Konferénsia Internasionál kona-ba Ajenda Dezenvolvimentu hafoin tinan 2015: “Dezenvolvimentu ba ema hothotu: hapara konflitu, harii Estadu no halakon ki’ak!”

Husi 26 fev toó 28 fev

Konferénsia Internasionál ne’e sei hala’o iha loron 26 to’o loron 28 fulan Fevereiru tinan 2013 iha Sentru Konvensaun Dili, kapitál Timor-Leste nian.

Iha Tersa-Feira, loron 26 fulan Fevereiru, sei iha Meza-redonda ida kona-ba Kestaun Pasífiku (liuliu ba partisipante sira hosi Pasífiku nian).

Konferénsia sei hahú iha oras 18:30 ho resepsaun boazvindas ne’ebé oferese husi Prezidente Repúblika Demokrátika Timor-Leste nian, Taur Matan Ruak, tuirkedán ho diskursu ida hosi Kuntoro Mangkusubroto, Koordenadór Interministeriál Prezidente Indonézia ba Monitoramentu no Supervizaun Dezenvolvimentu nian.

Maklokek ofisiál sei hala’o iha loron-kuarta, loron 27 fulan Fevereiru, iha oras 09:00, hahú ho diskursu Primeiru-Ministru Repúblika Demokrátika Timor-Leste, Kay Rala Xanana Gusmão.

Intervensaun dahuluk hosi Noeleen Heyzer, Sub-Sekretáriu Jerál no Sekretáriu Ezekutivu UNESCAP, ho ninia tema “Dezafiu kona-ba Dezenvolvimentu iha rejiaun Ázia no Pasífiku nian”.

Molok intervalu, Painél Nível Altu ida ne’ebé kompostu hosi Xefe Estadu/Xefe Governu no Ministru sira, sei konsentra liu kona-ba “Bele hetan dezenvolvimentu hafoin tinan 2015”. Hein katak, aleinde sorumutu sira seluk, konferénsia ne’e sei konta mós, ho partisipasaun hosi Gordon Darcy Lilo, Primeiru-Ministru Illa Salomaun nian, no Vise Ministru Finansas Sudaun Sul nian, ne’ebé sei tuir sesaun mahusuk no diskusaun ida, hosi rona na’in sira.

Hafoin intervalu, Emília Pires, Ministra Finansa Timor-Leste nian, sei halo diskursu ida kona-ba “Feedback konsulta nian ba país sira: fó lian ba lian-laek sira”.

Hafoin han-meiudia, Profesór Jeffrey Sachs hosi Earth Institute, liuhosi gravasaun vídeo, sei halo ninia observasaun kona-ba “Solusaun ba Dezenvolvimentu Sustentável ida ba Ázia”.

Tuirmai, sei hala’o, mós, sesaun paralelu lima durante oras ida ho balu. Partisipante sira bele hili sesaun rua ne’ebé sira hakarak partisipa.

ODM sira: Makduduk Maka’as ba tinan 2015
- Sesaun da-ida: Oinsá itabele hala’o lailais liu progresu hodi hatan ba Objetivu Dezenvolvimentu Miléniu sira to’o tinan 2015?
Moderadór: Reprezentante hosi g7+ Timor-Leste no UNESCAP nian

- Sesaun 1b: Saida maka sai nu’udar pontu forte no pontu fraku Objetivu Dezenvolvimentu Miléniu nian?
Moderadór: Reprezentante hosi g7+ no CSO nomós Repúblika Demokrátika Kongo nian.

Fronteira Foun: Saida maka sai nu’udar alvu ba dezenvolvimentu ba hafoin 2015?
- Sesaun 2a: Governasaun, Konstrusaun Estadu no Dezenvolvimentu.
Moderadór: Reprezentante hosi g7+ no PNUD/UE nian.

-Sesaun 2b: Konstrusaun Estadu no Konstrusaun Kontratu Sosiál.
Moderadór: Reprezentante hosi g7+ no Japaun nian.

-Sesaun 2c: Kreximentu ne’ebé Luan no Harii Empregu.
Moderadór: Reprezentante hosi g7+ no OIT/ Banku Mundiál nian.

Iha loron nia rohan, Governu Timor-Leste sei oferese resepsaun ida iha Sentru Konvensaun Díli.

Iha Kinta-feira, loron 28 fulan Fevereiru oras tuku 09:00, Konferénsia sei hahú ho Sesaun Plenária: Feedback grupu nian. Moderadór grupu husi tema ida-idak sei ko’alia kona-ba diskusaun mak iha ona iha nia grupu laran.

Hafoin oras deskansa nian, Emília Pires maka sei prezide “Dalan atu tuir”, nu’udar tópiku ba diskusaun nian.

Sesaun ne’e sei remata iha oras tuku 12:30, sei haklaken kona-ba “ Konsensu Dili” no diskursu maktakak hosi Primeiru-Ministru Repúblika Demokrátika Timor-Leste nian, Kay Rala Xanana Gusmão.

Molok han-meiudia, Emília Pires, nu’udar Ministra Finansa Timor-Leste, no Noeleen Heyzer, Sub-Sekretáriu Jerál no Sekretáriu Ezekutivu UNESCAP, sei fó Sorumutu Imprensa nian ida.

   Ba leten