Governu aprezenta Proposta Lei GOP 2024 ba Parlamentu Nasionál

Ministru Finansas, Rui Gomes akompaña husi Ministru Asuntus Parlamentares no Komunikasaun Sosiál, Francisco Jerónimo no Xefe Gabinete Primeiru-Ministru, Azevedo Marçal, iha loron 6 fulan-abril tinan 2023, aprezenta ona projetu Proposta Lei das Grandes Opções do Plano ba tinan 2024 ba Prezidente Parlamentu Nasionál, Aniceto Longuinhos Guterres Lopes.

Proposta Lei GOP 2024 ne’e kontempla valór despeza globál Setór Públiku Administrativu ho montante $1,7 biliões. Despeza ba Seguransa Sosiál hamutuk $291,9 milhões. Enkuantu despeza ba RAEOA ho totál $81,1 milhões. Nune’e totál despeza globál consolidada ba proposta OJE 2024 mak $2,07 biliões – iha redusaun 1% kompara ho totál OJE 2023.

Proposta Lei ne’e inklui medidas prinsipál konjuntu hamutuk 124 medidas tantu anuál no plurianual, organizadu iha área estratéjiku 16 ne’ebé Governu sei foku ba iha tinan oin. Kompara ho Lei GOP 2023, Iha proposta Lei GOP 2024 Governu halo redusaun signifikativu ba medidas prinsipál husi 275 medidas tun ba 124 medidas – iha redusaun 151 medidas ka 45%. Ida-ne’e akontese tambá Governu halo rasionalizasaun.

Área estratéjiku 16 ne’e inklui: Konektividade Nasionál; Edukasaun no Formasaun; Saúde; Dezenvolvimentu Territoriál no Abitasaun; Agrikultura, Peskas no Floresta; Ekonomia no Empregu; Petróleu no Minerais; Eletrisidade no Enerjia Renovável; Inkluzaun no Protesaun Sosiál; Bee no Saneamentu; Turizmu; Ambiente; Kultura no Patrimóniu; Reforma Estadu; Defeza no Seguransa Nasionál; Relasaun Internasionál no Polítika Esterna.

Proposta Lei GOP 2024 ne’e permite ligasaun direta entre prosesu Planeamentu no prosesu Orsamentasaun atu fasilita implementasaun orsamentu pur programas hodi konkretiza Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu 2011-2030, Programa Governu inklui planu anuál no planu médiu prazu husi Servisus no Entidades Setór Públiku Administrativu nomós Governu nia dokumentu estratéjiku no polítika ne’ebé mak sei implementa iha tinan 2024, iha ne’ebé medidas balun daudaun ne’e implementa ona iha tinan ida-ne’e.

Proposta GOP 2024 aprezenta tambá realizasaun Eleisaun Parlamentár ne’ebé sei akontese iha fulan oin atu nune’e bele vigora bainhira Governu foun nomeadu no bele prepara lailais Orsamentu Jerál Estadu (OJE) ba tinan 2024.

Ba oin, bazeia ba Lei Enkuadramentu Orsamentál, Parlamentu Nasionál no Governu sei diskute no aprova esbosu Lei refere molok haruka Diploma ne’e ba Prezidente Repúblika atu tetu.

Iha loron 5 fulan-abríl, Konsellu Ministrus hala’o Sorumutuk iha Palásiu Governu no aprova ona projetu Proposta Lei das Grandes Opções do Plano 2024 ne’ebé mak aprezenta husi Ministru Finansas, Rui Gomes.

Fulan kotuk, Ministériu Finansas mós realiza ona Jornada Planeamentu iha ne’ebé Membrus Governu hamutuk ho responsável Entidades Estadu 109 diskute ona senáriu fiskál, opsaun tetu orsamentál ba 2024 inklui halo ona apresiasaun ba medidas prinsipál ne’ebé mak kontempla ona iha Proposta Lei GOP 2024.

Akompaña Ministru Finansas Rui Gomes, Diretór Jerál Planeamentu no Orsamentu, Jose Alexandre de Carvalho; Diretora Nasionál Planeamentu, Natercia Barreto; Diretór Nasionál Orsamentu, Salomão Yaquim; no Xefe Gabinete Interinu Ministru Finansas, Acacio Pinto.

 

url: http://timor-leste.gov.tl?lang=tp&p=32570