Governu hala’o sorumutuk ho Komisaun sira Parlamentu Nasionál nian hodi hahú audiénsia públika kona-ba apresiasaun OJE tinan 2024

Kin. 30 novembru 2023, 15:50h
WhatsApp Image 2023-11-23 at 17.21.37

Ohin, loron 30 fulan-novembru tinan 2023, hahú siklu audiénsia públika ida iha Parlamentu Nasionál ne’ebé promove husi Komisaun Espesializada Permanente sira Parlamentu Nasionál nian, ne’ebé ho objetivu atu halo apresiasaun inisiál ba Proposta Lei kona-ba Orsamentu Jerál Estadu (OJE) ba tinan 2024. Audiénsia públika ida-ne’e sei hala’o to’o loron 5 fulan-dezembru.

Durante períodu ida-ne’e, Komisaun sira sei simu membrus Governu, Prezidénsia Repúblika no Dirijentes Administrasaun Públika hodi debate no esklarese orsamentu setoriál ba tinan finanseiru 2024. WhatsApp Image 2023-11-23 at 17.21.39 (1)

Tuirmai sei prepara mós relatóriu no paresér ne’ebé sei diskute iha Sesaun Plenária diskusaun Proposta Lei OJE tinan 2024 nian, ne’ebé sei hahú ho diskusaun no votasaun iha jeneralidade, iha loron 12 no 13 fulan-dezembru. Diskusaun no votasaun iha espesialidade, nune’e mós votasaun finál globál, sei hala’o hosi loron 14 to’o 20 fulan-dezembru. Redasaun finál ne’e sei haruka ba Prezidente Repúblika to’o loron 22 fulan-dezembru tinan 2023.

Proposta Lei OJE tinan 2024 aprezenta valór totál konsolidadu dolar amerikanu billaun 1,95 ba Administrasaun Sentrál, Rejiaun Administrativa Espesiál Oe-Kusi Ambenu (RAEOA) no Seguransa Sosiál, la inklui Fundu Rezerva Seguransa Sosiál. Montante ida-ne’e inklui dotasaun ida ho dolar amerikanu billaun 1,83 ba administrasaun sentrál no dolar amerikanu millaun 60 ba RAEOA.

Governu entrega ona projetu Proposta Lei Orsamentu Jerál Estadu tinan 2024 nian ba Prezidente Parlamentu Nasionál, Maria Fernanda Lay, iha loron 23 fulan-novembru tinan 2023 liubá, ho pedidu ba apresiasaun proposta ho karákter urjénsia, tanba “apresiasaun proposta orsamentál lahó urjénsia sei impede konkluzaun ba prosesu lejizlativu molok tinan ida-ne’e remata, ne’ebé sei implika prorrogasaun vijénsia Lei Orsamentu Jerál Estadu tinan 2023 nian ba tinan 2024 no, tanba ne’e, aplikasaun hosi rejime duodesimál”. WhatsApp Image 2023-11-23 at 18.00.54 (1)

Primeiru-Ministru, Kay Rala Xanana Gusmão, iha ninia karta ne’ebé haruka ba Prezidente Parlamentu Nasionál hamutuk ho Proposta Lei, salienta katak OJE tinan 2024 “ ho ninia orijen iha objetivu estratéjiku ne’ebé define ona iha Programa Governu Konstitusionál  da-9” no “lansa baze sira hodi konkretiza objetivu sentrál sira ne’ebé trasa ona ba tinan lima oin mai, ne’ebé define hanesan prioridade investimentu públiku iha estrutura fundamentál no kreximentu ekonómiku hanesan motór sentrál no fundamentál ba dezenvolvimentu nasionál”.

   Ba leten