iha área edukasaun nian. Hanesan ita hotu hatene, Timor-Leste tenke hahú moris hikas husi ahu kdesan iha tinan 13 ba-kotuk, laran susar tebes maibé setór edukasaun hahú husi zeru.”
Xefe Governu hatutan mós katak “ iha país hanesan Timor-Leste, ne’ebé liuhusi 50 % porsentu populasaun ho tinan 19 mai kraik, mak ita la aposta iha edukasaun no kualifikasaun téknika no profisionál ba ita nia foin sa’e sira, ita sei hasoru problema ida ne’ebé sei la iha solusaun – mak laiha servisu. No ita hatene ona katak ida ne’e sei hamosu frustrasaun, la kontente no, iha ikus, rizku ida ba estabilidade no seguransa ba nasaun ne’ebé de’it.”
Servisu sira hahú iha loron 14 fulan-abril, ho Semináriu Tékniku kona-ba “Planu Estratéjiku Kooperasaun Multilaterál iha Domíniu Edukasaun CPLP nian ba (2015-2020). Iha loron 15 fulan-abril hala’o sorumutuk kona-ba “Ensinu Tékniku Profisionalizante iha CPLP”. Iha loron 16 fulan-abril Pontu Fokál sira hala’o sorumutu no ikus liu, iha loron 17 fulan-abril hala’o mós Sorumutuk Estraordináriu Dahuluk nian husi Ministru Edukasaun CPLP sira nian.
Ministru Estadu, Koordenadór Asuntu Sosiál no Ministru Edukasaun Timor-Leste nian, Fernando Lasama de Araújo no Sekretáriu Ezekutivu CPLP nian, Embaixadór Murade Murargy, prezidi tiha sesaun abertura ba servisu sira iha loron 14 no 15 fulan-abril nian. Hahú husi harií, iha tinan 1996, CPLP fó importánsia liu ba edukasaun, iha komunidade nia let.
Estabelesimentu Planu Estratéjiku Kooperasaun Multilaterál iha área Edukasaun CPLP nian sai hanesan oportunidade istórika ida no dezafiu estratéjiku ida hodi dudu nafatin fó forsa permanente ne’ebé mak edukasaun eziji iha Estadu Membru ida-idak CPLP nian.