Simeira ASEAN-Austrália, hametin solidariedade no unidade ba dezenvolvimentu ekonómiku iha rejiaun

Delegasaun ida hosi Governu Timor-Leste, ne’ebé lidera husi Primeiru-Ministru, Kay Rala Xanana Gusmão, partisipa iha Simeira komemorativa ba da-50 aniversáriu parseria diálogu Austrália ho Asosiasaun Nasaun Sudeste Aziátiku (ASEAN) nian, iha loron 6 fulan-marsu tinan 2024, ne’ebé realiza iha Sentru Konvensoins no Espozisoins Melbourne, Austrália.  Simeira ASEAN Austrália, hametin solidariedade no unidade ba dezenvolvimentu ekonómiku iha rejiaun

Ho tema “Parseria ida ba Futuru”, lider sira husi Austrália, ASEAN no Timor-Leste reafirma sira-nia kompromisu hamutuk hodi promove pás, estabilidade, prosperidade no futuru ida ne’ebé sustentavel ba rejiaun ne’e.

Iha simeira ne’e, governante sira kompromete atu serbisu hamutuk hodi hasoru dezafiu komún no identifika oportunidade ne’ebé fó benefísiu ba populasaun hotu-hotu ne’ebé hela iha rejiaun ne’e. Aprova mós Deklarasaun Vizaun Hamutuk ASEAN-Austrália no Deklarasaun Melbourne nian, ne’ebé deskreve tinan 50 ba oin parseria ida-ne’e nian, ho objetivu atu promove rejiaun ida ne’ebé nakloke, inkluziva no transparente, ne’ebé sentrada iha ASEAN.

Lider sira hato’o sira-nia aspirasaun komún ba futuru rejiaun nian, kompromete atu kontribui ba manutensaun pás no estabilidade, no mós atu hametin kooperasaun ba dezenvolvimentu sustentavel no prosperidade iha rejiaun ne’e. Identifika área kooperasaun prátika ba futuru, husikedas hakle’an lasu ekonómiku no sosiokulturál to’o ba hametin kooperasaun edukasionál no ambientál.

Anunsia ona inisiativa oin-oin, inklui kriasaun Sentru ASEAN-Austrália ida iha Canberra, konsesaun (fó) bolsa estudu, pakote ida kooperasaun enerjétika nian, asaun formasaun, expansaun kooperasaun marítima no medidas atu hametin komérsiu no investimentu bilaterál sira. Anunsia mós estabelesimentu ba Fundu Finansiamentu Investimentu ida ho valór dolar millaun rihun 2 hodi promove investimentu iha setór prinsipál sira iha rejiaun ne’e, hanesan infraestruturas no tranzisaun ba enerjia moos.  Simeira ASEAN Austrália, hametin solidariedade no unidade ba dezenvolvimentu ekonómiku iha rejiaun

Primeiru-Ministru, Xanana Gusmão, hato’o ninia satisfasaun ba partisipasaun Timor-Leste nian hanesan país-observadór iha Simeira no ko’alia-liu importánsia husi eventu ne’e hodi reflete hamutuk kona-ba saida maka alkansa ona no saida maka hakarak ba futuru relasoins entre ASEAN no Austrália.  Simeira ASEAN Austrália, hametin solidariedade no unidade ba dezenvolvimentu ekonómiku iha rejiaun

Primeiru-Ministru Austrália, Anthony Albanese, deklara nu’udar “onra ida simu lider sira husi ASEAN  no Timor-Leste iha Melbourne, iha selebrasaun tinan 50 parseria entre ASEAN no Austrália”.

Xefe Governu australianu ko’alia-liu katak “ekonomia ASEAN no Austrália iha ligasaun metin tebetebes” no hato’o vontade Austrália nian atu “dezempeña papél ida ne’ebé signifikativu liu iha buska ba oportunidade ekonómika, dezenvolvimentu no kreximentu iha Sudeste Aziátiku”.  Simeira ASEAN Austrália, hametin solidariedade no unidade ba dezenvolvimentu ekonómiku iha rejiaun

Delegasaun nasionál ne’e inklui Vise-Primeiru-Ministru no Ministru Koordenadór Asuntus Ekonómikus no Ministru Turizmu no Ambiente, Francisco Kalbuadi Lay, Vise-Ministra ba Asuntus ASEAN, Milena Rangel, Ministru Negósius Estranjeirus no Kooperasaun, Bendito dos Santos Freitas no Embaixadora Timor-Les iha Austrália, Inês de Almeida, Xefe Gabinete Primeiru-Ministru nian, Elizabeth Exposto no ekipa téknika.

url: http://timor-leste.gov.tl?lang=tp&p=36582