Komunikadus
- 26 abril 2022Sorumutuk Konsellu Ministrus nian iha loron 26 fulan-abril tinan 2022Prezidénsia Konsellu Ministrushare tan
VIII Governu Konstitusionál
...........................................................................................................................
Komunikadu Imprensa
Sorumutuk Konsellu Ministrus nian iha loron 26 fulan-abril tinan 2022
Konsellu Ministrus hala’o sorumutuk iha Auditóriu Ministériu Finansas, Dili, no aprova projetu proposta lei, ne’ebé aprezenta husi Ministru Finansas, Rui Augusto Gomes, kona-ba alterasaun dahuluk ba Lei n. 1/2022, loron 3 fulan-janeiru, kona-ba Orsamentu Jerál Estadu tinan 2022, ba alterasaun daruak ba Lei n. 8/2008, loron 30 fulan-juñu, kona-ba Lei Tributária no ba Kriasaun Fundu Kombatente Libertasaun Nasionál nian.
Haree ba situasaun ekonómika internasionál no tasa inflasaun substansiál ne’ebé aumenta, presiza atu aplika medida sira hodi hamenus ninia impaktu ekonómiku, prevee dotasaun orsamentál ne’ebé nesesária hodi finansia medida lubun ida, maka hanesan:
Atribuisaun osan fulan da-13 ba kada família (esetu funsionáriu públiku sira);
Projetu Uma Kbiit Laek Plus;
Bolsu Estudu ba Mellór Graduadu Estudante Ensinu Báziku no Sekundáriu;
Kriasaun Fundu Veteranu;
Programa Maundobra ba Postu Administrativu (PEMOPA);
Harii Sede Arte Marsiál no Rituál;
Programa Eskola iha Uma;
Internet gratis iha eskola sira;
Empregu ba mellór alunu universitáriu sira;
Estabelesimentu Sekretaria ba Assuntu Traballadór Esteriór no Komunidade Timoroan iha Diáspora;
Revitaliza kafé no subsídiu ba kafé Laku-teen;
Subsídiu akomodasaun ba PNTL no F-FDTL;
Pagamentu ba diferensa remunerasaun PNTL nian ho rejime salariál foun, ho totál benefisiáriu 4.096.
Medida sira ne'e sei iha montante total ho valor dólar amerikanu 1.129.857.250.
Nune’e, ba finansiamentu husi medida sira ne’e, prosede ba reforsu dotasaun títulu Dotasaun Ba Governu Tomak, ho kompensasaun iha aumentu transferénsia Fundu Mina-rai nian.
Altera mós tasa husi Impostu Seletivu ba Konsumu nian kona-ba produtu oin-oin ne’ebé la di’ak ba saúde ka luxu, ne’ebé sei ajuda atu kompensa aumentu despeza, no eventualmente hamenus valór transferénsia Fundu Mina-rai nian.
Ho proposta Lei ida-ne’e prosede mós kriasaun Fundu Kombatente Libertasaun Nasionál, ho valór dolar amerikanu millaun rihun ida hodi garante finansiamentu adekuadu ba programa apoiu ba Kombatente Libertasaun Nasionál, maka hanesan iha área apoiu sosiál, edukasaun, saúde, empregu, asesu ba kréditu no atividade sira ne’ebé hamosu rendimentu.
Ikusliu, Ministru Finansas halo aprezentasaun ida kona-ba ezekusaun orsamentál relativa ba trimestre dahuluk tinan 2022 nian. Iha periodu loron 1 fulan-janeiru to’o 31 marsu, ezekusaun orsamentál 8%, ho valór dolar amerikanu millaun 160,8. Husi valór ne’e, 24% (millaun 60,5) korresponde ba kategoria saláriu no vensimentu, 9% (millaun 46,4) uza ona ba Beins no Servisus, ezekuta ona 7% (millaun 49,6), iha kapitál no dezenvolvimentu iha ezekusaun 1% (millaun 4) no iha kapitál menor, iha trimestre dahuluk, iha ezekusaun 0,4% (rihun 206). Ministériu sira ho persentajen ezekusaun ne’ebé boot iha periodu ida-ne’e maka Ministériu Negósius Estranjeirus no Kooperasaun, atinje ona 33% (millaun 8,3), Prezidénsia Konsellu Ministrus, ho 26% (millaun 1,2), no Ministériu ba Assuntus Kombatentes Libertasaun Nasionál, ho totál ezekusaun 24% (millaun 23,6). REMATA
- 13 abril 2022Sorumutuk Konsellu Ministrus nian iha loron 13 fulan-abril tinan 2022Prezidénsia Konsellu Ministrushare tan
VIII Governu Konstitusionál
...........................................................................................................................
Komunikadu Imprensa
Sorumutuk Konsellu Ministrus nian iha loron 13 fulan-abril tinan 2022
Konsellu Ministrus hala’o sorumutuk iha Palásiu Governu, iha Dili no, delibera ona hodi autoriza prosedimentu aprovizionamentu nian, liuhosi konkursu públiku internasionál, ba adjudikasaun kontratu ezekusaun obra konstrusaun Unidade Pediatria nian no ba Kuidadu Koronáriu Intensivu sira iha Hospital Nasional Guido Valadares (HNGV). Projetu ida-ne’e aprezenta husi Ministra Saúde, Odete Maria Freitas Belo. Konstrusaun ba unidade foun ida-ne’e ho objetivu prinsipál atu hadi’a asesu no kualidade hosi kuidadu espesializadu sira ne’ebé presta iha HNGV, ho atensaun liuliu ba internamentu kazu sira emerjénsia no urjénsia pediátrika nian. Sei permite mós atu hadi’a ho di’ak liután resposta nasionál ba surtu esporádiku no emerjente sira dengue, kólera nian ka surtu sira seluk ho impaktu boot ba saúde públika, liuliu ba bebé ne’ebé foin moris, labarik no adolexente sira.
Aprova mós projetu deliberasaun nian, ne’ebé aprezenta husi Ministériu Planu no Ordenamentu, ba aprovasaun prosedimentu aprovizionamentu nian, liuhosi konkursu públiku internasionál, ba adjudikasaun kontratu públiku ida nian atu sosa no halo instalasaun ba ligasaun dijitál ida iha Timor-Leste, liuhusi kabu submarinu fibra ótika nian, ba sidade Darwin no Port Hedland, iha Commonwealth Austrália nian.
Ikusliu, Konsellu Ministrus aprova ona projetu Dekretu-Lei nian, ne’ebé aprezenta husi Ministru Petróleu no Minerais, Victor da Conceição Soares, ba atribuisaun subsídiu ba operadór transporte rodoviáriu públiku nian sira, ba operadór transporte aéreu no marítimu nasionál sira, no ba kompradór sira kombustivel nian ne’ebé destina ba atividade agríkola no peska nian.
Haree ba situasaun ne’ebé akontese iha Ukránia, ne’ebé provoka ona aumentu substansiál ida ba folin barríl petróleu nian, ho Diploma ida-ne’e hakarak atu garante estabilidade presu kombustivel nian no hodi evita konsekuénsia prejudisiál sira ba ekonomia no ba konsumidór sira. Tanba ne’e presiza intervensaun iha merkadu kombustivel nian, ho forma ne’ebé la hanesan baibain no tranzitóriu, atu hamenus impaktu hosi aumentu presu kombustivel nian sira, iha transporte públiku sira no iha atividade fundamentál sira-seluk ba ekonomia nasionál.
Subsídiu ne’ebé sei fó ba operadór transporte rodoviáriu públiku sira, ba operadór transporte aéreu no marítimuu nasionál sira no ba kompradór kombustivel ne’ebé maka destina ba atividade agríkola no peska nian, sei hanaran voucher kombustivel, subsídiu ne’e sei halo liuhusi vale deskontu nian ida atu uza iha estasaun sira ne’ebé maka fa’an kombustivel ho ninia montante ne’ebé korrespondente ba 100% husi valór diferensa nian entre folin médiu gazolina ka gazóleu litru ida nian, iha fulan-dezembru tinan 2021 no folin gazolina ka gazóleu litru ida nian iha data fó-sai voucher kombustivel nian, ho konsiderasaun ba tipu kombustivel nian no ninia karakterístika sira.
Diploma ne’e sei válidu to’o loron 31 fulan-jullu tinan 2022, bele mós prolonga, karik kondisaun exesionál ba aumentu presu iha merkadu kombustivel nian nafatin la estavel no la hanesan baibain. REMATA
- 08 abril 2022Toleránsia pontu tanba Kinta-feira Santa no Volta daruak Eleisaun Prezidente Repúblika nianPrezidénsia Konsellu Ministrushare tan
VI Governu Konstitusionál
..............................................................................................................................
Díli, loron 8 fulan-abril tinan 2022
Komunikadu Imprensa
Toleránsia pontu tanba Kinta-feira Santa no Volta daruak Eleisaun Prezidente Repúblika nian
Ho konsiderasaun katak iha loron 15 no loron 17 fulan-abríl sei selebra hanesan Loron Sesta-Feira Santa no Páskua;
Ho konsiderasaun katak loron sira ne’e prevee momoos ona iha Lei n. 10/2005, loron 10 fulan-agostu nian, ne’ebé altera husi Lei n. 3/2016, loron 25 fulan-maiu nian, nu’udar loron feriadu nasionál;
Ho konsiderasaun katak selebrasaun relijioza sira ne’ebé selebra iha loron Kinta-Feira Santa, loron ne’ebé importante no iha signifikadu boot ba sarani katóliku sira ne’ebé baibain partisipa iha loron ne’e ho númeru ne’ebé boot;
Konsidera mós katak iha loron 19 fulan-abríl tinan 2022 sei hala’o votasaun daruak ba eleisaun Prezidente Repúblika nian;
Ho konsiderasaun katak ema ho númeru ne’ebé boot sei dezloka ba unidade sira resenseamentu eleitorál ida-idak nian hodi bele partisipa iha votasaun ne’e no hafoin ne’e fila fali ba fatin sira iha ne’ebé baibain sira hala’o sira-nia atividade profisionál;
Ho konsiderasaun katak, ba importánsia hodi kombate abstensaun no promove partisipasaun sidadaun sira hotu iha atu eleitorál ne’ebé sei hala’o;
Ho konsiderasaun ba prátika ne’ebé maka molok ne’e halo tuir ona;
Ho konsiderasaun katak, tuir dispostu iha alínea d) n. 6 husi artigu da-7 Lei n. 10/2005, loron 10 fulan-agostu nian, ne’ebé altera husi Lei n. 3/2016, loron 25 fulan-maiu nian, kompete ba Primeiru-Ministru hodi fó toleránsia pontu ba “funsionáriu no ajente sira husi ministériu no servisu sira ne’ebé depende ba ministériu sira-ne’e, nune’e mós institutu no organizmu sira ne’ebé integra iha administrasaun indireta Estadu nian;
Nune’e, bazeia ba dispostu iha alínea b) n. 2 no iha alínea d) n. 6, alínea rua ne’e hotu, husi artigu da-7 Lei n. 10/2005, loron 10 fulan-agostu nian, ne’ebé altera husi Lei n. 3/2016, loron 25 fulan-maiu nian, ha’u determina hanesan tuirmai:
Fó toleránsia pontu:
a) Iha loron 14 fulan-abríl tinan 2022, hahú husi tuku 12:00 meiudia,
b) Iha loron 18 no loron 19 fulan-abríl tinan 2022, durante loron tomak.
c) Iha loron 20 fulan-abríl tinan 2022, to’o tuku 14:00 loraik,
2. Despaxu ida-ne’e abranje ba funsionáriu, ajente no traballadór sira hotu ne’ebé hala’o knaar iha servisu sira administrasaun direta Estadu nian, tantu sentrál ka deskonsentradu, no mós iha organizmu sira administrasaun indireta Estadu nian;
3. La inklui iha númeru anteriór rekursus umanus husi servisu públiku sira ne’ebé, tanba natureza husi atividade sira ne’ebé sira dezenvolve, tenke hala’o nafatin serbisu durante períodu ne’e;
4. Sein prejuízu ba kontinuidade no kualidade husi servisu públiku ne’ebé atu presta, dirijente másimu sira husi servisu sira ne’ebé temi ona iha númeru anteriór tenke fó dispensa kona-ba devér asiduidade nian ne’ebé hanesan ba funsionáriu sira ne’e, iha loron seluk, ne’ebé sei determina bainhira iha oportunidade. Remata - 06 abril 2022Sorumutuk Konsellu Ministrus nian iha loron 6 fulan-abril tinan 2022Aprova ona:hare tan
1 - vaga sira ba promosaun pesoál integradu iha Rejime Jerál Karreira sira Administrasaun Públika nian ba tinan 2022;
2 - autorizasaun ba negosiasaun ho Banku Mundiál kona-ba kondisaun espesífika sira ba empréstimu hodi finansia projetu fornesimentu bee moos ba sidade Dili.
Analiza ona:
1 - konstrusaun bloku pediatria no kuidadus intensivus iha Hospitál Nasionál Guido Valadares;
2 - opsaun polítiku-lejizlativa sira ne’ebé maka sai hanesan baze ba inisiativa hodi kria polítika nasionál ba arkivu públiku no privadu sira;
3 - progresu sira ne’ebé alkansa ona iha prosesu adezaun ba Organizasaun Mundiál Komérsiu (OMK). - 30 marsu 2022Sorumutuk Konsellu Ministrus nian iha loron 30 fulan-marsu tinan 2022Aprova onahare tan
1 - Fundu Espesiál ba Dezenvolvimentu Ataúro (FEDA);
2 - Investimentu privadu iha setór telekomunikasaun sira;
3 - Prosedimentu aprovizionamentu, liuhusi konkursu públiku internasionál, ba adjudikasaun kontratu ba konstrusaun “Jardim da Chama Eterna”; no
4 - Prezidente Autoridade Protesaun Sivíl nian. - 25 marsu 2022Timor-Leste lamenta ho Madeleine Albright nia matekondolénsia ne’ebé kle’an ba família no belun sira Madeleine Albright nian, eis-Sekretária Estadu Governu Estadus Unidus Amérika nian, ne’ebé mate iha loron 23 fulan-marsu liubá.hare tan
- 23 marsu 2022Sorumutuk Konsellu Ministrus nian iha loron 23 fulan-marsu tinan 2022Aprova ona:hare tan
1 - alterasaun daruak kona-ba rekursu materiál no insentivu finanseiru ba lideransa komunitária sira.
2 - Akordu Servisu Aéreu sira entre Repúblika Demokrátika Timor-Leste no Emiradus Árabes Unidus.
3 - alterasaun dahuluk akordu kontribuisaun finanseira ba objetivu sira dezenvolvimentu nian entre Repúblika Demokrátika Timor-Leste no Estadus Unidus Amérika, liuhusi ajénsia USAID.
4 - pagamentu suplementár ba funsionáriu, ajente no kontratadu sira iha Imprensa Nasionál Timor-Leste, I. P. nian ne’ebé envolve iha impresaun boletín votu ba eleisaun Prezidente Repúblika nian.
5 - Planu Lejizlativu Governu nian ba tinan 2022.
Analiza ona
1 - aprezentasaun matéria jestaun rekursus umanus iha Administrasaun Públika;
2 - aprezentasaun ida kona-ba proposta sira investimentu privadu nasionál no internasionál ne’ebé eziste iha setór telekomunikasaun nian, hodi halo ligasaun kabu fibra ótika mai Timor-Leste. - 22 marsu 2022Feriadu sira iha tinan 2022Feriadu sira ho data fiksu no data variavel nian ba tinan 2022 ne'ebé determina husi Lei n.10/2005, loron 10 fulan-agostu.hare tan